Thị trường khởi sắc, kim ngạch tăng trưởng
Theo ông Nguyễn Văn Khánh, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lâm Đồng, kim ngạch xuất khẩu thanh long chính ngạch do các doanh nghiệp của tỉnh thực hiện trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt 6,81 triệu USD, tương đương 6.357 tấn thanh long tươi. Con số này cho thấy sự tăng trưởng đáng kể so với cùng kỳ năm 2024, với giá trị tăng 30,38% và sản lượng tăng 25,78%. Xuất khẩu thanh long chính ngạch của Lâm Đồng tập trung vào các thị trường trọng điểm như Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ, UAE, Úc, New Zealand và Liên bang Nga.
Thời gian qua, thị trường khởi sắc, việc xuất khẩu thanh long ở tỉnh Lâm Đồng tăng trưởng đáng kể. Ảnh: Kim Sơ.
Bên cạnh đó, hoạt động xuất khẩu qua các cửa khẩu đường bộ biên giới Việt – Trung cũng duy trì ổn định và sôi động. Theo số liệu tổng hợp từ các tỉnh biên giới phía Bắc, trong 7 tháng đầu năm 2025, lượng thanh long xuất khẩu qua các cửa khẩu này đạt khoảng 485.000 tấn, phần lớn là thanh long Lâm Đồng. Thanh long được thông quan chủ yếu qua các cửa khẩu ở Lạng Sơn, Lào Cai và Quảng Ninh. Để tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động xuất nhập khẩu, lực lượng chức năng tại các cửa khẩu đã bố trí cán bộ trực và làm việc trong các dịp lễ, Tết, thực hiện thông quan hàng hoá đã đăng ký trước, giúp hàng hoá lưu thông an toàn, thông suốt và không xảy ra tình trạng ách tắc.
Theo ông Khánh, để đạt được kết quả trên là nhờ nhiều yếu tố. Theo đó, bên cạnh sự chỉ đạo sâu sát của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, thì các sở, ngành, địa phương cũng đã kịp thời tháo gỡ khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Ngành Công Thương cũng đã chủ động triển khai các giải pháp hỗ trợ, xúc tiến thương mại và kết nối phân phối sản phẩm một cách hiệu quả. Đồng thời, sự năng động của các doanh nghiệp trong việc tham gia hội chợ, triển lãm và tìm kiếm thị trường mới cũng là yếu tố then chốt giúp duy trì đà tăng trưởng.
Nông dân và doanh nghiệp cần thích ứng
Tuy có những tín hiệu tích cực, thị trường xuất khẩu thanh long vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Từ nay đến cuối năm, Sở Công Thương tỉnh Lâm Đồng dự báo Trung Quốc vẫn là thị trường tiêu thụ lớn của nông sản Việt Nam nói chung và thanh long Lâm Đồng nói riêng.
Tỉnh Lâm Đồng được mệnh danh là thủ phủ sản xuất thanh long. Ảnh: Kim Sơ.
Tuy nhiên theo ông Nguyễn Văn Khánh, thị trường Trung Quốc không còn “dễ tính” như trước. Nước bạn đang tăng cường áp dụng các tiêu chuẩn về kiểm dịch nguồn gốc, xuất xứ, nhãn mác và các quy định kiểm dịch nghiêm ngặt hơn.
Bên cạnh đó, các quốc gia nhập khẩu tại các thị trường khác như Mỹ và EU cũng đưa ra các quy định ngày càng chặt chẽ về an toàn thực phẩm và siết chặt kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, tạo ra thách thức lớn đối với hoạt động xuất khẩu các mặt hàng nông sản của tỉnh Lâm Đồng.
Để đối phó với những thách thức này và đảm bảo hoạt động tiêu thụ thanh long được thuận lợi, ông cho rằng cần một sự thay đổi trong cách tiếp cận về an toàn thực phẩm, từ việc chỉ kiểm tra sản phẩm cuối cùng sang giám sát tại mọi công đoạn trong toàn bộ chuỗi sản xuất. Ngoài ra, cần đầu tư sản xuất các sản phẩm có chất lượng cao, sản phẩm đặc sản, chỉ dẫn địa lý, sản phẩm hữu cơ….
