Chiềng An mở hướng thoát nghèo từ cây cà phê

Đổi đời từ nương cà phê

Phường Chiềng An (Sơn La) được thành lập trên cơ sở sáp nhập phường Chiềng An, xã Chiềng Xôm và xã Chiềng Đen cũ. Với diện tích tự nhiên gần 150 km², dân số hơn 20.000 người thuộc 10 dân tộc cùng sinh sống, Chiềng An nhiều năm qua xác định phát triển nông nghiệp là lĩnh vực then chốt, trong đó cà phê là cây trồng chủ lực giúp thay đổi bộ mặt kinh tế địa phương.

Nhờ cây cà phê, nhiều hộ dân đã thoát nghèo và vươn lên khá, giàu. Ông Quàng Văn Muôn là một trong những hộ điển hình đã mạnh dạn chuyển đổi toàn bộ diện tích nương sang trồng cà phê và áp dụng kỹ thuật chăm sóc phù hợp. Ông Muôn chia sẻ: Năm nay, vườn cà phê của gia đình cho năng suất 12 - 14 tấn/ha, quả chín đều, mẫu mã đẹp. Với hơn 8 ha hiện có, mỗi năm ông thu khoảng 80 - 90 tấn cà phê quả tươi.

Cũng nhờ tham gia tổ nhóm sản xuất và Hợp tác xã Nông nghiệp Chiềng Xét, ông Quàng Văn Xiên đã thay đổi hoàn toàn cách làm. Trước đây, gia đình ông trồng cà phê theo kinh nghiệm nên sản lượng thấp, giá cả bấp bênh, nay được tập huấn kỹ thuật, áp dụng quy trình chuẩn, năng suất tăng thêm 2 - 3 tấn/ha mỗi vụ. “Được mùa cũng được giá, đời sống bà con khá hơn nhiều”, ông Xiên phấn khởi.

Theo người dân Chiềng An, khi cà phê đã bén đất và được chăm sóc theo đúng quy trình kỹ thuật, năng suất tăng đều qua từng vụ, chất lượng ổn định. Nhiều hộ gia đình đã xây dựng nhà cửa khang trang, mua ô tô và có nguồn thu bền vững từ loại cây trồng chủ lực này.

Năm nay, niềm vui càng nhân lên khi cà phê được mùa, được giá, giá thu mua dao động từ 25.000 - 30.000 đồng/kg, thậm chí có thời điểm vượt ngưỡng 30.000 đồng/kg. Khắp các bản làng, tiếng nói cười rộn rã vang lên trên những triền đồi xanh mướt màu cà phê đang vào vụ chín đỏ, báo hiệu một mùa thu hoạch thắng lợi.

Sản xuất gắn với bảo vệ môi trường

Hiện toàn phường Chiềng An có gần 2.000 ha cà phê, sản lượng hơn 15.400 tấn/năm, doanh thu ước đạt 433 tỷ đồng. Đây là địa bàn có diện tích cà phê đạt chuẩn chất lượng cao lớn với 1.330 ha đạt tiêu chuẩn 4C, UTZ và 127 ha đạt VietGAP.

Trong năm 2025, phường trồng mới hơn 50 ha các giống cà phê năng suất, chất lượng cao như THA1, TN1, TN6, TN7, TN9, TN10, nhằm nâng cao chất lượng vùng nguyên liệu, đáp ứng yêu cầu chế biến sâu và xuất khẩu.

Một lợi thế nữa là trên địa bàn phường hiện có 3 cơ sở thu mua, sơ chế cà phê, gồm Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Cà phê Minh Tiến, Hợp tác xã Phiêng Tam và Hợp tác xã Nông nghiệp Chiềng Xét. Mỗi năm, các đơn vị chế biến từ 16.000 - 20.000 tấn cà phê nhân và 4 - 6 tấn cà phê bột. Chỉ tính riêng 10 tháng năm 2025, hơn 1.400 tấn cà phê nhân đã được xuất khẩu với giá trị hơn 315 tỷ đồng, chủ yếu sang các thị trường châu Âu, Mỹ và Nhật Bản.

Bên cạnh phát triển sản xuất, phường đã siết chặt quản lý môi trường, yêu cầu các cơ sở sơ chế tuân thủ nghiêm quy định xả thải; kiên quyết xử lý nghiêm vi phạm, không để xảy ra ô nhiễm môi trường, nguồn nước trong niên vụ cà phê 2025 - 2026.

Ngoài cà phê, Chiềng An còn phát triển nhiều mô hình nông nghiệp hiệu quả như: trồng thanh long ruột đỏ tại Hợp tác xã nông nghiệp sạch An Phú, nuôi bò 3B tại Chiềng Đen cũ, trồng cam tại Chiềng Xôm cũ… góp phần đa dạng hóa sinh kế và tăng giá trị sản xuất.

Đồng thời, chú trọng đào tạo nghề, hỗ trợ việc làm, tạo điều kiện để hộ nghèo, hộ cận nghèo tiếp cận nguồn vốn tín dụng ưu đãi. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 1,85%/năm; đến cuối năm 2024 chỉ còn 0,52%. Trong 4 năm, phường đã vận động xóa 99 nhà tạm, nhà dột nát với tổng kinh phí gần 3,7 tỷ đồng, góp phần quan trọng ổn định đời sống người dân.

Ông Trần Công Chính, Bí thư Đảng ủy phường Chiềng An, khẳng định: Cây cà phê đã trở thành điểm tựa sinh kế bền vững cho bà con, là động lực quan trọng trong chiến lược giảm nghèo bền vững của địa phương. Đến nay, toàn phường chỉ còn 27 hộ nghèo. Chúng tôi đã xây dựng kế hoạch, tiếp tục đến từng hộ để hướng dẫn chuyển đổi mô hình sản xuất cho phù hợp đặc thù, điều kiện cụ thể của mỗi gia đình.

Mục tiêu đến năm 2030, Chiềng An không còn hộ nghèo theo chuẩn đa chiều; giá trị sản xuất từ cây cà phê và cây mận đạt từ 200 - 250 triệu đồng/ha; diện tích trồng mới và tái canh cà phê giai đoạn 2026 - 2030 đạt tối thiểu 50 ha.