Hà Nội là địa bàn chăn nuôi trọng điểm, đồng thời cũng là thị trường tiêu thụ thực phẩm lớn nhất các tỉnh phía Bắc. Tuy nhiên, số lượng cơ sở giết mổ nhỏ lẻ vẫn chiếm tỷ lệ lớn, đa số chưa được chính quyền địa phương cho phép hoạt động. Bên cạnh đó, chính quyền các xã vẫn chưa quan tâm đúng mức đến công tác quản lý hoạt động giết mổ động vật nên công tác bảo đảm vệ sinh thú y, kiểm soát giết mổ và an toàn thực phẩm chưa được chú trọng.
Cần siết chặt công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm tại nhiều chốt kiểm dịch động vật địa phương.
Do đó, Chi cục Chăn nuôi, Thủy sản và Thú y không thể kiểm soát giết mổ theo đúng quy định của Luật Thú y, gây nguy cơ lây lan dịch bệnh, không đảm bảo an toàn thực phẩm và ô nhiễm môi trường.
Hoạt động tại chợ buôn bán, kinh doanh các loại sản phẩm thịt gia súc, gia cầm cũng như thịt gia súc, gia cầm không có kiểm tra, kiểm soát đều được tự do buôn bán như nhau, cho thấy thiếu sự quản lý chặt chẽ của cấp thẩm quyền. Nhận thức, thói quen của người tiêu dùng còn dễ dãi, dễ chấp nhận đối với sản phẩm động vật không được kiểm soát bởi cơ quan chuyên ngành.
Việc triển khai xây dựng mạng lưới sơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung theo Quyết định số 761/QĐ-UBND ngày 17/02/2020 còn chậm do các nguyên nhân, như: Thiếu nhà đầu tư có năng lực, các cơ sở tập trung được bố trí trên đất công khi triển khai phải thực hiện thu hồi, đấu giá nên suất đầu tư lớn, nhà đầu tư không mặn mà; một số UBND cấp xã chưa thực sự sâu sát, quyết liệt tìm kiếm, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư.
Tại một số địa phương, tình trạng giết mổ nhỏ lẻ, không được cấp phép vẫn tồn tại bên cạnh sơ sở giết mổ tập trung (đã được xây dựng và đưa vào hoạt động); dẫn đến các cơ sở giết mổ tập trung hoạt động kém hiệu quả, tạo tâm lý kém tin tưởng, nên nhà đầu tư còn e ngại tham gia đầu tư lĩnh vực này.
Do đó, các cơ sở giết mổ tập trung này công suất hoạt động chỉ đạt trung bình gần 40% so với công suất thiết kế. Từ đó, dẫn đến một thực trạng là Hà Nội đã phê duyệt mạng lưới các cơ sở giết mổ tập trung song rất khó thu hút các nhà đầu tư.
Một số khó khăn khi xây dựng mạng lưới giết mổ tập trung, các nhà đầu tư vẫn e ngại rót vốn.
Chưa kể, các chính sách khuyến khích, hỗ trợ đầu tư cho lĩnh vực giết mổ gia súc, gia cầm chưa thực sự hiệu quả, hấp dẫn đối với các nhà đầu tư, như: Nghị định số 57/2018/NĐ-CP ngày 17/4/2018 của Chính phủ về cơ chế, chính sách khuyến khích danh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; theo đó cơ sở giết mổ được phê duyệt có thể được hỗ trợ 60% kinh phí đầu tư, nhưng không quá 15 tỉ đồng/dự án đầu tư (kinh phí Nhà nước hỗ trợ sau đầu tư).
Nghị quyết số 08/2023/NQ-HĐND ngày 04/7/2023 của HĐND thành phố về quyết định một số chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp thành phố Hà Nội chỉ áp dụng được đối với các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung theo quy hoạch của thành phố.
Hiện nay mới có 10 cơ sở giết mổ giết mổ tập trung đang hoạt động (chưa đủ công suất) nên chưa đạt được hiệu quả mong muốn.
Ngoài ra có tình trạng thiếu nguồn nhân lực. Cụ thể, hệ thống cơ quan quản lý chuyên ngành thú y từ thành phố đến xã phường hiện nay vận hành không liên tục, cấp xã có nhân viên thú y, nhưng chịu sự quản lý của Trạm Dịch vụ nông nghiệp liên xã. Điều này đang gây khó khăn, bất cập trong công tác thú y về phòng chống dịch bệnh động vật, quản lý hoạt động giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y và quản lý an toàn thực phẩm.
Giống như các tỉnh, thành phố khác khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, công tác quản lý nhà nước về thú y được giao cho phòng Kinh tế cấp xã thực hiện. Tuy nhiên, các phòng Kinh tế đa số thiếu nhân lực, đặc biệt là nhân lực có trình độ chuyên môn về chăn nuôi, thú y nên công tác quản lý nhà nước về thú y tại các xã còn lúng túng, nhiều khó khăn.
Công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm tại nhiều địa phương còn chưa tốt. Đặc biệt từ ngày 01/7/2023, các Chi cục chuyên ngành Thú y không còn là cơ quan được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành nên việc xử lý đối với các cơ sở giết mổ động vật chưa được cấp phép hoạt động, không bảo đảm điều kiện càng không được thực hiện triệt để.
Hạn chế còn rõ thấy ở công tác tuyên truyền, giáo dục kiến thức nâng cao ý thức về an toàn dịch bệnh động vật, vệ sinh thú y, vệ sinh an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường trong lĩnh vực chăn nuôi, vận chuyển, giết mổ, bảo quản, buôn bán động vật, sản phẩm có nguồn gốc từ động vật. Hoạt động chưa được thực hiện thường xuyên, liên tục mà chỉ tập trung vào một số thời điểm cụ thể trong năm như những ngày Lễ, Tết, tháng hành động an toàn thực phẩm.
