Các bác sĩ Bệnh viện Quân y 175 vừa xử trí thành công bằng kỹ thuật can thiệp nội mạch không phẫu thuật mở ngực, gắp dị vật trong tim ra, giúp bệnh nhân tránh được những biến chứng nguy hiểm.
Cách đây bốn năm, nữ bệnh nhân L.T.T. (48 tuổi, quê Lâm Đồng) từng điều trị ung thư trực tràng, giai đoạn hóa trị, bệnh nhân được đặt buồng tiêm tĩnh mạch dưới da (Port-a-Cath) để truyền hóa chất vào tĩnh mạch chủ. Sau khi hoàn tất liệu trình hóa trị, xạ trị và phẫu thuật, do không được tư vấn kỹ, bệnh nhân vẫn để catheter trong cơ thể suốt ba năm dù không còn sử dụng.
Dị vật trong tim là đoạn Catheter nằm trong vách ngăn động mạch phổi hai bên của nữ bệnh nhân được ê kíp bác sĩ lấy ra. Ảnh: Bệnh viện Quân y 175.
Trong một lần đi khám tầm soát tại một cơ sở y tế, kết quả chụp CT cản quang ngực đã phát hiện hình ảnh dị vật trong tim, nằm vắt ngang vị trí động mạch phổi hai bên. Bệnh nhân quay về bệnh viện đã điều trị ung thư để thăm khám. Kết quả chụp X-quang ngực cho thấy, catheter đã bị đứt, phần buồng truyền dưới da vẫn nằm tại vị trí dưới xương đòn phải, nhưng một đoạn ống dẫn bị đứt, di chuyển về tim và nằm trong động mạch phổi.
Bệnh nhân được chỉ định rạch lấy phần catheter còn lại dưới da tại vị trí đặt port. Sau khi rạch, bác sĩ rút được phần catheter gần, nhưng không thể rút được đoạn xa vì đã trôi sâu vào buồng tim di chuyển đến động mạch phổi và được tư vấn đến Bệnh viện Quân y 175 để xử trí chuyên sâu.
Tại Bệnh viện Quân y 175, ê kíp Khoa Can thiệp Tim mạch đánh giá, việc catheter bị đứt, trôi sâu vào động mạch phổi là cực kỳ hiếm gặp. Hầu hết các trường hợp catheter đứt đều dừng lại ở tĩnh mạch ngoại vi, nhĩ phải hoặc thất phải. Việc dị vật đi sâu đến động mạch phổi khiến thao tác gắp trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Đây cũng là lần đầu tiên ê-kíp can thiệp của bệnh viện tiếp nhận trường hợp dị vật di chuyển sâu trong tim đến như vậy, vắt ngang vùng chia hai nhánh động mạch phổi, khu vực khó tiếp cận nhất trong các ca dị vật nội mạch.
Sau thủ thuật, bệnh nhân tỉnh táo, hồi phục tốt và xuất viện sau theo dõi ngắn. Ảnh: Bệnh viện Quân y 175.
Sau khi hội chẩn, ê kíp đã lựa chọn phương pháp lấy dị vật qua đường tĩnh mạch đùi, tránh phẫu thuật mở ngực, mổ tim vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro và thời gian hồi phục kéo dài. Dụng cụ snare chuyên dụng được đưa từ tĩnh mạch đùi lên tĩnh mạch chủ dưới, vào nhĩ phải, qua van ba lá đến thất phải và tiếp cận động mạch phổi. Tại vị trí phân nhánh động mạch phổi, một điểm rất khó tiếp cận, bác sĩ đã gắp đoạn catheter đưa ra ngoài an toàn. Nhờ kỹ thuật ít xâm lấn, ca can thiệp diễn ra thuận lợi, bệnh nhân tỉnh táo ngay sau thủ thuật, hồi phục tốt và xuất viện sau theo dõi ngắn.
Thạc sĩ, Bác sĩ Hoàng Hải Anh, Khoa Can thiệp Tim mạch, BVQY 175, người trực tiếp tham gia xử lý ca bệnh khuyến cáo: Port-a-Cath cần được rút bỏ khi không còn sử dụng. Việc để catheter quá lâu có thể khiến ống bị mòn, nứt hoặc gãy, đặc biệt khi nằm ở vị trí bị kẹp giữa các cấu trúc xương như xương đòn, xương sườn. Không tái khám sau điều trị cũng là nguyên nhân khiến nhiều biến chứng bị bỏ sót. Khi thấy đau, sưng hoặc khó truyền tại vị trí đặt port, người bệnh cần đi kiểm tra sớm. Hiện nay, các kỹ thuật lấy dị vật qua da an toàn, ít xâm lấn đã khá phổ biến và hiệu quả.
Ê kíp bác sĩ thực hiện gắp dị vật trong tim bệnh nhân.
“Đây là ca hiếm gặp khi dị vật di chuyển rất sâu. Vị trí nằm sát vùng chia nhánh động mạch phổi khiến việc tiếp cận khó khăn. Nếu để lâu, dị vật di chuyển vào sâu hơn, gây tắc mạch phổi, suy hô hấp cấp tính, hoặc gây ra các biến chứng như áp xe phổi, viêm phổi, hoại tử mô phổi, làm tắc nghẽn mạch máu, nhiễm khuẩn huyết, chèn ép, thuyên tắc phổi, tăng áp lực lên tim phải, gây suy tim phải mạn tính, có thể dẫn đến tử vong đột ngột”, bác sĩ Hoàng Hải Anh.
