Với mức thuế đối ứng 19% bắt đầu có hiệu lực trong tuần này, nhiều nông dân nuôi tôm tại Indonesia vẫn đang tính toán chi phí cho doanh nghiệp của mình.
Tại một trang trại nuôi tôm ở cực tây đảo Java, ông Denny Leonardo đã buộc phải gác lại kế hoạch mở rộng quy mô sản xuất. Dù từng dự định bổ sung thêm 100 ao nuôi vào hệ thống 150 ao hiện có, nhưng đơn hàng từ Mỹ giảm mạnh sau các tuyên bố áp thuế của Tổng thống Donald Trump hồi tháng 4 khiến ông phải cân nhắc lại.
Người nông dân 30 tuổi chia sẻ: “Việc Mỹ siết chặt nhập khẩu khiến các doanh nghiệp Indonesia ráo riết tìm kiếm thị trường thay thế để đa dạng hóa và giảm sự phụ thuộc vào Mỹ".
Một ao nuôi tôm ở Indonesia. Ảnh: UNC.
Theo tuyên bố chung được công bố tuần trước, hàng hóa Indonesia xuất khẩu sang Mỹ chịu mức thuế quan 19%, trong khi đó 99% hàng hóa Mỹ vào nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á được miễn thuế quan. Indonesia cũng đồng ý “giải quyết” các rào cản phi thuế quan và cam kết mua hàng tỷ USD hàng hóa Mỹ, bao gồm máy bay Boeing, nhiên liệu, lúa mì và đậu nành.
Mỹ hiện là thị trường tiêu thụ tôm lớn nhất của Indonesia, chiếm khoảng 60% trong tổng kim ngạch xuất khẩu tôm trị giá 1,68 tỷ USD vào năm ngoái. Mức thuế 19% có thể khiến tổng kim ngạch xuất khẩu giảm 30% trong năm nay so với năm 2024, gây nguy cơ ảnh hưởng đến sinh kế của một triệu công nhân.
"Ngay cả sau thỏa thuận mới, phần lớn khách hàng Mỹ vẫn chưa nối lại đơn hàng. Mức thuế mới khiến các doanh nghiệp trong nước gặp bất lợi so với Ecuador - quốc gia sản xuất tôm nuôi hàng đầu thế giới, với mức thuế nhập khẩu được ấn định ở mức 15%", ông Budhi Wibowo, Chủ tịch một hiệp hội thủy sản tại Indonesia, cho biết.
Dù Trung Quốc là thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất thế giới, các doanh nghiệp Indonesia trước đây vẫn ưu tiên Mỹ vì giá bán cao hơn. Trước khi bị áp thuế, chỉ khoảng 2% lượng tôm xuất khẩu của Indonesia được bán sang Trung Quốc.
Chính phủ Indonesia đã lên kế hoạch đa dạng hóa thị trường xuất khẩu tôm, với 4 thị trường mục tiêu bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Úc và Hàn Quốc. Ảnh: Tepbac.com.
Giờ đây, ngành tôm Indonesia buộc phải chuyển hướng. Tháng 6 vừa qua, ông Andi Tamsil, Chủ tịch Hiệp hội nuôi tôm, đã dẫn đầu đoàn doanh nghiệp đến Quảng Châu (Trung Quốc) gặp gỡ các nhà nhập khẩu, chuỗi nhà hàng và nền tảng thương mại điện tử nông sản. Nhiều cuộc gặp gỡ xúc tiến thương mại khác cũng đang được lên kế hoạch.
“Trung Quốc nhập khoảng 1 triệu tấn tôm mỗi năm. Nếu chiếm được chỉ 20% thị phần, chúng tôi đã có cơ hội rất lớn”, ông Tamsil nói.
Ông Budhi Wibowo đề xuất, Indonesia đa dạng hoá xuất khẩu sang Trung Đông, Hàn Quốc, Đài Loan và Liên minh châu Âu, đặc biệt là khi Jakarta sắp ký kết hiệp định thương mại tự do với Brussels.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), thị trường tôm toàn cầu đang chứng kiến những biến động lớn do thuế đối ứng tại Mỹ. Hiện nay, Ecuador là quốc gia xuất khẩu tôm đứng đầu thế giới, Ấn Độ đứng thứ hai, Việt Nam đứng thứ ba, Thái Lan và Indonesia lần lượt đứng ở vị trí thứ 4 và thứ 5.
Mỹ đã công bố áp thuế đối ứng với Ecuador ở mức 15%, Ấn Độ ở mức 25%, Việt Nam ở mức 20%, Thái Lan và Indonesia cùng chịu mức thuế 19%. Như vậy, tôm Việt Nam sẽ càng khó cạnh tranh với tôm Ecuador. Tuy nhiên, Việt Nam sẽ có lợi thế hơn so với Ấn Độ - quốc gia xuất khẩu tôm lớn nhất vào Mỹ.
