Gặp tôi, lão ngư Ngô Văn Liệu (xã Ngư Thủy Bắc, huyện Lệ Thủy, Quảng Bình), đang nổ máy tời để kéo chiếc thuyền trên bờ cát xuống biển, chuẩn bị cho chuyến ra khơi, hồ hởi nói: “Vụ cá Nam là vụ đánh bắt từ tháng 4 đến tháng 9 hằng năm. Với ngư dân thì đây là vụ khai thác chính, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Vào đầu vụ, thời tiết thuận lợi và sản lượng đánh bắt được nhiều nên bà con tranh thủ từng ngày để ra biển. Hy vọng có được vụ cá Nam bội thu”.
Ngư dân vùng biển bãi ngang Quảng Bình vào vụ cá Nam với nhiều đặc sản mực cơm. Ảnh: T. Phùng.
Tất bật tàu, ghe vùng lộng…
Vùng biển bãi ngang huyện Lệ Thủy có hai xã là Ngư Thủy và Ngư Thủy Bắc. Từ đầu vụ, ngư dân tu bổ tàu, thuyền, sửa sang lại máy móc, mua sắm thêm ngư lưới cụ để sẵn sàng cho vụ cá chính trong năm.
Ông Ngô Văn Liệu (xã Ngư Thủy Bắc), năm nay qua tuổi 60 mà người chắc như vâm, bước chân trên cát cứ sải dài. Sau Tết, ông bỏ ra hơn chục triệu đồng để nâng cấp máy thuyền, thay chân vịt mới và gắn thêm phao cho bộ lưới... Từ đầu vụ cá Nam đến nay, thuyền máy của gia đình ông đã có nhiều chuyến biển với nghề lưới đánh bắt các loại cá nục, cá ngừ,...
“Năm nay, thời tiết thuận lợi nên bà con ra biển, bám ngư trường đều hơn, liên tục hơn. Riêng thuyền nhà tôi có thu nhập khá cao. Trung bình mỗi chuyến biển đi về trong ngày với 3 lao động thu từ 5-6 triệu đồng”, ông Liệu vui vẻ cho biết.
Cũng theo một số ngư dân, vào đầu vụ, cá nục ít hơn năm trước, nhưng bù lại là sản lượng mực ống nhiều hơn. Ông Ngô Hữu Tam (xã Ngư Thủy) hành nghề câu mực cho hay, thuyền của ông đi câu hai anh em, qua mỗi đêm được trên dưới chục cân. “Thương lái thu mua mực ống giá 300.000 đồng/kg nên hai anh em thu về khoảng 1,5 triệu đồng cho mỗi chuyến đi biển”, ông Tam nói thêm.
Nhiều cơ sở thu mua, chế biến thủy sản cũng đã có sự chuẩn bị và hỗ trợ ngư dân bám biển, Chị Nguyễn Thị Nhung, chủ cơ sở chế biến thủy sản Ngư Trung (xã Ngư Thủy), cho biết, đã chuẩn bị một khoản tiền không nhỏ để hỗ trợ ngư dân mua nhiên liệu, ngư lưới cụ… cho vụ cá Nam. Đồng thời, cơ sở còn sẵn sàng trong việc thu mua, chế biến thủy sản.
“Mấy hôm nay, bà con được mùa mực ống. Giá thu mua lại cao hơn năm ngoái một chút nên bà con phấn khởi. Khi về bến, cơ sở thu mua hết để chế biến mực khô, mực một nắng, có tiền trao ngay cho bà con. Mong sao, bà con ra biển là có sản phẩm, có thu nhập cao để cuộc sống ngày càng khá lên”, chị Nhung bộc bạch.
Mực ống được bán với giá 300.000 đồng/kg, giúp ngư dân có thu nhập cao. Ảnh: T. Phùng.
Cả hai xã Ngư Thủy và Ngư Thủy Bắc có đội tàu thuyền khai thác vùng biển gần bờ hơn 1.000 chiếc. Hằng ngày, trên các bến cá đều có tàu thuyền cập bến sau chuyến ra khơi. Ông Nguyễn Hữu Hiến, Chủ tịch UBND xã Ngư Thủy, cho hay, sản lượng đánh bắt của địa phương trên 1.500 tấn. “Năm nay, thời tiết thuận lợi và có thu nhập cao từ đầu nên tạo động lực, niềm vui cho ngư dân", ông Hiến nói.
Chợ cá trên bờ biển xã Nhân Trạch (huyện Bố Trạch), những ngày này tấp nập hơn bao giờ hết. Theo ông Nguyễn Văn Nghị, Chủ tịch UBND xã Nhân Trạch, hiện toàn xã có trên 300 tàu thuyền vươn khơi. Sản lượng đánh bắt từ đầu năm đến nay gần 650 tấn; trong đó chủ yếu là cá cơm, cá nục, cá trích, mực… Dù mới đầu vụ cá, nhưng hầu hết các tàu, thuyền đều đã vươn khơi để khai thác hải sản.
