Điểm sáng Khánh Sơn: [Bài 1] Xóa nghèo bền vững từ ‘trao cần câu cơm’

LTS: Xã Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa được thành lập trên cơ sở sáp nhập thị trấn Tô Hạp và 2 xã Sơn Hiệp, Sơn Bình. Trước đây, các địa phương này vốn thuộc huyện Khánh Sơn - huyện miền núi nghèo nằm trong diện đặc biệt khó khăn theo Quyết định số 1227/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Nhờ Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, nơi đây đã chuyển mình ngoạn mục, trở thành điểm sáng xóa nghèo.

Cuộc sống đổi thay nhờ mô hình sinh kế

Chúng tôi tìm đến gia đình chị Cao Thị Nghiệp, một hộ đồng bào Raglai tại thôn Hạp Thịnh, xã Khánh Sơn. Trong căn nhà kiên cố, với đầy đủ thiết yếu phục vụ sinh hoạt, chị Nghiệp vui vẻ tiếp chuyện. Khó ai biết trước đây gia đình chị từng là hộ nghèo phải làm thuê khắp nơi, cuộc sống vô vàn khó khăn. Ước mơ thoát nghèo tưởng chừng xa vời.

Bước ngoặt vào cuối năm 2024, khi gia đình được hỗ trợ sinh kế gồm 2 con bò cái sinh sản kèm thức ăn, tiêm phòng và tập huấn kỹ thuật chăn nuôi từ Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững. Chỉ sau một năm, nhờ nỗ lực chăm sóc của gia đình, một con bò đã phối giống thành công, hứa hẹn sớm sinh sản và mở rộng đàn. Thành quả nhỏ bé ấy đem lại niềm vui lớn. Nó hứa hẹn một tương lai ổn định hơn, là bước đệm để gia đình thoát nghèo.

Chị Nghiệp xúc động bày tỏ: "Mô hình chăn nuôi sinh sản mà Nhà nước hỗ trợ rất phù hợp với gia đình tôi. Từ những bỡ ngỡ ban đầu, cả gia đình đã dành nhiều thời gian chăm sóc và vui mừng khi các chú bò thích nghi nhanh, khỏe mạnh. Gia đình sẽ cố gắng chăm sóc tốt để phát triển đàn".

Không dừng lại ở chăn nuôi, vợ chồng chị Nghiệp còn được tạo điều kiện vay vốn ngân hàng chính sách gần 100 triệu đồng. Khoản vốn này, gia đình mua cây giống, vật tư phân bón và hệ thống nước tưới cho 1 ha sầu riêng. Một số cây trồng cách đây 4 năm đã bắt đầu cho thu hoạch trái bói, mang lại khoản lãi đầu tiên là 10 triệu đồng. Ngoài ra, gia đình còn chăn nuôi 30-40 con gà thả vườn. 

"Nhờ được hỗ trợ sinh kế cùng sự chăm chỉ, kinh tế gia đình hiện cơ bản ổn định, việc xóa nghèo bền vững đã nằm trong tầm tay", chị Nghiệp hồ hởi.

Chung niềm vui, gia đình chị Mấu Thị Nở cùng thôn, cũng thuộc hộ nghèo, được Nhà nước trao tặng sinh kế 2 con bò sinh sản trị giá khoảng 40 triệu đồng. Gia đình sau đó tích cóp tiền mua thêm 1 con bò đực. Từ ngày nhận bò, sinh hoạt và sản xuất của gia đình thay đổi. Hằng ngày, ngoài việc chăm lo gia đình, chị Nở đảm nhiệm chăm chuồng trại, theo dõi chế độ ăn, tiêm phòng và vệ sinh. Chồng chị đi làm thêm tại các vườn sầu riêng để kiếm thêm thu nhập.

