Đây là nhận định của các chuyên gia tại Diễn đàn “Chiến lược và xu hướng phát triển thị trường khí thiên nhiên (CNG, LNG, LPG) tại Việt Nam và khu vực ASEAN”, diễn ra ngày 23/12, tại Hà Nội. Theo đó, quá trình chuyển dịch năng lượng không chỉ tăng tỷ trọng nguồn năng lượng tái tạo, mà còn phải bảo đảm an ninh năng lượng, tính ổn định của hệ thống và khả năng giảm phát thải trong ngắn và trung hạn.
Chuẩn bị cho chu kỳ tăng trưởng mới từ 2026
Nhìn từ thị trường khí thiên nhiên quốc tế, năm 2025 là giai đoạn tạm thời chững lại do mặt bằng giá vẫn ở mức cao sau các cú sốc nguồn cung những năm trước. Tuy nhiên, đây được đánh giá là giai đoạn tái cân bằng cần thiết, tạo tiền đề cho chu kỳ tăng trưởng mới từ năm 2026, khi nguồn cung LNG được cải thiện rõ rệt nhờ hàng loạt dự án lớn tại Mỹ và Qatar đi vào vận hành.
Báo cáo Natural Gas Market Outlook (IEA Gas 2025) chỉ ra, một điểm mới rất đáng chú ý trong năm 2025 là làn sóng đầu tư vào LNG tiếp tục tăng mạnh. Theo IEA, lượng công suất LNG đạt quyết định đầu tư cuối cùng trong năm đạt mức cao kỷ lục, riêng tại Mỹ đã vượt 80 tỷ m³ mỗi năm. Con số này phản ánh niềm tin dài hạn của dòng vốn quốc tế vào vai trò của khí thiên nhiên, ngay cả khi áp lực chuyển dịch sang năng lượng tái tạo ngày càng gia tăng.
Các chuyên gia đưa ra nhiều dẫn chứng cho thấy thị trường khí thiên nhiên đang trên đà tăng trưởng tốt. Ảnh: Khánh Ly.
TS. Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam nhận định, điểm mới nổi bật trong năm 2025 là sự tăng tốc rõ rệt của thị trường LNG toàn cầu. Theo các dự báo, giai đoạn 2025-2030, công suất LNG thế giới có thể tăng thêm khoảng 200 triệu tấn/năm, gần bằng 2/3 tổng công suất hiện hữu năm 2024. LNG được coi là giải pháp linh hoạt cho các quốc gia thiếu nguồn khí tại chỗ, đặc biệt khi châu Á đang chứng kiến nhu cầu nhập khẩu tăng nhanh, trong đó có Việt Nam.
Không chỉ mở rộng về quy mô, năm 2025 còn đánh dấu sự thay đổi về cách tiếp cận đối với an ninh năng lượng. Sau những biến động địa chính trị và đứt gãy chuỗi cung ứng, nhiều quốc gia đã chuyển trọng tâm từ “năng lượng giá rẻ” sang “năng lượng an toàn”. Việc đa dạng hóa nguồn cung LNG, tăng dự trữ khí, phát triển kho LNG, FSRU và các trung tâm phân phối lớn đang trở thành xu hướng chủ đạo.
Gắn kết với công nghệ phát thải thấp
Một điểm mới đáng chú ý khác là sự hình thành rõ nét của hệ sinh thái tích hợp khí thiên nhiên, hydrogen xanh, hydrogen xanh lam và các công nghệ thu gom, lưu trữ CO₂ (CCUS). Chính phủ các nước châu Âu và Mỹ đã dành nguồn tài chính đáng kể cho các dự án kết hợp này, tạo dư địa để khí thiên nhiên tiếp tục đóng vai trò cầu nối trong quá trình giảm phát thải.
Từ góc độ sử dụng, điện khí, đặc biệt là điện khí LNG ngày càng giữ vai trò quan trọng đối với công tác vận hành hệ thống điện. Trong bối cảnh năng lượng tái tạo còn phụ thuộc vào thời tiết, điện khí có ưu thế về khả năng khởi động nhanh, điều tần và ổn định hệ thống, giúp đảm bảo an ninh cung cấp điện trong trung hạn 10-20 năm tới.
Dự báo giai đoạn 2025-2030, công suất LNG thế giới có thể tăng thêm khoảng 200 triệu tấn/năm. Ảnh: Hoài Thơ.
Theo PGS. Phạm Hoàng Lương, Giảng viên cao cấp Đại học Bách khoa Hà Nội - Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Sạch Việt Nam, với cùng một đơn vị năng lượng hữu ích, phát thải CO₂ từ khí có thể thấp hơn tới 60% so với than, trong khi phát thải SOx, NOx và bụi mịn gần như bằng không. Đặc tính này giúp điện khí trở thành công cụ quan trọng để tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo mà không làm suy giảm độ ổn định của hệ thống điện.
Đối với Việt Nam, năm 2025 mở ra nhiều cơ hội mới cho ngành khí thiên nhiên. Nhu cầu LNG tăng cao tại châu Á tạo điều kiện thu hút đầu tư vào kho cảng LNG, phân phối LNG quy mô nhỏ, cung cấp khí cho khu công nghiệp và giao thông. Đặc biệt, Việt Nam được đánh giá có tiềm năng trở thành trung tâm nhập khẩu, tái xuất và điều độ LNG trong khu vực ASEAN, hỗ trợ các chuỗi cung ứng FDI.
Tuy nhiên, đi cùng cơ hội là không ít thách thức. Giá LNG biến động mạnh, yêu cầu vốn đầu tư hạ tầng lớn, thời gian thu hồi vốn dài, cùng với cơ chế chính sách còn đang hoàn thiện vẫn là những “nút thắt” cần tháo gỡ. Trước thực tế đó, các kiến nghị trong năm 2025 tập trung vào xây dựng khung pháp lý đồng bộ cho năng lượng quốc gia, hoàn thiện thị trường điện cạnh tranh, ban hành cơ chế giá điện khí LNG linh hoạt và tạo điều kiện thu hút đầu tư tư nhân.
