Lò sấy mọc dày, người dân “chịu trận”
Nhiều hộ dân thôn 7, xã Ngọk Réo (tỉnh Quảng Ngãi) đang phải sống trong tình trạng ngột ngạt, ô nhiễm do các lò sấy cà phê hoạt động sát khu dân cư. Khói bụi phát tán dày đặc, tiếng máy móc vang lên suốt ngày đêm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt, sức khỏe và sản xuất của người dân.
Khói bụi từ các lò sấy cà phê ở xã Ngọk Réo. Ảnh: HK.
Theo các hộ dân ở thôn 7, xã Ngọk Réo, năm 2012, Công ty TNHH MTV Tiến Hưng Thành đầu tư khu thu mua, xay xát và sấy cà phê tại địa phương. Đến năm 2016, doanh nghiệp này xây dựng thêm kho, xưởng và 4 lò sấy nông sản. Năm 2023, công ty giải thể, toàn bộ hạ tầng được chuyển giao cho ông Nguyễn Tiến Trọng tiếp tục kinh doanh. Sau đó, ông Trọng xây dựng thêm 12 lò sấy mới trên diện tích khoảng 3.000 m2 và hoạt động cho đến nay.
Anh Lương Minh Vũ (trú thôn 7, xã Ngọk Réo) cho biết, gia đình anh nhiều năm nay phải “sống chung” với khói bụi. Theo anh Vũ, có rất nhiều thành viên trong gia đình anh cũng như hàng xóm gặp các vấn đề về hô hấp, mắt và họng kể từ khi các lò sấy đi vào hoạt động. Dù không khẳng định hoàn toàn do lò sấy gây ra, nhưng tình trạng khói bụi dày đặc kéo dài khiến anh và nhiều hộ dân lo lắng, thậm chí có nhiều hộ phải thuê nhà đi nơi khác ở.
Không chỉ sức khỏe bị ảnh hưởng, sản xuất nông nghiệp của người dân cũng chịu thiệt hại. Ông Huỳnh Văn Kỷ (thôn 7) cho hay, gia đình ông có hơn 1 ha cà phê, trước đây mỗi năm thu hoạch gần 30 tấn. Từ khi lò sấy hoạt động sát vườn, bụi bám dày trên cây trồng khiến năng suất giảm mạnh. Mùa vụ năm nay, sản lượng chỉ còn khoảng 7 tấn, giảm hơn 20 tấn so với trước.
Theo người dân địa phương, các lò sấy không hoạt động quanh năm mà tập trung vào mùa thu hoạch cà phê, kéo dài khoảng 4-5 tháng. Tuy nhiên, trong thời gian này, mức độ ô nhiễm tăng cao, gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống khu dân cư.
Vi phạm chồng chất, xử lý chưa dứt điểm
Trước phản ánh của người dân, tháng 11/2024, chính quyền địa phương tổ chức kiểm tra và xác định cơ sở của ông Nguyễn Tiến Trọng vi phạm nhiều quy định về đất đai và môi trường, như sử dụng đất không đúng mục đích, không có phương án bảo vệ môi trường, không có giấy phép môi trường.
Ngày 7/1/2025, UBND xã Ngọk Wang, huyện Đắk Hà (cũ) ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Nguyễn Tiến Trọng với số tiền 5 triệu đồng. Đồng thời yêu cầu ông Trọng tạm dừng toàn bộ hoạt động lò sấy để khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân, đến khoảng tháng 10 vừa qua, các lò sấy lại tiếp tục hoạt động trở lại.
Cây cà phê của người dân ở thôn 7, xã Ngọk Réo bị bụi phủ, ảnh hưởng đến năng suất. Ảnh: HK.
Sau đó, xã Ngọk Réo thành lập đoàn kiểm tra liên ngành rà soát toàn bộ các cơ sở sấy, xay xát cà phê trên địa bàn. Kết quả cho thấy cơ sở của ông Trọng chưa chấp hành biện pháp khắc phục theo quyết định xử phạt trước đó, đồng thời tiếp tục lắp đặt lò sấy trên đất nông nghiệp.
Xã Ngọk Réo đã có văn bản yêu cầu ông Trọng tạm dừng hoạt động sấy cà phê đối với các lò xây dựng sai mục đích kể từ ngày 5/12/2025 cho đến khi hoàn tất các thủ tục về đất đai, xây dựng và môi trường. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân, vào giữa tháng 12, các lò sấy vẫn hoạt động liên tục, khói bụi và mùi khét tiếp tục phát tán ra môi trường xung quanh.
Cùng với đó, qua kiểm tra việc chấp hành pháp luật đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh trong thu mua, chế biến cà phê trên địa bàn, xã Ngọk Réo phát hiện 7 cơ sở thu mua, sấy, xay xát cà phê hoạt động tự phát, chưa đảm bảo quy định pháp luật về đất đai, môi trường. Cụ thể gồm: Công ty TNHH Huy Ánh Minh, Công ty TNHH TMDV DUGI ARI, hộ kinh doanh Lê Thị Thanh Tâm, hộ kinh doanh Nguyễn Tiến Trọng, hộ kinh doanh Doãn Thế Kiên, hộ kinh doanh Lê Thị Ngọc và lò sấy cà phê Nguyễn Thế Đức.
Các cơ sở này gây khói bụi, tiếng ồn, tác động trực tiếp đến đời sống người dân. Xã Ngọk Réo yêu cầu tạm dừng hoạt động đối với 7 cơ sở trên từ ngày 9/12/2025 cho đến khi hoàn tất các thủ tục về đất đai, môi trường. Bí thư Đảng ủy xã Ngọk Réo A Tuân cho biết: “Quan điểm của địa phương là không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế.
Xã sẽ chỉ đạo xử lý dứt điểm các vi phạm, trường hợp vượt thẩm quyền sẽ báo cáo cấp trên để có hướng giải quyết. Đảng ủy sẽ chỉ đạo UBND xã xử lý dứt điểm, không để vụ việc tồn tại như vậy được. Nếu vượt thẩm quyền thì UBND xã báo cáo lên cấp trên để có hướng xử lý dứt điểm”, ông Tuân nói và thông tin thêm rằng, việc xử lý các vi phạm tồn tại từ trước gặp nhiều khó khăn, không thể làm trong “một sớm, một chiều”, nhưng địa phương sẽ kiên quyết xử lý theo đúng quy định, sai tới đâu xử lý tới đó.
Ông Đặng Ngọc Tiến - Chủ tịch UBND xã Ngọk Réo cho biết, xã đã yêu cầu các cơ sở lò sấy tạm dừng hoạt động nhưng chưa xử phạt vi phạm hành chính. “Trước mắt, xã ưu tiên xử lý các cơ sở phát sinh đơn thư khiếu nại. Những cơ sở đủ điều kiện, phù hợp quy hoạch sẽ được hướng dẫn hoàn thiện thủ tục. Về lâu dài, địa phương đề xuất quy hoạch các cụm công nghiệp nhỏ để đưa các lò sấy ra khỏi khu dân cư”, ông Tiến nói.
