Theo đó, tại cuộc họp về dự thảo Nghị định quy định chuẩn nghèo đa chiều quốc gia giai đoạn 2026 - 2030 và Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 - 2035, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã chỉ đạo cụ thể về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 - 2035.
Để kế thừa những kinh nghiệm, thành quả đạt được của các giai đoạn trước, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 - 2035 cần tiếp tục được triển khai như một cuộc vận động để huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và mọi tầng lớp nhân dân tham gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững; trong đó cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương trực tiếp triển khai, lựa chọn hạng mục cần thiết để thực hiện theo tinh thần địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm, trung ương đóng vai trò hỗ trợ, xây dựng cơ chế chính sách, tiêu chí và thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát. Việc bố trí chương trình cần có phân loại, xác định tiêu chí ưu tiên để ngân sách nhà nước tập trung hỗ trợ khu vực cần thiết, đồng thời huy động sự tham gia của người dân và doanh nghiệp.
Hội chị em phụ nữ xã Mường Ảng chung tay dựng hàng rào, chỉnh trang tuyến đường giao thông nông thôn. Ảnh: Hoàng Châu.
Đồng thời, thống nhất lồng ghép Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn tới thành một Chương trình đảm bảo hiệu quả, tránh chồng chéo, tập trung nguồn lực và nâng cao hiệu quả thực hiện.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường làm rõ việc lồng ghép chương trình giảm nghèo bền vững với chương trình xây dựng nông thôn mới, khắc phục những tồn tại trong giai đoạn trước, nhất là chênh lệch về kết quả xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo giữa các vùng, miền, các địa phương; nâng cao thu nhập cho người dân; bảo vệ môi trường và cải tạo cảnh quan nông thôn. Nghiên cứu cơ chế phân cấp rõ ràng: Các địa phương tự cân đối được ngân sách thì chủ động bố trí nguồn lực, các địa phương khó khăn sẽ được trung ương hỗ trợ trực tiếp.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Bộ Dân tộc và Tôn giáo tiếp tục nghiên cứu, báo cáo cấp có thẩm quyền lồng ghép Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 - 2035 với Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi.
Song song với đó, Bộ tiêu chí quốc gia nông thôn mới các cấp giai đoạn 2026 - 2030 phải kế thừa các thành quả đạt được, đồng thời bổ sung các tiêu chí, chỉ tiêu cho phù hợp giai đoạn phát triển mới. Mục tiêu là nông thôn phát triển toàn diện, bền vững, đời sống người dân ngày càng được nâng cao. Quán triệt, cập nhật đầy đủ các Chỉ thị, các Nghị quyết của Trung ương về giáo dục, y tế, khoa học, văn hóa xã hội, trong đó xác định lĩnh vực môi trường là một trong các trụ cột phát triển, thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp xanh gắn với thương mại, du lịch, dịch vụ nông nghiệp.
Ngoài ra, Quy hoạch phải đi trước một bước, làm cơ sở cho việc triển khai các nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, tránh tình trạng manh mún, dàn trải, đầu tư không hiệu quả. Đối tượng và khu vực triển khai xây dựng nông thôn mới cần được phân thành các nhóm (Vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, khó khăn đặc thù, vùng khó khăn nhưng không thuộc khu vực dân tộc thiểu số, khu vực có điều kiện phát triển) từ đó có các chính sách, cách tiếp cận khác nhau, vừa đặt ra chỉ tiêu cao để phấn đấu, vừa có chính sách ưu tiên phân bổ nguồn lực, không thể cào bằng. Cách làm phải xuất phát từ cơ sở, phát huy vai trò chủ thể của nhân dân. Chính sách, vốn đầu tư phải rõ ràng, phân cấp mạnh mẽ, giao quyền nhiều hơn cho địa phương để khuyến khích sự năng động, sáng tạo.
Phương án tổ chức thực hiện nên xem xét để hình thành cơ chế để có cơ quan thường trực theo dõi, Ban chỉ đạo đánh giá việc triển khai thực hiện, thành phần Ban chỉ đạo là đại diện các cơ quan liên quan tham gia. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham gia trong nhóm đánh giá, có quy định về thông tin, đánh giá định kỳ, vận động xã hội cùng tham gia.
