Năm 2023, Trái đất chứng kiến sự gia tăng chưa từng có của các đợt sóng nhiệt biển, lập kỷ lục về cường độ, phạm vi và thời gian kéo dài, ảnh hưởng đến 96% diện tích đại dương toàn cầu.
Theo đó, một nghiên cứu mới trong năm 2025 cảnh báo, những đợt sóng nhiệt biển kéo dài có thể là dấu hiệu về điểm giới hạn nguy kịch của các đại dương trên thế giới. Trong đó, hiện tượng nóng lên toàn cầu và El Niño không phải những lời giải thích duy nhất của xu hướng đại dương ấm lên.
Các nhà khoa học cảnh báo trạng thái đại dương ấm lên kéo dài do sóng nhiệt đang trở thành 'trạng thái bình thường mới'.. Ảnh: Ocean Conservation.
Nghiên cứu chỉ ra, mật độ mây giảm (cho phép nhiều bức xạ mặt trời xâm nhập), gió yếu hơn (làm giảm hiệu ứng làm mát) và biến đổi dòng hải lưu là những động lực chính khiến nhiệt độ nước biển tăng mạnh. Các nhà khoa học cảnh báo đại dương có thể đã bước vào một “trạng thái bình thường mới” - nóng hơn và ít ổn định hơn trước đây.
Tác giả Zhenzhong Zeng, Đại học Khoa học và Công nghệ Miền Nam Trung Quốc, cho biết nhiệt lượng đang tích lũy trong đại dương theo cấp số nhân, một xu hướng ngược với dự báo của nhiều mô hình khí hậu hiện nay.
Theo đó, việc đại dương nóng lên sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng, gồm suy giảm khả năng dự báo các hiện tượng thời tiết cực đoan, cùng với thiệt hại nặng nề cho hệ sinh thái biển như di cư quy mô lớn của các loài, đến sự sụp đổ của rạn san hô, làm giảm khả năng hấp thụ carbon của đại dương.
Trên đất liền, nhiệt độ biển tăng kéo dài cũng góp phần tăng tốc quá trình nóng lên toàn cầu, khi gió biển mang không khí nóng vào nội địa, gây hạn hán, sóng nhiệt, cháy rừng và bão mạnh hơn. Ví dụ, bão Daniel năm 2023, cướp đi sinh mạng gần 6.000 người, được xác định mạnh hơn 50% do nhiệt độ bề mặt biển ở Địa Trung Hải đạt mức kỷ lục.
Những phát hiện này càng đáng lo ngại khi sóng nhiệt biển tiếp tục xuất hiện dày đặc trong năm 2024 và 2025. Đến nay, nhiệt độ bề mặt biển tại Địa Trung Hải và Biển Bắc (Vương quốc Anh) đang ghi nhận mức tăng cao kỷ lục, cho thấy xu hướng nóng lên kéo dài và lan rộng trên toàn cầu.
