Mang tri thức tới cánh đồng

Xã La Hiên (Thái Nguyên) được hình thành từ việc sáp nhập hai xã Cúc Đường và La Hiên, từng là vùng nông thôn khó khăn với đường làng chật hẹp, sản xuất nhỏ lẻ và thu nhập bấp bênh. Đến nay, diện mạo của vùng đất này đã đổi thay rõ rệt: Hạ tầng khang trang, kinh tế đa dạng và cơ bản không còn hộ nghèo theo chuẩn đa chiều, khẳng định những bước tiến vững chắc trong hành trình giảm nghèo bền vững.

Chuyển từ nông nghiệp manh mún sang sản xuất hàng hóa bền vững

Sự chuyển mình ấy là kết quả của việc thực hiện nghiêm túc, bài bản các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới, kết hợp với tinh thần tự lực cao của chính quyền và người dân địa phương.

Trước đây, người dân xã La Hiên chủ yếu sống dựa vào nông nghiệp nhỏ lẻ, dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết, dịch bệnh và biến động giá nông sản, dẫn đến tình trạng kinh tế không ổn định.

Trong bối cảnh đó, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020 và 2021-2025 cùng Chương trình xây dựng nông thôn mới đã trở thành cú hích quan trọng. Các chính sách hỗ trợ sản xuất, đào tạo nghề, y tế, giáo dục, nước sạch và nhà ở được triển khai đồng bộ, lấy hộ gia đình làm trung tâm, lấy thiếu hụt đa chiều làm căn cứ để can thiệp cụ thể.

Xác định rõ, giảm nghèo không thể chỉ dựa vào phát vay, phát quà mà phải tạo được việc làm và thu nhập ổn định tại chỗ. Xã La Hiên đã tận dụng địa hình đồi núi đá để phát triển vùng na tập trung, quy mô lớn, đạt tiêu chuẩn VietGAP.

Ông Chu Thế Đồng là một trong những nông dân tiên phong trong phát triển cây ăn quả VietGAP tại xã La Hiên. Từ năm 2018, ông vay vốn ngân hàng đầu tư hàng trăm triệu đồng trồng na. Nhờ chăm chỉ học hỏi kỹ thuật, chọn giống phù hợp và tuân thủ quy trình sản xuất an toàn, vườn cây của ông Đồng cho năng suất cao, quả ngọt, được thị trường ưa chuộng. Mỗi năm, gia đình thu lãi ổn định trên 150 triệu đồng, trở thành điển hình kinh tế giỏi tại địa phương.

“Tôi cảm ơn chính quyền địa phương đã hỗ trợ kiến thức canh tác na VietGAP. Trước đây, canh tác truyền thống, trồng cây rồi giao phó hoàn toàn cho tự nhiên, năng suất và chất lượng thấp, thường xuyên mất giá. Nay giá cao, lại còn được hỗ trợ tiêu thụ, cuộc sống gia đình tôi khấm khá lên trông thấy”, ông Đồng chia sẻ.

Sau sáp nhập, diện tích cây ăn quả toàn xã đạt trên 464 ha, trong đó riêng cây na chiếm khoảng 350 ha. Đây là diện tích lớn, đủ hình thành vùng chuyên canh tập trung, tạo sản lượng hàng hóa lớn. Na La Hiên đã được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao, trở thành thương hiệu nông sản được thị trường trong và ngoài tỉnh biết đến.

Ông Nguyễn Toàn Thắng - Trưởng phòng Kinh tế xã La Hiên cho biết: “Để giúp bà con nắm chắc quy trình sản xuất na theo tiêu chuẩn VietGAP, chúng tôi triển khai đồng bộ nhiều giải pháp ngay từ cơ sở.

Phòng Kinh tế phối hợp với các đơn vị chuyên môn, doanh nghiệp và Trung tâm Khuyến nông và Môi trường Thái Nguyên tổ chức các lớp tập huấn trực tiếp tại vườn, hướng dẫn bà con từ khâu làm đất, chăm sóc, ghi chép nhật ký canh tác đến quy trình thu hoạch, sơ chế. Chúng tôi coi việc đưa tri thức xuống đồng ruộng là nhiệm vụ trọng tâm, vì vậy cán bộ kỹ thuật thường xuyên bám địa bàn, kèm cặp hộ dân theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây na”.

Song song với đào tạo, Phòng Kinh tế cũng hỗ trợ xây dựng mô hình điểm đạt chuẩn VietGAP để người dân dễ quan sát, học theo, đồng thời liên kết với hợp tác xã và doanh nghiệp thu mua nhằm đảm bảo đầu ra ổn định.