“Trên thực tế, hoạt động đánh bắt cá của địa phương được tiến hành quanh năm. Tuy nhiên, sản lượng vụ cá Nam chiếm đến 70% tổng sản lượng đánh bắt cả năm của xã”, ông Nghị cho hay.
Buổi sáng, tàu cập bến, anh Phạm Văn Hân (xã Nhân Trạch), cùng bạn thuyền chuyển cá, mực lên bờ chờ bán cho thương lái. Anh Hân cho hay, tàu của ngư dân Nhân Trạch chủ yếu khai thác vùng lộng cách bờ khoảng 10-20 hải lý. Thông thường, ngư dân xuất bến từ 15 giờ chiều hôm trước, đánh bắt qua đêm và đến tầm sáng hôm sau là về. Mùa này, ngư dân chủ yếu đánh bắt cá nục, mực, cá bạc má, cá ngừ, cá thu, mực, tôm…
“Năm nay, do mới đầu vụ nên lượng cá nục còn ít, nhưng ngư dân có thêm được mực ống, mực cơm và tôm bộp bán rất được giá. Tuy sản lượng có thấp, nhưng giá dầu hạ, giá hải sản đặc sản cao lên nên ngư dân mỗi chuyến biển cũng kiếm được tiền triệu. Bà con rất vui vẻ, phấn khởi”, anh Hân chia sẻ thêm.
Chuẩn bị cho tàu cá xuất bến vươn khơi. Ảnh: T. Phùng.
Bám ngư trường lớn
Vụ cá Nam cũng là thời điểm đội tàu cá xa bờ tăng thời gian trong hải trình đánh bắt. Ông Nguyễn Bíu, chủ của đôi tàu xa bờ ở xã Bảo Ninh (thành phố Đồng Hới), cho biết, chuẩn bị cho vụ cá Nam, các tàu cá đều “nâng cấp” phương tiện đánh bắt, kho lạnh để vươn khơi dài ngày.
“Các trang thiết bị hiện đại như máy định vị, máy dò cá... được kiểm tra, bảo dưỡng chu đáo. Khi trên vùng biển xa, gặp các luồng cá xuất hiện nhiều thì thông tin báo cho các tàu khác kịp về tọa độ để tập trung năng lực đánh bắt, nên tàu nào cũng có sản lượng lớn”, ông Bíu cho hay.
Ngoài xã Bảo Ninh, các địa phương có đội tàu đánh bắt xa bờ nhiều như Quảng Phúc, Quảng Văn (thị xã Ba Đồn), Cảnh Dương (Quảng Trạch), Đức Trạch (Bố Trạch)… ngư dân cũng cũng tranh thủ thời tiết thuận lợi để vươn khơi, bám biển, hy vọng mùa biển mới bội thu.
Tàu cá khai thác vùng biển xa của ngư dân Quảng Bình xuất bến. Ảnh: T. Phùng.
Để hỗ trợ bà con ngư dân, Chi cục Thủy sản, biển, hải đảo và Kiểm ngư (Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Bình) tăng cường tuyên truyền, khuyến khích các tàu cá mạnh dạn ứng dụng tiến bộ khoa học để nâng cao năng lực đánh bắt hải sản.
Theo ông Lê Ngọc Linh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, biển, hải đảo và Kiểm ngư, đơn vị đã thông tin cho các tàu khai thác vùng biển xa lắp đặt hệ thống bảo quản sản phẩm hải sản sau thu hoạch bằng bọt xốp polyurethane (PU), lót hầm tàu cá bằng inox để giảm hao tổn, giúp bán hải sản được giá. Chi cục cũng chỉ đạo ngư dân chủ động theo dõi thời tiết, tích cực khai thác ở các ngư trường theo quy định và phù hợp với nghề nhằm phát huy hiệu quả trong mỗi chuyến vươn khơi.
“Đặc biệt hơn, Chi cục còn hướng dẫn tổ chức sản xuất khai thác thủy sản trên biển theo tổ, đội đoàn kết, tổ hợp tác, tổ biển xa để hỗ trợ, chia sẻ tìm kiếm ngư trường, đối tượng khai thác, nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng sản lượng và giá trị sản phẩm”, ông Lê Ngọc Linh nói thêm.
Hiện Quảng Bình có đội tàu đánh bắt xa bờ 1.076 chiếc. Theo báo cáo của Chi cục Thủy sản, biển, hải đảo và Kiểm ngư tỉnh, đến tháng 5, sản lượng khai thác thủy sản trên địa bàn ước đạt khoảng 25.000 tấn, tăng khoảng 3% so với cùng kỳ.
