Những năm gần đây, các yếu tố cực đoan của biến đổi khí hậu (BĐKH) như sạt lở, hạn hán thiếu nước, xâm nhập mặn thường xuyên xảy ra trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long, gây thiệt hại không nhỏ đến các công trình công cộng, đất đai, tài sản và nguồn nước sinh hoạt của người dân.
Dùng lu, kiệu… tích trữ nước mưa không chỉ giúp người dân giảm chi phí mua nước máy mà còn đảm bảo nguồn nước phục vụ sinh hoạt. Ảnh: Lê Hùng.
Để ứng phó với sạt lở, đảm bảo nguồn nước sinh hoạt cho người dân, các cơ quan, đơn vị, địa phương tỉnh Vĩnh Long bên cạnh việc triển khai các công trình, dự án khắc phục sạt lở, mở rộng hệ thống cấp nước sinh hoạt, còn tuyên truyền, vận người dân thực hiện các biện pháp hạn chế sạt lở và dự trữ nước mưa.
Khoảng ba năm trở lại đây, tuyến kênh Giáo Mẹo với chiều dài khoảng 10 km, thuộc xã Đông Thạnh cũ (nay là phường Đông Thành, tỉnh Vĩnh Long) thường xuyên xảy ra các điểm sạt lở. Các điểm sạt lở không chỉ làm mất vĩnh viễn hàng trăm m2 đất mà còn ảnh hưởng đến kết cấu đường giao thông ven kênh.
Để bảo vệ đất, đường giao thông, thời gian qua những hộ dân sinh sống ven kênh đã đóng tre, dừa, cừ, tràm… dọc bờ, tạo thành vành đai bảo vệ. Tại một số điểm sạt lở khoét sâu vào trong bờ, sau khi làm vành đai, người dân mua đất san lấp lại theo hiện trạng cũ rồi trồng tre, dừa, xoài, đu đủ.
Ông Võ Thanh Hoàng, ở ấp Đông Thạnh A, phường Đông Thành, tỉnh Vĩnh Long cho biết: “Thời gian gần đây do nắng mưa thất thường, mực nước mặt trên tuyến kênh Giáo Mẹo có thời điểm xuống rất thấp khiến cho đất tại nhiều đoạn bờ kênh bị khô, nứt toác. Khi gặp mưa lớn nhiều mảng đất lớn trôi tuột xuống kênh”.
Theo ông Hoàng, để ứng phó với tình trạng này, gia đình ông và rất nhiều người dân sinh sống dọc tuyến kênh Giáo Mẹo đã chủ động đóng cọc gia cố. Gia đình nào có điều kiện thì mua cọc đá, cọc bê tông; còn khó khăn thì dùng tre, thân dừ khô, cừ tràm. Sau khi gia cố, bà con trồng thêm cây ăn trái để giữ đất.
Tương tự, dọc theo tuyến kênh ông Phò thuộc ấp Mỹ Phước 1, xã Mỹ Hòa cũ (nay là phường Cái Vồn, tỉnh Vĩnh Long), nhiều hộ dân cũng chủ động gia cố các đoạn sạt lở hoặc có nguy cơ sạt lở để bảo vệ đất. Ông Phạm Văn Gừng cho biết: Kênh ông Phò có chiều dài 4 km thông ra sông Hậu. Vào mùa mưa hàng năm dọc hai bên kênh thường xảy ra các điểm sạt lở, làm mất rất nhiều diện tích đất của người dân và còn ảnh hưởng tuyến đường giao thông nông thôn liên ấp.
Người dân Vĩnh Long dùng tre, dừa,… gia cố bờ kênh rạch sẽ giảm thiểu được những thiệt hại về đất đai, tài sản do sạt lở gây ra. Ảnh Lê Hùng.
“Cuối năm 2024, tôi chặt cây cối trong vườn nhà mang ra đóng xuống bờ kênh với chiều dài 12 m và thuê người múc đất san bằng với mặt đường. Sau khi gia cố, tôi mua dừa, đu đủ về trồng. Việc làm này không chỉ giúp tôi bảo vệ được đất đai mà tăng thêm thu nhập cho gia đình”, ông Gừng chia sẻ.
Người dân Vĩnh Long không chỉ chủ động ứng phó với sạt lở mà còn tích cực dự trữ nước sinh hoạt. Họ chủ động sắm lu, kiệu, bồn… để chứa nước mưa, nhất là vào những tháng cao điểm mùa khô. Ông Nguyễn Văn Dũng, ấp Mỹ Phước 1, phường Cái Vồn, tỉnh Vĩnh Long cho biết: "Do nắng, mưa thất thường, cộng thêm nguồn nước mặt trên kênh ông Phò không đảm bảo, nên hai năm nay gia đình tôi sắm thêm mấy cái lu, kiệu để chứa nước mưa. Sử dụng nước mưa giúp giảm được một phần chi phí mua nước máy và gia đình cũng chủ động nguồn nước phục vụ sinh hoạt cũng như chăn nuôi gia súc, gia cầm”, ông Dũng cho biết.
Theo cơ quan chức năng tỉnh Vĩnh Long, việc dùng lu, kiệu, bồn nhựa, Inox để tích trữ nước mưa; đóng cọc, trồng cây… giữ đất ven bờ kênh rạch của người dân không phải là việc làm mới. Tuy nhiên, trước sự gia tăng các yếu tố cực đoan của BĐKH như sạt lở, hạn hán, xâm nhập mặn những năm gần, đây là việc làm rất cần thiết, góp phần giúp người dân chủ động bảo vệ tài sản, đảm bảo nguồn nước phục vụ sinh hoạt hàng ngày.
