Những mô hình chăn nuôi thách thức dịch tả lợn Châu Phi

Dự án xây dựng mô hình chăn nuôi lợn thịt hữu cơ đảm bảo an toàn sinh học, theo kinh tế tuần hoàn được Tập đoàn Quế Lâm phối hợp với Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và các địa phương thực hiện tại tỉnh Vĩnh Phúc cũ (nay là tỉnh Phú Thọ mới) với quy mô hơn 500 con lợn thịt.

Mục tiêu cụ thể của dự án xây dựng mô hình chăn nuôi lợn thịt đạt ≥ 70% tiêu chí hữu cơ, an toàn sinh học tuần hoàn khép kín. Trong đó giải pháp chính xử xý chất thải chăn nuôi bằng chế phẩm sinh học làm phân bón hữu cơ và sử dụng nguồn phân bón này để trồng ngô, lúa, đậu tương... làm thức ăn chăn nuôi; xây dựng được chuỗi liên kết chăn nuôi và tiêu thụ sản phẩm; hiệu quả kinh tế tăng ≥ 10% so với chăn nuôi đại trà...

Năm 2025, dự án được triển khai tại các xã Đại Đình, Xuân Lãng, Vĩnh Thành và Tam Hồng. Các mô hình tham gia dự án đã áp dụng quy trình kỹ thuật chăn nuôi lợn theo hướng hữu cơ an toàn sinh học theo quy trình của Tập đoàn Quế Lâm hỗ trợ.

Cụ thể về thức ăn chăn nuôi, Tập đoàn Quế Lâm sản xuất bằng các nguyên liệu từ chuỗi sản xuất trồng trọt hữu cơ, có bổ sung chế phẩm vi sinh. Thức ăn sử dụng trong mô hình theo tiêu chuẩn 5 không: không có kháng sinh, không hóa chất, không chất tạo nạc, không chất tạo màu, không chất bảo quản trong quá trình sản xuất, đóng gói và bảo quản.

Về chế phẩm sinh học, dự án sử dụng công nghệ vi sinh của Nhật Bản nhằm hỗ trợ men vi sinh trong thức ăn và đệm lót sinh học giúp đàn lợn tăng sức đề kháng và môi trường chăn nuôi không có mùi hôi, không cần sử dụng nước tắm và tạo ra một sản phẩm phụ là phân hữu cơ vi sinh được sử dụng ngay cho trồng trọt, tạo nên một nền nông nghiệp tuần hoàn băng công nghệ vi sinh.

Ông Lê Minh Lịnh, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết: Dự án chăn nuôi lợn an toàn sinh học của Tập đoàn Quế Lâm là điểm sáng trong bối cảnh dịch tả lợn Châu Phi hoành hành ở tỉnh Phú Thọ trong thời gian qua.

Cụ thể, tính đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh Phú Thọ đã có 119/148 xã, phường xuất hiện ổ bệnh dịch tả lợn Châu Phi, trong đó có 118 xã, phường có ổ dịch chưa qua 21 ngày. Tổng số hộ có lợn mắc bệnh phải tiêu hủy lên gần 7.500 hộ, số lợn mắc bệnh ốm, chết phải tiêu hủy trên 73.500 con, tổng trọng lượng phải tiêu hủy trên 4.340 tấn…

Tuy nhiên tại 7 mô hình chăn nuôi an toàn sinh học đang triển khai trên địa bàn hoàn toàn khỏe mạnh và không bị ảnh hưởng bởi dịch tả lợn Châu Phi. Nhờ áp dụng đồng bộ các giải pháp quy trình chăn nuôi trên nền đệm lót sinh học; sử dụng chế phẩm vi sinh phối trộn sẵn trong từng loại thức ăn, nước uống; phun xử lý môi trường cũng bằng chế phẩm vi sinh... nên đàn lợn trong các mô hình khoẻ đang an toàn trước dịch.

