Theo Cục Khí tượng Thủy văn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), dù hiện tượng ENSO chủ yếu ở trạng thái trung tính và chỉ chuyển dần sang La Nina vào cuối năm, trên phạm vi cả nước đã xảy ra tới 18/22 loại hình thiên tai. Thiên tai năm 2025 diễn ra với tần suất cao, diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường, nhiều hiện tượng vượt ra ngoài các quy luật thống kê trong lịch sử.
Với 21 cơn bão/áp thấp nhiệt đới (15 bão, 6 ATNĐ) hoạt động trên Biển Đông, 2025 là năm có số lượng bão/ATNĐ hoạt động nhiều nhất trên Biển Đông, cao hơn năm 2017 (20 cơn). Có những cơn bão cường độ rất mạnh và quy luật hoạt động phức tạp, điển hình là bão RAGASA đạt cấp 17 - mạnh nhất từng ghi nhận.
Mưa lớn lịch sử xảy ra trên diện rộng: khu vực Trung Bộ liên tiếp hứng chịu các đợt mưa cực đoan trong tháng 10 và tháng 11/2025, trong đó lượng mưa ngày tại trạm Bạch Mã đạt 1.740 mm - mức lớn nhất từng được ghi nhận ở Việt Nam, cùng hàng loạt trạm vượt giá trị lịch sử.
TP. Huế liên tiếp trải qua mưa lũ lớn, vượt mốc lịch sử. Ảnh: Văn Dinh.
Lũ lớn vượt lịch sử trên hầu hết các hệ thống sông. Trong năm 2025, tình hình lũ lụt nghiêm trọng đã xảy ra trên diện rộng, với mực nước đỉnh lũ trên các sông vượt mốc lịch sử ở cả Bắc Bộ, Trung Bộ, cao nguyên Trung Bộ, hạ lưu sông Cửu Long.
Chưa năm nào ghi nhận lũ đặc biệt lớn, lũ lịch sử cùng xuất hiện trong 1 năm tại 20 con sông như sông Cầu (Thái Nguyên, Bắc Ninh), sông Thuơng (Bắc Ninh), sông Chung (Lạng Sơn), sông Bằng Giang (Cao Bằng), sông Lô (Tuyên Quang), sông Ngòi Hút, Ngòi Thia (Lào Cai), thượng lưu sông Mã và sông Bưởi, sông Yên (Thanh Hóa), thượng lưu sông Cả (Nghệ An), sông Bồ (Tp Huế), sông Vu Gia - Thu Bồn (Đà Nẵng), sông Kỳ Lộ, sông Ba (Đắk Lắk), sông Dinh Ninh Hòa (Khánh Hòa), sông Lũy (Lâm Đồng), hạ lưu sông Tiền (Vĩnh Long, Đồng Tháp), hạ lưu sông Hậu (An Giang, Cần Thơ).
Đặc biệt nghiêm trọng là trận lũ lụt lịch sử tại Phú Yên (nay là khu vực phía đông tỉnh Đắk Lắk) vào năm 2025 là một phần của đợt thiên tai lớn tại miền Trung và Tây Nguyên, được đánh giá là vượt qua đỉnh lũ lịch sử năm 1993 trên lưu vực sông Ba. Lũ quét, sạt lở đất gia tăng rõ rệt cả về số lượng, quy mô, xảy ra cả trong và sau khi mưa đã kết thúc vài ngày, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tại vùng núi.
Đáng chú ý, thiên tai năm 2025 không diễn ra rời rạc mà liên tiếp, chồng lấn, dồn dập, hình thành các chuỗi đa thiên tai, hầu như không có khoảng “nghỉ”, tạo áp lực rất lớn cho công tác dự báo, cảnh báo và phòng chống thiên tai.
Theo ông Nguyễn Thượng Hiền, Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn, có thể nói, năm 2025 chính là là “phép thử lớn” về năng lực, bản lĩnh và trách nhiệm của toàn ngành khí tượng thủy văn.
Bước sang năm 2026, số cơn bão và áp thấp nhiệt đới được dự báo ở mức tương đương trung bình nhiều năm. Nắng nóng cũng không gia tăng về số đợt, chủ yếu tập trung tại Bắc Bộ và Trung Bộ từ tháng 4 đến tháng 8, cao điểm vào tháng 6-7; tại Tây Nguyên và Nam Bộ từ tháng 2 đến tháng 5, cao điểm tháng 3-4. Mùa mưa ở Bắc Bộ, Nam Bộ và Tây Nguyên bắt đầu khoảng nửa đầu tháng 5; Trung Bộ vào nửa cuối tháng 8 ở phía Bắc và nửa cuối tháng 9 ở phía Nam.
Cục Khí tượng Thủy văn khuyến cáo các địa phương thường xuyên cập nhật và tích hợp thông tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn trong các bản tin ngắn hạn, để kịp thời triển khai các kế hoạch, phương án ứng phó phù hợp.