Bên cạnh đó, Sở Công thương còn khuyến nghị cần triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm củng cố và khai thác hiệu quả các thị trường xuất khẩu truyền thống, ưu tiên tận dụng tối đa các cơ hội từ các hiệp định thương mại như Hiệp định CPTPP, Hiệp định EVFTA, đẩy mạnh tiêu thụ trong nước cũng như chế biến sản phẩm từ thanh long để giảm áp lực tiêu thụ trái tươi.
Một trong những khuyến cáo quan trọng nhất đó là doanh nghiệp và nông dân cần tăng cường quản lý chất lượng đầu vào, từ quá trình trồng, thâm canh, chăm sóc, thu hoạch và sơ chế, đóng gói xuất khẩu. Cần thực hiện nghiêm túc các quy định về quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói để đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm.
Đồng thời, cần phải tuyệt đối tuân thủ quy định kiểm định của phía đối tác nhập khẩu, thường xuyên cập nhật các thông tin về yêu cầu của thị trường để có đối sách phù hợp trong việc xây dựng nguồn nguyên liệu và chế biến, đóng gói xuất khẩu. Việc thắt chặt liên kết thu mua theo chuỗi để nâng cao chất lượng sản phẩm, kết hợp với đầu tư cải tiến mẫu mã, bao bì đẹp cũng sẽ góp phần phát triển bền vững thanh long Lâm Đồng.
Nông dân cần nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng mọi thị trường. Ảnh: Kim Sơ.
Tiếp tục hỗ trợ thúc đẩy xuất khẩu thanh long
Về phục hồi thị trường xuất khẩu thanh long trong thời gian tới, Sở Công Thương tỉnh Lâm Đồng sẽ triển khai một số giải pháp trọng tâm.
Theo đó, Sở sẽ tiếp tục phối hợp với Sở Công Thương các tỉnh biên giới phía Bắc để nắm bắt và cập nhật kịp thời thông tin về cơ chế, chính sách, hoạt động buôn bán tại các cửa khẩu với Trung Quốc. Điều này nhằm giúp các doanh nghiệp có phương án sản xuất hiệu quả, điều tiết lượng hàng lên cửa khẩu phù hợp với năng lực thông quan. Bên cạnh đó, Sở sẽ tiếp tục triển khai Kế hoạch số 3049/KH-UBND ngày 18/8/2021 về phát triển và mở rộng thị trường tiêu thụ cho sản phẩm thanh long trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025. Các doanh nghiệp sẽ được hỗ trợ tham gia các hội chợ triển lãm chuyên ngành uy tín để quảng bá, tiếp thị sản phẩm, tìm kiếm đối tác và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Ngoài ra, Sở Công Thương cũng sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia các chương trình hợp tác, liên kết, kết nối giao thương với các doanh nghiệp tỉnh bạn để quảng bá thương hiệu và thiết lập kênh phân phối vào chợ đầu mối, siêu thị, chợ truyền thống tại các tỉnh, thành phố trong cả nước. Việc phát triển thêm các kênh phân phối thông qua các hệ thống trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện lợi và tăng cường xúc tiến thương mại cho các sản phẩm chế biến từ quả thanh long như thanh long sấy khô, rượu, giấm, mứt, nước ép, mì tôm thanh long cũng là một giải pháp quan trọng.
Cuối cùng, Sở Công Thương sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp nâng cao năng lực sản xuất, tăng khả năng cạnh tranh, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế, hướng tới mục tiêu xuất khẩu sản phẩm OCOP từ thanh long đã được công nhận từ 3 - 4 sao. Cùng với đó, phối hợp với các sàn thương mại điện tử để hỗ trợ doanh nghiệp kết nối với các nhà nhập khẩu nước ngoài và các chuỗi cung ứng trong và ngoài nước.
Việc tiếp tục khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư công nghệ, thiết bị để chế biến các sản phẩm có chất lượng cao, đảm bảo an toàn thực phẩm cũng là một ưu tiên nhằm đáp ứng yêu cầu của thị trường và giảm áp lực tiêu thụ thanh long trái tươi.