Anh Lăng Văn Hiệp, chủ mô hình chăn nuôi an toàn sinh học ở xã Đại Đình cho biết:  Mỗi năm gia đình tôi nuôi khoảng 600 đầu lợn, lãi từ 1,5 – 2 triệu đồng/con. Nhờ sử dụng chế phẩm sinh học vào chăn nuôi, phân được xử lý để chăm bón vườn na 600 gốc, vườn bưởi 80 gốc và 70 gốc hồng xiêm… Đặc biệt, nhờ áp dụng quy tình chăn nuôi an toàn sinh học này mà đàn lợn của gia đình không bị ảnh hưởng bởi dịch tả lợn Châu Phi.

Tương tự ông Lê Văn Long (xã Xuân Lãng) người nuôi 95 con lợn thịt cho biết, mô hình chăn nuôi này vừa đảm bảo an toàn dịch bệnh, vừa đảm bảo hiệu quả kinh tế và môi trường, phù hợp với điều kiện chăn nuôi nông hộ và gia trại. Chất lượng thịt được đánh giá ngon hơn và luôn bán với giá cao hơn giá thị trường.

“Thay vì như trước việc nuôi lợn xử lý chất thải bằng hệ thống Biogas, không những chất thải xử lý chưa triệt để mà còn lãng phí nguồn phân bón cho cây trồng thì nay áp dụng quy trình này có thể đảm bảo tính tuần hoàn, không bỏ đi bất cứu thứ gì. Đây là mô hình chăn nuôi rất tốt, rất phù hợp với tình hình chăn nuôi giai đoạn hiện nay, đặc biệt nhất là trong bối cảnh dịch tả lợn Châu Phi hoành hành và thị trường biến động”, ông Long nói.

Trao đổi với Báo Nông nghiệp và Môi trường, ông Khắc Ngọc Bá, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Quế Lâm cho biết: Quy trình chăn nuôi an toàn sinh học của Tập đoàn Quế Lâm là nghiên cứu của các nhà khoa học của tập đoàn đã được Bộ Nông nghiệp và Môi trường công nhận tiến bộ kỹ thuật lĩnh vực chăn nuôi, trong đó công nhận Quy trình cải tiến sử dụng chế phẩm 403 Alfa Lacto trong chăn nuôi lợn an toàn sinh học.

Nhờ quy trình chăn nuôi an toàn sinh học mà Tập đoàn Quế Lâm đã liên kết thực hiện các mô hình chăn nuôi tại nhiều địa phương trên cả nước. Cho đến nay tất cả các mô hình chăn nuôi đều an toàn trước đại dịch.

Từ mô hình chăn nuôi, hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn được xây dựng tại 23 hợp tác xã với 1.338 hộ; 8 tổ, nhóm hộ với 129 hộ; 6 doanh nghiệp và 100 hộ dân liên kết trực tiếp với, đưa tổng số hộ liên kết kinh tế nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn chuỗi giá trị Quế Lâm trên cả nước lên 1.570 hộ.

“Ngoài hiệu quả an toàn dịch bệnh và cải thiện môi trường rõ rệt, hiệu quả kinh tế cũng rất rõ. Có nhiều mô hình của Quế Lâm xây dựng giúp người chăn nuôi lãi từ 200 - 300 triệu đồng/năm”, ông Bá cho biết.

Giải pháp của chăn nuôi bền vững

Theo Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, qua nhiều đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng như Dịch tả lợn Châu Phi, lở mồm long móng, tai xanh... đã gây thiệt hại nặng nề về kinh tế, ảnh hưởng đến sinh kế của hàng triệu hộ chăn nuôi. Trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân lây lan chủ yếu là do không tuân thủ các nguyên tắc an toàn sinh học. Chính vì vậy, tăng cường chăn nuôi an toàn sinh học là giải pháp then chốt để phát triển chăn nuôi bền vững.

Việc áp dụng an toàn sinh học không chỉ giúp ngăn ngừa, phát hiện sớm và khống chế dịch bệnh, mà còn giảm thiểu chi phí điều trị, hạn chế thiệt hại về vật nuôi; tăng năng suất, chất lượng và giá trị thương phẩm của sản phẩm chăn nuôi; đáp ứng yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu; góp phần xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, tuần hoàn, phát triển xanh và bền vững...