Diễn đàn “Kết nối sản xuất và tiêu thụ nông sản các tỉnh vùng Bắc Trung bộ” diễn ra từ 8h30 sáng 6/8 tại TP Vinh (Nghệ An), quy tụ các bên liên quan từ Trung ương đến địa phương nhằm thúc đẩy phát triển bền vững các ngành hàng chủ lực như dứa, chè và cây ăn quả có múi.
Chương trình do Báo Nông nghiệp và Môi trường phối hợp Hội Làm vườn Việt Nam, Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An tổ chức, theo chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Diễn đàn “Kết nối sản xuất và tiêu thụ nông sản các tỉnh vùng Bắc Trung bộ” diễn ra vào ngày 6/8. Ảnh: Quang Linh.
Trong giai đoạn 2020 - 2025, thực hiện các quyết sách của Trung ương và chiến lược phát triển nông nghiệp vùng Bắc Trung Bộ, các địa phương trong vùng đã chủ động xây dựng đề án phát triển nông nghiệp theo hướng phát huy lợi thế thích ứng với biến đổi khí hậu. Nhờ đó, giá trị sản xuất trên diện tích canh tác của khu vực không ngừng gia tăng, góp phần tạo nền tảng vững chắc, góp phần phát triển kinh tế, xã hội.
Với hơn 40 năm kinh nghiệm trong ngành nông nghiệp, PGS.TS Lê Quốc Doanh, nguyên Thứ trưởng Bộ NN-PTNT, Chủ tịch Hội Làm vườn Việt Nam luôn tin, rằng Bắc Trung bộ, dù thiên nhiên khắc nghiệt, vẫn là vùng đất giàu tiềm năng nếu biết cách khai thác.
PGS.TS Lê Quốc Doanh, nguyên Thứ trưởng Bộ NN-PTNT, Chủ tịch Hội Làm vườn Việt Nam. Ảnh: Quang Linh.
Đặc biệt, đối với nhóm các cây trồng có lợi thế như: dứa, chè và cây ăn quả có múi được đầu tư phát triển cả về diện tích và chất lượng để trở thành những ngành hàng chủ lực thay đổi đời sống người dân và bộ mặt nông thôn các tỉnh trong vùng.
Đến năm 2024 toàn vùng đã có hơn 6.800 hecta trồng dứa tập trung ở các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh với sản lượng thu hoạch gần 133.000 tấn. Diện tích cây có múi khoảng 11.500 hec ta, sản lượng hằng năm 130.000 tấn, tập trung ở các tỉnh Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị và Huế. Diện tích cây chè đạt 10.300 hecta, sản lượng thu hoạch gần 133.000 tấn, tập trung ở các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa và Hà Tĩnh.
Điển hình như mô hình liên kết của Công ty Cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao - DOVECO đang liên kết trồng dứa tại tỉnh Hà Tĩnh. Dưới sự dẫn dắt của DOVECO, chỉ sau một năm, diện tích trồng dứa ở Hà Tĩnh đã đạt trên 600 hecta và đang không ngừng được mở rộng.
Ngay từ vụ đầu tiên, những tín hiệu tích cực từ đồng đất đang trở thành niềm tin và cơ sở khoa học vững chắc khi năng suất dứa ước đạt từ 50 - 70 tấn/ha; với giá hiện tại trên 10 triệu đồng/tấn, người dân tham gia liên kết trồng dứa hoàn toàn có thể thu từ 500-700 triệu đồng/ha.
Dây chuyền chế biến dứa xuất khẩu của DOVECO. Ảnh: Tùng Đinh.
Trong chiến lược phát triển của DOVECO, vùng đất Bắc Trung Bộ mang đầy đủ các yếu tố để có thể trở thành trung tâm sản xuất và chế biến rau quả lớn, đặc biệt là cây dứa. Khát vọng và tính toán của DOVECO cho thấy: chỉ riêng 3 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh hiện còn dư địa khoảng 70 nghìn hec ta phù hợp xây dựng vùng nguyên liệu dứa. Nếu thành công, Bắc Trung Bộ sẽ là nền tảng giúp cây dứa sớm vượt mốc ngành hàng tỷ đô.
Bước vào giai đoạn mới, không gian mới để phát triển, mặc dù đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ, nhưng để phát huy lợi thế cạnh tranh của nhóm cây trồng chủ lực vùng Bắc Trung Bộ vẫn còn nhiều nút thắt, điểm nghẽn cần tháo gỡ.
Đó là những thách thức khách quan từ tác động của biến đổi khí hậu với cường độ, tần suất của loại hình thiên tai ngày càng khốc liệt; tình trạng nguồn nước vừa thừa vừa thiếu gây ra nguy cơ hạn hán, lũ lụt, sạt lở đất, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống sản xuất, sinh hoạt của người dân và sự phát triển bền vững của nông nghiệp Bắc Trung Bộ. Cùng với những biến động từ thị trường trong nước và quốc tế đã và đang đặt ra thách thức rất lớn, đòi hỏi tư duy mới, nhất là đối với nhóm cây trồng có lợi thế cạnh tranh cao của vùng.
Song song với những quyết sách mang tầm chiến lược của vùng và các địa phương trong vùng, thực tiễn cũng đang đòi hỏi giải pháp tiên quyết của Bắc Trung Bộ là câu chuyện liên kết, cùng nhau thay đổi tư duy từ sản xuất sang kinh tế, theo hướng nâng cao chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn thị trường.
