Tại Pakistan, hàng loạt trận lũ trong mùa hè năm 2025 gây ra thảm họa nhân đạo nghiêm trọng. Hơn 1.000 người đã thiệt mạng từ cuối tháng 6, cao gấp ba lần so với cùng kỳ năm ngoái và vượt cả con số thương vong trong trận lũ năm 2022. Vị trí địa lý với nhiều sông băng khiến Pakistan dễ tổn thương trước việc băng tan nhanh, nhất là trong mùa mưa bão kỷ lục 2025. Dù cảnh báo sớm đã giúp hơn 150.000 người di dời, quy mô khủng khiếp của chuỗi thiên tai này vẫn có thể làm tê liệt bất kỳ quốc gia nào.
Pakistan ước tính cần 152 tỷ USD để xoay sở trong giai đoạn 2023-2030, nhưng phần lớn chưa được tài trợ. Nhiều quốc gia đang phát triển khác, như các đảo nhỏ và các nước châu Phi, cũng phải đối mặt với chi phí khổng lồ để bảo vệ cộng đồng khỏi lũ lụt, hạn hán và sa mạc hóa. Mô hình hiện tại, nơi những người dễ tổn thương gánh chi phí lớn nhất, rõ ràng là không bền vững.
Người dân tại khu vực bị ảnh hưởng bởi mưa lũ ở Hyderabad, Pakistan. Ảnh: AFP/TTXVN.
Giải pháp nằm ở việc cải cách cơ chế tài chính khí hậu toàn cầu: Đảm bảo công bằng, dễ tiếp cận và đủ lớn. Các nước phát triển cần thực hiện đầy đủ cam kết 100 tỷ USD/năm, đồng thời tăng quy mô tài trợ để phản ánh mức độ nghiêm trọng của khủng hoảng khí hậu. Cơ chế tài chính công bằng phải ưu tiên trợ cấp và các khoản vay ưu đãi, không nợ thương mại, và cần đảm bảo tiền nhanh chóng đến tay các nước chịu ảnh hưởng nặng nề như Pakistan.
Ngoài ra, cần đầu tư vào hạ tầng chống chịu khí hậu, hệ thống cảnh báo sớm và các chương trình chuẩn bị thảm họa toàn diện. Các giải pháp dựa trên thiên nhiên, như bảo vệ ven biển và nông nghiệp chống chịu khí hậu, cùng chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực cộng đồng địa phương, sẽ giúp tăng cường khả năng chống chịu bền vững.
Đồng thời, huy động thêm vốn tư nhân qua các công cụ như trái phiếu xanh, hợp tác công-tư và cơ chế giảm rủi ro cũng rất cần thiết. Đầu tư công bằng và hiệu quả vào tài chính khí hậu sẽ bảo vệ cộng đồng dễ bị tổn thương, giảm rủi ro toàn cầu và giúp nền kinh tế thế giới ổn định hơn.
Những hiện tượng tại Pakistan là hệ quả ngày càng nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng khí hậu toàn cầu, ảnh hưởng nặng nề nhất tới những quốc gia ít chịu trách nhiệm nhất. Liên hợp quốc ghi nhận các thảm họa liên quan đến khí hậu gần như tăng gấp đôi so với 20 năm trước, trong đó các nước đang phát triển gánh chịu phần lớn thiệt hại.
