Ma tuý “núp bóng” thuốc lá điện tử
Bộ Y tế cho biết, qua kết quả điều tra trong những năm qua về tình hình sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng theo các nhóm tuổi, giới tính cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ngày càng tăng và tăng rất nhanh chóng. Đặc biệt, đã có xu hướng gia tăng sử dụng sản phẩm này gia tăng ở trẻ em gái.
Bằng rất nhiều nỗ lực, công sức và kinh phí của nhiều cấp, nhiều ngành và Ủy ban nhân dân các cấp, tỷ lệ hút thuốc lá điếu thông thường đã giảm đáng kể. Tuy nhiên sự xuất hiện của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đã dẫn đến tăng nhanh chóng tỷ lệ sử dụng các sản phẩm này ở trẻ em.
"Núp bóng" thuốc lá điện tử trộn ma túy, ảnh hưởng cả một thế hệ tương lai của đất nước. Ảnh: Việt Anh.
Theo Bộ Y tế, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng hấp dẫn và thu hút giới trẻ như hướng đến phong cách sống thời thượng; kiểu dáng, hương vị đa dạng, hấp dẫn (gấu, hộp sữa, đồng hồ đeo tay..). Thuốc lá điện tử có giá rất rẻ, vài chục nghìn cũng có thể mua được, nên các em dễ dàng sở hữu các sản phẩm này.
Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng rất dễ tìm kiếm, việc mua bán dễ dàng diễn ra nhanh chóng, thuận tiện từ các trang mạng xã hội hay các địa điểm bán lẻ, thậm chí có điểm bán gần khu vực trường học.
Các thông tin quảng cáo, tiếp thị của các công ty thuốc lá gây hiểu nhầm cho người sử dụng như có công dụng cai nghiện, giảm phơi nhiễm, giảm hại… thậm chí sử dụng các thần tượng của giới trẻ để quảng bá các sản phẩm này.
Đây là điều cực kỳ đáng báo động trong giới trẻ vì các sản phẩm này ngoài tính chất độc hại, gây bệnh, còn gây nghiện nicotin và nghiện ma túy do tình trạng "núp bóng" thuốc lá điện tử trộn ma túy, ảnh hưởng cả một thế hệ tương lai của đất nước.
Đề xuất phạt đến 5 triệu đồng nếu sử dụng thuốc lá điện tử
Bộ Y tế cho biết, hành vi sản xuất, kinh doanh, tàng trữ, vận chuyển, quảng cáo hàng cấm đã có các chế tài xử phạt tại Điều 8 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Điều 33 Nghị định số 38/2021/NĐ-CP ngày 29/3/2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hoá và quảng và Điều 90, 91 Bộ Luật Hình sự. Tuy nhiên chưa có chế tài xử lý hành chính đối với hành vi "chứa chấp" và "sử dụng" thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Do vậy, Bộ Y tế đã xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 117/2020/NĐ-CP ngày 28/9/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế.
Một điểm mới nổi bật trong dự thảo Nghị định lần này là việc bổ sung khái niệm “thuốc lá điện tử” và “thuốc lá nung nóng”, đồng thời đưa ra chế tài xử phạt rõ ràng đối với các hành vi “chứa chấp” và “sử dụng” hai loại sản phẩm này - những hành vi chưa được điều chỉnh cụ thể trong các văn bản pháp luật hiện hành.
Bộ Y tế đề xuất phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng đối với một trong các hành vi cho mượn hoặc cho thuê địa điểm để người khác sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Ảnh: Minh Khang.
Đáng chú ý, trong dự thảo Nghị định này, Bộ Y tế đề xuất bổ sung Điều 26a sau Điều 26 như sau: “Điều 26a. Vi phạm quy định chứa chấp, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Theo đó, phạt tiền từ 3 triệu đồng đến 5 triệu đồng đối với hành vi sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Đối với một trong các hành vi cho mượn hoặc cho thuê địa điểm để người khác sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng… Bộ Y tế đề xuất phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng.
Ngoài ra, đối tượng vi phạm còn chịu hình thức xử phạt bổ sung: Tịch thu thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đối với các hành vi vi phạm quy định trên.
Bà Phan Thị Hải, Phó Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), cho biết thuốc lá điện tử đang trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của thế hệ trẻ. Theo bà, không chỉ gây nghiện nicotine, thuốc lá điện tử còn là "cửa ngõ" dẫn đến các loại ma túy nguy hiểm khác. Việc bổ sung chế tài xử lý hành vi sử dụng và chứa chấp sản phẩm này là vô cùng cần thiết để ngăn chặn từ gốc.
Song song với việc hoàn thiện hành lang pháp lý, Bộ Y tế đang phối hợp với các bộ, ngành và địa phương triển khai nhiều biện pháp đồng bộ như tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng, đặc biệt trong trường học; đồng thời tập huấn nâng cao năng lực cho lực lượng thực thi pháp luật để phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm.
Bộ Y tế cũng nhấn mạnh, việc cấm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng không chỉ là trách nhiệm của cơ quan quản lý, mà còn cần sự chung tay của toàn xã hội. Các bậc phụ huynh, thầy cô giáo và cộng đồng cần nâng cao cảnh giác trước sự lan rộng của thị trường thuốc lá điện tử, chủ động giáo dục giới trẻ về những tác hại lâu dài đối với sức khỏe và tương lai.
Việc bổ sung các chế tài mới, hoàn thiện khung pháp lý, đồng thời tăng cường tuyên truyền, kiểm tra, xử lý vi phạm được kỳ vọng sẽ góp phần ngăn chặn hiệu quả sự lây lan của thuốc lá điện tử trong cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ – nhóm đối tượng đang bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
