Thấp thỏm dưa hấu vụ hè thu

Thua keo này bày keo khác

Sau thất bại vụ dưa hấu thu hoạch vào cuối năm ngoái tại xã Ia Tô, huyện Ia Grai (Gia Lai), anh Huỳnh Ngọc Trúc (48 tuổi) cùng một đồng nghiệp cùng quê thôn Thọ Lộc 2, xã Nhơn Thọ (thị xã An Nhơn) quay về Bình Định thuê 38 sào đất (500m2/sào) ở thôn Vinh Thạnh, xã Phước Lộc (huyện Tuy Phước) trồng dưa hấu vụ hè thu 2025.

“Năm trước tôi lên Ia Tô thuê 46 sào đất để trồng dưa hấu giống da xanh có vỏ dày để xuất khẩu. Dưa của tôi thu hoạch trong 10 ngày đầu tháng Chạp năm ngoái, khi ấy giá dưa hạ thấp nên tôi bán trụm tại ruộng mỗi sào dưa (500m2) chỉ có 6 triệu đồng. Trong khi mức đầu tư từ khi xuống giống đến thu hoạch hết 9 triệu đồng/sào, vị chi lỗ 3 triệu đồng/sào. Với 46 sào dưa tôi lỗ 138 triệu đồng”, anh Trúc chia sẻ.

Tôi hỏi vì sao anh không hái quả cân ký bán có giá hơn mà bán trụm nguyên đám tại ruộng, anh Trúc giải thích: “Bán trụm nguyên đám tại ruộng biết là thu nhập sẽ thấp hơn hái quả cân bán, nhưng bán trụm tại ruộng nếu xe chở dưa bị lầy lún thì thương lái họ lo.

Thương lái là dân địa phương, lại làm nghề thu mua dưa đã lâu nên quen biết nhiều chủ xe tải, khi xe chở dưa bị lầy lún họ gọi là có ngay xe khác đến cứu hộ với giá phải chăng. Mình là dân tha hương lên đây thuê đất trồng dưa có quen biết ai đâu, lỡ xe chở dưa bị lầy lún mình nhờ người kêu xe đến cứu hộ họ cũng lấy giá trên trời, tính ra cũng vậy”.

Sau thất bại vụ dưa ấy, anh Trúc quay về quê với 2 bàn tay trắng, chẳng có đồng lời nào mang về cho gia đình nên phải đi làm thuê để kiếm tiền cho con ăn học, ai thuê gì làm ấy. Làm thuê thì cơ cực mà thu nhập chẳng bao nhiêu nên anh Trúc rủ thêm bạn đồng nghiệp xuống thôn Vinh Thạnh, xã Phước Lộc (huyện Tuy Phướ) thuê 38 sào đất làm vụ dưa hè thu hi vọng gỡ gạc để bù lại thua lỗ vụ dưa năm trước.

“Thuê đất đồng bằng đắt hơn đất Tây Nguyên vì nông dân ở đây tính giá thuê đất bằng cách quy ra từ số lúa thu được trong một vụ để tính ra tiền. Còn đất trên Tây Nguyên là đất cao su già cỗi, họ chặt cao su già đi rồi cho người trồng dưa thuê với giá rẻ hơn. Họ được cái lợi là sau 1 vụ dưa họ thu hồi đất để trồng lại cao su, lúc này cây cao su 'ăn mót' phân bón còn lưu trong đất lúc trồng dưa hấu sẽ phát triển tốt hơn”, anh Trúc chia sẻ.

Vừa làm vừa lo

Thuê đất ở thôn Vinh Thạnh, xã Phước Lộc (huyện Tuy Phước) với giá 2,1 triệu đồng/sào, anh Trúc còn bỏ thêm 1,5 triệu đồng để đóng giếng lấy nước tưới bởi vùng ruộng này không có nước tự chảy. Giếng đóng trên đất ruộng nên dễ có nước, đóng độ sâu chỉ 12m là có nước.

“Vụ hè thu dưa chủ yếu bán nội địa nên tôi chọn giống dưa hấu siêu ngọt để trồng, giống dưa này có vỏ mỏng, được người tiêu dùng trong nước ưa chuộng. Ruộng dưa của anh em tôi xuống giống vào ngày 29/4 âm lịch, đến nay đã hơn nửa tháng, từ rằm tháng 6 âm lịch trở đi sẽ cho thu hoạch. Giá dưa hiện rất rẻ, cầu mong đến ngày thu hoạch giá dưa tăng lên chứ không thì lại lỗ tiếp. Vừa làm tôi vừa lo ngay ngáy”, anh Trúc lo lắng.

Theo anh Trúc, trồng dưa dưới đồng bằng mức đầu tư thấp hơn trên Tây Nguyên, chỉ 7 triệu đồng/sào, trong khi mức đầu tư trên Tây Nguyên đến 9 triệu đồng/sào do phải gánh thêm tiền vận chuyển máy nước, ống nhựa dẫn nước, cây, bạt từ Bình Định lên để dựng lán trại mất 10 triệu đồng cả chuyến đi lẫn về.

“Khi cây dưa được 25 - 27 ngày tuổi tôi phải thuê ít nhất 9 công phụ nữ cắt bớt cành nhánh, làm khoảng 15 ngày mới xong. Cây dưa sau khi được ngắt đọt sẽ bung ra 4 - 5 nhánh, trong đó chỉ chọn để lại 3 nhánh khỏe mạnh, đều nhau, còn lại cắt hết để cây dưa đủ sức nuôi 2 quả dưa. Công lao động nữ ở dưới xuôi bình quân 200.000 đ/người/ngày, 9 người làm 15 ngày tôi mất 27 triệu nữa. Vụ này nếu đến khi thu hoạch bán được 5.000 đ/kg, năng suất phải đạt từ 1,8 - 2 tấn/sào thì mới có lãi chút ít”, anh Trúc tính toán.

Phía dưới ruộng dưa của anh Trúc, cũng trên địa bàn thôn Vinh Thạnh, xã Phước Lộc (huyện Tuy Phước) là ruộng dưa của nhóm bạn 3 người của anh Trần Văn Việt ở xã Nhơn Tân (thị xã An Nhơn) xuống thuê 3 ha đất để trồng dưa vụ hè thu, mỗi người thuê 1 ha. Vụ dưa cuối năm ngoái, nhóm anh Việt trồng dưa ở xã Ia Lâu (huyện Chư Prông, Gia Lai) ai cũng bị thua lỗ vì lúc thu hoạch giá dưa chỉ 1.000 - 2.000đ/kg, vụ này quay về Bình Định thuê đất làm tiếp hầu mong kiếm chút lợi nhuận.

“Diện tích 3 ha dưa của chúng tôi xuống giống vào mồng 6 tháng tư âm lịch, đến nay dưa đã được hơn 1 tháng tuổi, đang được chọn quả lần 2, còn khoảng 10 ngày nữa là thu hoạch. Vụ hè thu năm nay thời tiết thuận lợi, giờ cầu mong đến khi thu hoạch dưa có giá để kiếm chút đỉnh gỡ gạc thua lỗ vụ trước. Tháng trước dưa hấu ở Bình Định chỉ có 2.000 đ/kg, khoảng 10 ngày nay chúng tôi nghe giá dưa tăng lên được 5.000 đ/kg mà mừng rơn, mong sao đến ngày thu hoạch giá dưa tăng thêm chút đỉnh”, anh Việt kỳ vọng.