Nhờ nỗ lực chăm sóc, đàn bò đã lớn hơn rất nhiều so với lúc mới nhận, dự kiến vài tháng tới đủ điều kiện phối giống. Nguồn thu từ chăn nuôi, gia đình sẽ sử dụng để tạo vốn, đầu tư trồng sầu riêng trên 8 sào đất đã có sẵn. Những bước đi được tính toán kỹ lưỡng giúp họ tiến gần hơn đến mục tiêu ổn định kinh tế, thoát nghèo bền vững.

Sinh kế đa dạng, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh

Trao đổi về hiệu quả của chương trình, ông Lê Ngọc Duy, Bí thư Chi bộ thôn Hạp Thịnh cho biết, mô hình trao sinh kế bò sinh sản được triển khai cho 5 hộ trong thôn. Mỗi hộ nhận 2 con bò cái 6 tháng tuổi. Chính quyền địa phương cũng hỗ trợ tiêm vaccine phòng bệnh và cám ăn bổ sung cho bò. Đến nay, bò đã phát triển tốt, to khỏe hơn trước khi nhận, đủ điều kiện phối giống sinh sản.

Ông Duy nhận định: “Mô hình này phù hợp với khí hậu và điều kiện canh tác của Khánh Sơn, bởi trước đây bà con đã có kinh nghiệm chăn nuôi. Đáng mừng là sau khi nhận được hỗ trợ, bà con đã chủ động tổ chức chăn nuôi bài bản: Dọn dẹp chuồng trại, theo dõi chế độ ăn và thực hiện tiêm phòng đầy đủ. Ý thức chăm sóc đàn bò cũng chính là cách người dân gìn giữ "tài sản sống" giúp họ thoát nghèo, ổn định cuộc sống ”.

Ngoài mô hình chăn nuôi bò, cuối năm 2024, Nhà nước còn triển khai hỗ trợ người dân mô hình chăn nuôi heo đen bản địa và gà thả vườn. Trong đó, 5 hộ trong thôn nhận mô hình heo, mỗi hộ 9 con heo sinh sản. Heo đen là heo bản địa Khánh Sơn, ít bệnh tật và dễ phối giống, phù hợp với khí hậu địa phương. Sau 5 tháng nuôi, các hộ đã bán 50% đàn heo để trang trải chi phí duy trì đàn, 50% còn lại cho phối giống và chuẩn bị sinh sản, mở rộng đàn. 

Đối với mô hình nuôi gà, 13 hộ trong thôn được nhận 200 con gà giống (0,5kg/con), kèm theo vaccine và cám. Đến nay, các hộ đã xuất bán 50% tổng đàn, số còn lại vẫn được duy trì nuôi và mở rộng.

Theo Bí thư thôn, các mô hình sinh kế đã hỗ trợ hiệu quả cho người dân Khánh Sơn xóa đói giảm nghèo. Bà con có thêm chi phí trang trải cuộc sống và quan trọng hơn là có nguồn vốn để chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Theo ông Duy, trước đây, bà con đồng bào dân tộc thiểu số chủ yếu trồng bắp, lúa rẫy, mì, mía tím. Các mô hình trồng trọt đó dù không mang lại kinh tế cao nhưng họ vẫn phải bám trụ vì không có kinh phí chuyển đổi. "Giờ đây, họ có thể sử dụng tiền từ việc xuất bán sản phẩm chăn nuôi để mua giống, mua vật tư nông nghiệp, từ đó chuyển đổi sang các cây trồng có giá trị cao hơn", ông Duy nói.

Nhờ sự hỗ trợ kịp thời và hiệu quả, chỉ trong vòng 3 năm trở lại đây, tỷ lệ hộ nghèo trong thôn Hạp Thịnh đã giảm từ 40-50% xuống còn 5-7%. Hiện toàn thôn có 157 hộ thì chỉ còn chỉ còn vài hộ nghèo, chủ yếu là những gia đình có người cao tuổi, không còn sức lao động, hoặc người trong độ tuổi lao động nhưng mắc bệnh hiểm nghèo. Điều này khẳng định Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững đã thực sự mang lại hiệu quả và lan tỏa thiết thực đến từng hộ dân thôn Hạp Thịnh.