Phát biểu tại Diễn đàn “Chiến lược và xu hướng phát triển thị trường khí thiên nhiên (CNG, LNG, LPG) tại Việt Nam và khu vực ASEAN”, TS. Nguyễn Văn Tư - Phó Viện trưởng phụ trách Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) cho biết: Khí hiện chiếm khoảng 30% nhu cầu năng lượng sơ cấp toàn cầu nhưng chỉ đóng góp khoảng 20% tổng phát thải CO2. Điều này tạo dư địa lớn để ngành khí tiếp tục mở rộng, nếu đi kèm với đổi mới công nghệ nhằm kiểm soát phát thải và nâng cao hiệu suất.
TS. Nguyễn Văn Tư - Phó Viện trưởng phụ trách Viện Dầu khí Việt Nam chia sẻ về vai trò của các giải pháp công nghệ trong sản xuất, sử dụng khí thiên nhiên giúp giảm phát thải khí nhà kính. Ảnh: VPI.
Ở khâu sản xuất, nhóm công nghệ then chốt là thu giữ, sử dụng và lưu trữ các-bon (CCUS) kết hợp với kiểm soát rò rỉ khí mê-tan (CH4). Đây là giải pháp trực tiếp nhằm giảm phát thải khí nhà kính trong quá trình khai thác và xử lý khí. Việc kiểm soát CH4 đặc biệt quan trọng bởi loại khí này có tiềm năng gây nóng lên toàn cầu cao hơn CO2 nhiều lần trong ngắn hạn. Một giải pháp nữa là phát triển các nguồn khí tái tạo và khí các-bon thấp như biogas, biomethane, hydrogen và e-methane.
Trong khâu lưu trữ và phân phối, một hướng đi đáng chú ý là tận dụng “nhiệt lạnh” của LNG trong quá trình tái hóa khí để sản xuất oxy, nitơ hoặc phục vụ các mục đích công nghiệp khác. Cách làm này giúp giảm tổn thất năng lượng, vốn là điểm yếu truyền thống của chuỗi LNG.
Việc xây dựng mô hình kho LNG linh hoạt, quy mô nhỏ phù hợp với điều kiện thị trường phân tán và nhu cầu tiêu thụ không đồng đều, đặc biệt tại các quốc gia đang phát triển như Việt Nam.
Riêng trong sản xuất điện, các tua-bin khí thế hệ mới có hiệu suất cao, vận hành linh hoạt và có khả năng sử dụng hỗn hợp hoặc sử dụng 100% hydrogen, amoniac. Trong đó, pin nhiên liệu hydrogen được coi là giải pháp tiềm năng cho cả phát điện phân tán quy mô nhỏ lẫn các dự án lớn, như kinh nghiệm đang triển khai tại Hàn Quốc.
Mặt khác, công nghệ số và trí tuệ nhân tạo đang từng bước tham gia vào ngành công nghiệp khí. Điển hình là việc ứng dụng bản sao số (Digital Twin) giúp mô phỏng nhà máy, dự báo sự cố, tối ưu vận hành và giảm chi phí bảo trì. Thay vì chờ thiết bị hỏng mới sửa, doanh nghiệp có thể dự báo trước rủi ro dựa trên dữ liệu thời gian thực. Bên cạnh đó, học máy và AI được ứng dụng trong dự báo giá LNG với độ chính xác cao hơn phương pháp truyền thống, giúp doanh nghiệp và nhà quản lý chủ động hơn trong điều hành cung - cầu.
