Nếu ai từng đặt chân đến xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc (cũ), nay là xã Vạn Lộc, tỉnh Thanh Hóa trước đây, hẳn khó có thể quên cảnh nghèo khó nơi vùng biển bãi ngang này. Đất chật, người đông, những con đường lầy lội chỉ cần mưa xuống là biến thành ao bùn, trẻ con đi học phải xắn quần, tay xách dép, lội bì bõm. Ngôi trường tiểu học tường nứt, mái ngói cũ kỹ, phòng học thiếu thốn khiến nhiều lớp phải chen chúc trong những gian phòng bộ môn chật hẹp. Vạn Lộc của một thời được biết đến là nơi nghèo khó bậc nhất, gắn với bao nhọc nhằn, cơ cực của dân làng chài.
Thầy Đoàn Văn Trinh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Ngư Lộc 2 cho biết, nhờ được hỗ trợ từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững mà nay ngôi trường được khang trang cho các em học tập. Ảnh: Thu Thủy.
Thế nhưng, bước chân về đây hôm nay, người ta ngỡ ngàng trước một diện mạo hoàn toàn khác. Những con đường nhựa thẳng tắp nối liền các thôn xóm. Hai bên đường, rãnh thoát nước kiên cố, không còn cảnh mưa xuống là ngập lụt. Nhà văn hóa, trạm trú bão, trường học, trạm y tế… vững chãi, khang trang như điểm tựa cho đời sống người dân. Tất cả bắt nguồn từ nguồn vốn hơn 24 tỷ đồng của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025.
Trong dãy phòng học mới tinh khôi của Trường Tiểu học Ngư Lộc 2, thầy Đoàn Văn Trinh xúc động nhớ lại: Ngày trước, trường thiếu phòng học đến mức nhiều lớp phải học nhờ trong các phòng năng khiếu nhỏ hẹp. Học sinh ngồi chật chội, mùa hè thì nóng bức ngột ngạt, mưa gió thì ẩm thấp. Nhà vệ sinh xuống cấp, phòng cháy chữa cháy không đảm bảo, khiến giáo viên lúc nào cũng phập phồng lo lắng. Giờ đây, trường có những dãy phòng học sáng sủa, khu vệ sinh sạch sẽ, hệ thống an toàn đầy đủ. Thầy nói trong ánh mắt rạng rỡ: “Làm nghề giáo mấy chục năm, chưa bao giờ tôi thấy lòng mình nhẹ nhõm, hạnh phúc như lúc này.”
Các công trình hạ tầng giao thông được xây dựng tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, góp phần giảm nghèo bền vững. Ảnh: Thu Thủy.
Niềm vui ấy lan tỏa khắp thôn xóm. Ông Nguyễn Văn Hòa, một ngư dân, hồ hởi kể: “Ngày trước, con tôi học ở trường cũ, trời mưa là ngập, ướt hết cả người. Giờ thì sáng nào nó cũng hớn hở đi học, về nhà lại khoe lớp mới, bàn ghế mới. Niềm vui ấy, bà con chúng tôi coi như niềm vui chung của cả thôn.”
Không chỉ trường học, trạm y tế xã cũng đổi thay. Tường rào, nhà để xe khang trang, phòng khám rộng rãi. Người dân đến khám bệnh không còn cảnh chen chúc, chật hẹp như trước. Ai cũng yên tâm hơn khi có nơi chăm sóc sức khỏe đàng hoàng.
Đời sống dần khấm khá khi hạ tầng hoàn thiện. Năm 2021, xã còn 165 hộ nghèo và 399 hộ cận nghèo. Sau quá trình triển khai các tiểu dự án, đến năm 2025, con số ấy giảm chỉ còn 83 hộ nghèo và 188 hộ cận nghèo. Người dân được vay vốn ưu đãi để sắm ngư lưới cụ, đóng tàu lớn, vươn khơi xa. Ông Trần Văn Dũng, ngư dân dạn dày kinh nghiệm, không giấu nổi niềm vui: “Ngày xưa chỉ có thuyền nhỏ, quanh quẩn gần bờ, thu nhập bấp bênh. Nay có tàu lớn, ra khơi xa, cá tôm nhiều, cuộc sống gia đình tôi đổi thay hẳn.”
Nhà văn hóa, trạm trú bão được xây dựng khang trang như điểm tựa cho đời sống của người dân vùng biển. Ảnh: Thu Thủy.
Chính sách an sinh cũng lan tỏa đến từng hộ dân. 100% người dân đã có thẻ bảo hiểm y tế. Trẻ em được hỗ trợ học phí, tiền ăn trưa. Những bà mẹ trong xóm vui vẻ bảo nhau: “Con đi học không còn lo thiếu thốn, được ăn no, học đủ. Nhờ thế, tụi nhỏ ham học, có chí vươn lên.”
Không khí mới lan tỏa rõ rệt trong từng nếp nhà, từng nhịp sống. Mỗi buổi sáng sớm, khi bình minh còn hồng trên mặt biển, tiếng máy tàu rộn rã, từng đoàn thuyền vươn khơi, chở theo hy vọng mùa cá bội thu. Trên bờ, trẻ nhỏ tung tăng tới trường trong bộ đồng phục sạch sẽ, đôi mắt long lanh niềm vui. Những hình ảnh giản dị ấy chính là minh chứng sống động nhất cho sự đổi thay mà chương trình mang lại.
Niềm hạnh phúc ấy được khẳng định thêm bằng quyết định của Thủ tướng Chính phủ ngày 9/12/2024, công nhận Ngư Lộc thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo.
Ông Lê Văn Đua, Trưởng phòng Kinh tế xã Vạn Lộc, chia sẻ trong niềm tự hào: “Để có được kết quả hôm nay, ngoài sự quan tâm, hỗ trợ từ Trung ương, địa phương còn chủ động huy động sức dân, phát huy nội lực. Chúng tôi chú trọng cả hạ tầng lẫn sinh kế, hỗ trợ ngư dân nâng cao kỹ năng đánh bắt, chế biến và tiêu thụ hải sản. Tới đây, xã tiếp tục nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả, gắn giảm nghèo với xây dựng nông thôn mới, để đời sống bà con ngày càng ổn định và bền vững.”
Từ những mái trường rộn rã tiếng cười, những con đường thẳng tắp phủ nhựa, đến những con thuyền vươn mình giữa biển khơi, Vạn Lộc hôm nay như khoác lên tấm áo mới. Vùng quê ven biển từng in dấu nghèo khó, nay bừng sáng sức sống, mở ra chặng đường tương lai đầy hứa hẹn cho người dân làng chài.
