Húng là một trong những loại rau thơm quý ở nước ta. Húng có nhiều loại: Húng láng, Húng chanh, Húng chó, Bạc hà…mỗi loại có hương vị riêng, hợp với những món ăn nhất định. Húng chanh là một trong những vị thuốc nam thông dụng chữa được nhiều bệnh, đặc biệt là chữa ho và cảm cúm.
Theo Đông y húng chanh vị cay, mùi thơm, tính ấm, có tác dụng phát tán phong hàn, tiêu đờm, trừ phong, sát khuẩn, được dùng chủ yếu để chữa cảm cúm.
Thường người ta chỉ dùng lá húng chanh tươi, dùng đến đâu hái đến đấy, không nên phơi khô để dành, vừa khó bảo quản, vừa kém phẩm chất. Hiện đã có tinh dầu húng chanh. Theo những nghiên cứu gần đây, tinh dầu này có tác dụng ức chế nhiều loại vi khuẩn như Staphylococcus, Shigella flexneri, sonnei, Shiga, B.subtilis, Es.coli, Streptococus, D.pneumoniae…
Kết quả nghiên cứu trên đã xác nhận tinh dầu húng chanh có tính chất kháng sinh mạnh, chữa được nhiều bệnh, phù hợp với kinh nghiệm chữa bệnh cổ truyền của dân tộc ta.
Ứng dụng chữa bệnh:
* Chữa bệnh cảm cúm sốt nóng, rét: Lá húng chanh 30g, gừng tươi 3 lát mỏng, hành tươi 3 củ (cả rễ, củ, lá). Sắc thuốc xong, cho bệnh nhân uống làm 2 lần trong ngày, uống lúc thuốc còn nóng. Ngày uống 1 thang cần uống liền 2 ngày.
* Chữa bệnh cảm lạnh, sốt: Lá húng chanh 15g, bạc hà 5g, tía tô 8g, gừng tươi 3 lát mỏng. Sắc thuốc xong cho bệnh nhân uống 1 lần trong ngày.
* Chữa ho, viêm họng: Lá húng chanh tươi 20g (rửa sạch, thái nhỏ), đường phèn 20g. Cho 2 thứ vào bát, chưng cách thuỷ, chắt lấy nước, uống từ từ. Bã ngậm trong miệng, mút lấy nước. Mỗi ngày uống 1 thang, liên tục trong 3 – 5 ngày.
* Chữa cảm hàn: Lá húng chanh tươi 50g rửa sạch, băm nhỏ, cho vào bát, đổ rượu trắng vào vừa xâm xấp, trộn đều, đậy kín.
Nấu nồi nước xông thật sôi, khi nước sôi độ hai phút mới cho bát húng chanh vào, đậy kín vung, nấu sôi, đem cho bệnh nhân xông; khi xông chùm chăn kín, sau đó lau khô mồ hôi, thay quần áo khác, nằm nghỉ ở chỗ kín gió.
* Chữa viêm họng, viêm thanh quản: Húng chanh 20g, kim ngân hoa 15g, sài đất 15g, củ rẽ quạt 12g, cam thảo đất 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
* Chữa chảy máu cam: Húng chanh 20g, lá trắc bá sao đen 15g, hoa hoè sao đen 10g, cam thảo đất 15g. Sắc uống ngày 1 thang. Lá húng chanh đem vò nát, nhét vào bên mũi chảy máu.
* Chữa ho: Húng chanh 10g, lá chanh 5g, vỏ quýt 5g, gừng tươi 3g, đường phèn 10g. Sắc uống ngày 1 thang.
* Chữa ong đốt sinh đau nhức: Húng chanh 20g, muối ăn vài hạt, tất cả đem giã nhỏ hoặc nhai kỹ, nuốt nước, bã đắp vào chỗ ong đốt.
* Chữa dị ứng nổi mề đay: Lá húng chanh nhai nuốt nước, bã thì đắp hoặc xoa xát.
* Chữa cảm cúm, cảm sốt, nóng rét, nhức đầu, nghẹt mũi, viêm phế quản: Húng chanh 15 – 20g, giã vắt lấy nước cốt uống, hoặc thêm Gừng, hành, mỗi vị 12g cùng sắc uống hoặc thêm gừng, hành mỗi vị 12g cùng sắc uống và xông cho ra mồ hôi.
* Chữa sốt cao không ra mồ hôi: Húng chanh 20g, lá tía tô 15g, gừng tươi 5g cắt lát mỏng, cam thảo đất 10g. Sắc uống nóng cho ra mồ hôi.