Khi bà con sản xuất đúng quy trình, năng suất và chất lượng quả na tăng lên rõ rệt, giá bán cao hơn, từ đó góp phần thiết thực vào mục tiêu xóa đói giảm nghèo và nâng cao thu nhập cho người dân La Hiên.

Gắn na VietGAP với du lịch sinh thái, mở rộng sinh kế

Theo ông Trần Đức Tú - Phó Chủ tịch UBND xã La Hiên, nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng ủy xã La Hiên xác định mục tiêu: duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, đồng thời xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trước năm 2030.

Các giải pháp tập trung bao gồm: Hoàn thiện cơ sở hạ tầng thiết yếu như đường giao thông, kênh mương thủy lợi, hệ thống điện chiếu sáng, cây xanh ven đường; Ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, ưu tiên phát triển sản phẩm chủ lực, trong đó cây na là trung tâm; Đẩy mạnh tổ chức sản xuất theo mô hình hợp tác xã, tổ hợp tác, liên kết với doanh nghiệp để ổn định đầu ra; Kết hợp phát triển sản xuất với bảo vệ môi trường, giữ gìn cảnh quan nông thôn sáng, xanh, sạch, đẹp.

Bên cạnh việc đào tạo quy trình canh tác VietGAP, địa phương còn chú trọng quảng bá sản phẩm na gắn với phát triển du lịch sinh thái. Năm nay, xã La Hiên đã xây dựng điểm check-in vùng na tại khu Lân Hồng với nhiều tiểu cảnh mang đậm nét văn hóa dân tộc thiểu số. Đây là bước đi mới, tạo không gian để du khách vừa tham quan, trải nghiệm hái na, vừa tìm hiểu văn hóa bản địa.

Qua nhiều năm tổ chức, sự kiện này không chỉ giúp tiêu thụ sản phẩm mà còn trở thành một sản phẩm du lịch đặc sắc. Người dân và du khách háo hức tham gia các phiên chợ, buổi livestream bán hàng, cùng những hoạt động trải nghiệm hấp dẫn. Sự kết hợp giữa nông nghiệp và du lịch đang mở ra hướng đi bền vững cho La Hiên.

Từ những đổi thay trong sản xuất, hạ tầng đến tư duy làm kinh tế, có thể thấy hành trình giảm nghèo của xã La Hiên không chỉ là câu chuyện tăng thu nhập mà còn là quá trình chuyển mình toàn diện. Người dân từ chỗ sản xuất nhỏ lẻ, phụ thuộc thiên nhiên đã từng bước tiếp cận tri thức mới, mạnh dạn vay vốn, đầu tư, liên kết theo chuỗi giá trị. Những vườn na trĩu quả, những đồi chè VietGAP, những mô hình kinh tế cho thu nhập vài trăm triệu đồng mỗi năm đã minh chứng cho hiệu quả của việc đưa khoa học kỹ thuật vào nông thôn.

Quan trọng hơn, La Hiên không chạy theo phong trào mà xây dựng chiến lược phát triển rõ ràng: lấy cây na làm chủ lực, lấy tiêu chuẩn VietGAP làm nền tảng, lấy người dân làm trung tâm và lấy doanh nghiệp, hợp tác xã làm hạt nhân liên kết thị trường. Nhờ đó, giảm nghèo không dừng ở con số, mà trở thành động lực thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển bền vững.

Việc gắn sản xuất nông nghiệp với du lịch sinh thái cũng mở ra hướng đi mới, tạo thêm sinh kế và gia tăng giá trị cho nông sản. Những phiên chợ, không gian check-in mùa na, các hoạt động trải nghiệm tại Lân Hồng giúp nông sản La Hiên tiến gần hơn với thị trường, đồng thời tạo nguồn thu dịch vụ đáng kể cho người dân. Đây là bước chuyển từ “bán sản phẩm” sang “bán trải nghiệm”, một cách làm phù hợp xu thế phát triển nông thôn hiện nay.

Nhìn lại hành trình đã qua, La Hiên cho thấy khi chính quyền quyết tâm, người dân đồng lòng và các chương trình mục tiêu quốc gia được triển khai đúng trọng tâm, mọi vùng khó khăn đều có thể bứt phá. Chặng đường phía trước vẫn còn nhiều việc phải làm, nhưng nền tảng đã được tạo dựng vững chắc. Với định hướng rõ ràng và sự chủ động của người dân, La Hiên đang tiến từng bước chắc chắn trên con đường trở thành vùng nông thôn mới năng động, giàu bản sắc và thật sự không còn nghèo.