Khó khăn xử lý tàu cá vi phạm mất kết nối thiết bị VMS

Ngày 12/6, Cục Thủy sản (Bộ NN-PTNT) phối hợp với Sở NN-PTNT TP Đà Nẵng tổ chức hội nghị hướng dẫn xử lý vi phạm quy định về giám sát hành trình tàu cá (VMS) và triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử (eCDT).

Sau đợt thanh tra lần thứ 4, Ủy ban châu Âu (EC) ghi nhận Việt Nam đạt tỷ lệ gần 100% tàu cá trên 15m đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Mặc dù vậy, nghề cá Việt Nam vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Đặc biệt là tình trạng vi phạm mất kết nối hành trình tàu cá; truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác và tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.

Mặt khác, tình trạng mất kết nối theo quy định với số lượng lớn diễn ra thường xuyên nhưng kết quả xác minh, xử phạt còn rất hạn chế. Nhiều trường hợp không xử phạt với lý do không đủ cơ sở là thiếu thuyết phục, dẫn đến không mang lại hiệu quả trong tổ chức triển khai thực hiện các quy định của pháp luật.

Ông Nguyễn Văn Mười, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Ngãi, cho biết, việc xử phạt các tàu cá mất kết nối thiết bị giám sát hành trình trên địa bàn gặp một số khó khăn. Ngoài nội dung về mất kết nối thiết bị thì việc quản lý, giám sát sản lượng khai thác, truy xuất nguồn gốc hải sản ở nước ta vẫn chưa tốt.

Vì vậy, Cục Thủy sản đã xây dựng và triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử (eCDT). Hệ thống này sẽ liên thông đồng bộ dữ liệu hoạt động của tàu cá, kiểm soát sản lượng thủy sản từ khai thác, công tác xác nhận, chứng nhận nguồn gốc tại cảng cá, chi cục thủy sản và cơ sở, doanh nghiệp thu mua, chế biến, xuất khẩu thủy sản… đảm bảo kiểm soát được tính minh bạch, hợp pháp đối với các sản phẩm thủy sản khai thác xuất khẩu.

Bên cạnh đó, đối với hành vi vi phạm trong xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác sẽ điều tra, truy vết, xử lý triệt để đủ sức răn đe từ các cấp có liên quan. Đặc biệt là vụ việc “rửa cá” được phát hiện tại đợt thanh tra lần thứ 4 đối với các lô hàng vi phạm IUU xuất khẩu sang thị trường châu Âu (tại các Công ty TNHH T&H, Công ty TNHH Thịnh Hưng, Công ty TNHH Cát Tiên và các cảng cá, tổ chức, cá nhân có liên quan).

Ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản cho biết, hiện nay, hệ thống eCDT đã được triển khai hướng dẫn ở nhiều cảng cá và sẽ tiếp tục hoàn thiện và tiến tới triển khai đồng bộ, thống nhất trên cả nước. Trong thời gian tới, sẽ vận động các chủ tàu sử dụng phần mềm truy xuất trên các máy tính bảng. Đồng thời, các cảng cá, Chi cục Thủy sản các tỉnh có hướng dẫn, đồng hành với doanh nghiệp để doanh nghiệp vào sử dụng phần mềm này nhằm liên thông các số liệu với nhau nhằm đảm bảo tính minh bạch.

Đối với vấn đề tàu cá mất kết nối, ông Luân mong muốn các địa phương ven biển chia sẻ kinh nghiệm cho nhau trong việc xử phạt, phân loại rõ ràng, có con số cụ thể các tàu cá không hoạt động, nằm bờ để có các phương án xử lý. Những tàu tham gia hoạt động trên biển phải đảm bảo chuẩn chỉ theo quy định.

Ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản, nêu ý kiến: “Đề nghị các tổ IUU của các cảng cá khi có các tàu cá vi phạm mà cập cảng ở các địa phương khác thì thông báo cho địa phương đó ra kiểm tra, phối hợp xử lý, đảm bảo tất cả các cảng phải làm đều nhau. Những tàu nào nằm trong danh sách rủi ro, tàu được địa phương thông báo vi phạm thì kiên quyết thanh tra kiểm tra và phối hợp với lực lượng chấp pháp trên biển như Biên Phòng, Cảnh sát biển, Kiểm ngư để cùng nhau truy lùng, làm mạnh tay cho người dân tuân thủ, chấp hành nghiêm”.