Quảng Trị là tỉnh thuộc khu vực Bắc Trung Bộ, có địa hình đa dạng, cảnh quan thiên nhiên phong phú, bản sắc văn hóa đặc trưng cùng hệ thống di tích lịch sử và lễ hội truyền thống đặc sắc.
Đây là tiềm năng lớn để phát triển du lịch, trong đó có loại hình du lịch cộng đồng - một hướng đi vừa mang lại hiệu quả kinh tế, vừa góp phần nâng cao đời sống người dân.
Khách nước ngoài trải nghiệm thu hoạch trái cây trong vườn tại xã Phong Nha. ảnh: T. Đức.
Những năm gần đây, ngành du lịch Quảng Trị duy trì đóng góp ổn định từ 10-12% vào tổng sản phẩm (GRDP) toàn tỉnh. Đặc biệt, các mô hình du lịch cộng đồng tại các xã miền núi, vùng sâu, vùng xa như Chày Lập, Trằm Mé, bản Còi Đá, Khe Rinh, Thượng Hóa, Tân Hóa (nay thuộc xã Dân Hóa, Minh Hóa)… đã mở ra hướng làm giàu ngay tại quê hương.
Người dân được tham gia trực tiếp vào các dịch vụ homestay, ẩm thực, hướng dẫn viên bản địa, biểu diễn văn nghệ dân gian… nhờ đó có thêm việc làm, tăng thu nhập và thoát nghèo bền vững.
Trong chiến lược phát triển du lịch bền vững, tỉnh Quảng Trị xác định du lịch cộng đồng là một trong những hướng đi hiệu quả, nên sẽ được ưu tiên phát triển tại nhiều địa phương như xã Phong Nha, xã Bố Trạch, xã Lệ Thủy, xã Tuyên Lâm, xã Minh Hóa... Qua đó, vừa góp phần bảo tồn môi trường, di sản văn hóa và thúc đẩy xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững.
Quan trọng hơn, du lịch cộng đồng còn giúp gìn giữ bản sắc văn hóa, bảo vệ môi trường sinh thái, thúc đẩy xây dựng nông thôn mới. Qua đó, hình thành mạng lưới “mỗi người dân là một đại sứ du lịch”, lan tỏa ý thức trách nhiệm cộng đồng trong phát triển kinh tế - xã hội.
Chúng tôi về xã Phong Nha, một địa phương có thế mạnh và phát triển tốt về du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm nông nghiệp, nông thôn.
Trải nghiệm bắt cá dưới ao tại điểm du lịch cộng đồng ở Quảng Trị. Ảnh: T. Đức.
Tại đây, nhiều hộ dân đã làm các mô hình nông nghiệp như làm lúa nước, nuôi cá, nuôi gia cầm… để phục vụ hoạt động trải nghiệm. Du khách, đặc biệt là đủ khách nước ngoài có thể trực tiếp tham gia và cảm nhận cuộc sống của việc những người nông dân Việt Nam.
Anh Phạm Văn Hùng (chủ một nông trại du lịch nông thôn ở xã Phong Nha), chia sẻ, ban đầu chỉ vài vị khách nước ngoài đi ngang ghé vào trải nghiệm. Họ cũng tham gia cuốc, cày, gặt lúa, chăn vịt, bắt cá… rồi quay video đăng lên mạng.
“Không ngờ các clip lan truyền rất nhanh, hàng triệu lượt xem và hàng trăm tin nhắn hỏi thăm. Từ đó, tôi quyết định phát triển mô hình nông trại trải nghiệm”, anh Hùng cho biết thêm.
Theo anh Hùng, khách đến chủ yếu tìm kiếm một nơi để thư giãn, sống chậm và gần gũi với thiên nhiên. “Tôi mong muốn du khách cảm nhận rằng, Việt Nam không chỉ có biển đẹp, thành phố sôi động hay hang động kỳ vĩ mà còn có làng quê dung dị, thân thiện và đầy ắp tiếng cười”, anh Hùng cho hay.
Anh Hùng cũng nói thêm, mỗi năm, từ dịch vụ du lịch cộng đồng cũng cho gia đình có nguồn thu nhập vài trăm triệu đồng.
Trao đổi với chúng tôi, ông Phan Hải Hà, Chủ tịch UBND xã Phong Nha cho hay, mô hình du lịch trải nghiệm nông thôn tại Phong Nha đã trở thành “câu chuyện đẹp” được hàng chục trang mạng xã hội quốc tế chia sẻ.
Du khách trải nghiệm nuôi vịt. Ảnh: T. Đức.
Những hình ảnh khách nước ngoài vui đùa với đàn vịt, lom khom nơm cá, hay loay hoay làm bánh quê đã góp phần lan tỏa giá trị văn hóa dân gian Việt Nam ra thế giới. Mô hình du lịch nông thôn mới này không chỉ giúp quảng bá hình ảnh quê hương mà còn tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân địa phương. Qua đó, hàng ngàn hộ dân đã có thu nhập ổn định thoát nghèo và vươn lên làm giàu chính đáng.
“Chúng tôi đang có kế hoạch nhân rộng mô hình, hỗ trợ người dân phát triển thêm các sản phẩm OCOP, homestay và các dịch vụ trải nghiệm gắn với đặc trưng văn hóa nông thôn. Chương trình xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển du lịch cộng đồng bền vững, vừa gìn giữ hồn quê, vừa mang lại sinh kế cho người dân địa phương”, ông Phan Hải Hà nói thêm.
