"Nói không" với hóa chất
Chiều muộn tại thôn Yên Dũng, xã Xuân Ái, tỉnh Lào Cai, chúng tôi tìm đến khu nhà kính rộng 2.000m2 của Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Trung Thành. Đón chúng tôi là ông Đinh Xuân Trung, Giám đốc Hợp tác xã, người tiên phong đưa mô hình nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn về vùng đất này. Trong không gian xanh mát và sạch sẽ, những luống cà chua, dưa leo trĩu quả được chăm sóc kỹ lưỡng, có thể hái ăn ngay tại vườn, không lo hóa chất hay thuốc bảo vệ thực vật.
Ông Đinh Xuân Trung, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Trung Thành tiên phong đưa mô hình nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn về xã Xuân Ái. Ảnh: Thanh Ngà.
Nhìn ông Đinh Xuân Trung tỷ mỉ tỉa cành, hái quả giữa những luống dưa leo, cà chua, rau xanh được trồng thẳng hàng dưới mái nhà kính, ít ai nghĩ rằng chỉ vài năm trước, nơi đây vẫn là đất canh tác theo lối cũ, nhỏ lẻ và phụ thuộc nhiều vào phân bón, thuốc hóa học. Ông bắt đầu dựng nhà kính từ năm 2019 để thử nghiệm, phải đến năm 2024, sau thời gian tìm hiểu kỹ lưỡng, ông mới quyết định gắn bó hẳn với mô hình nông nghiệp hữu cơ tuần hoàn, cách làm tuy vất vả hơn nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt và bền vững hơn cho cả người sản xuất lẫn đất trồng.
“Làm nông nghiệp hữu cơ không phải chuyện đơn giản nhưng nếu mình làm tới nơi tới chốn thì đất được cải tạo, cây ít sâu bệnh, người tiêu dùng yên tâm vì không lo hóa chất", ông Trung chia sẻ chân tình.
Những luống cà chua, dưa leo trĩu quả được chăm sóc kỹ lưỡng, có thể hái ăn ngay tại vườn. Ảnh: Thanh Ngà.
Toàn bộ quy trình canh tác ở Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Trung Thành đều được khép kín, tận dụng tối đa những gì có sẵn. Phân chuồng từ gà, trâu, bò được ủ kỹ với chế phẩm vi sinh và nấm đối kháng để làm phân bón hữu cơ. Những loại rau không đạt, cỏ cũng được gom lại ủ thành phân xanh, quay vòng nuôi lại đất. Để tăng thêm dinh dưỡng cho cây, ông Trung còn bổ sung đạm cá. Không thuốc BVTV, không hóa chất, tất cả đều hướng đến cách làm nông an toàn, bền vững.
Phân chuồng từ gà, trâu, bò được ủ kỹ với chế phẩm vi sinh và nấm đối kháng để làm phân bón hữu cơ. Ảnh: Thanh Ngà.
Hệ thống tưới nhỏ giọt giúp tiết kiệm nước, lớp màng PE phủ đất giữ ẩm và hạn chế cỏ dại, còn nhà kính giúp che mưa, chắn gió, ngăn sâu bệnh xâm nhập. Nhờ những cách làm này, mô hình sản xuất ở đây vừa hiện đại, vừa hiệu quả mà vẫn giữ được sự an toàn cho đất, cho người và cho cả cây trồng.
Hiệu quả cao gần gấp đôi
Đặt chân vào khu nhà kính của Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Trung Thành, trong không gian thoáng mát, sạch sẽ, không mùi thuốc trừ sâu, không cỏ dại, ông Đinh Xuân Trung giới thiệu giống dưa baby đang được trồng tại đây cho năng suất cao gấp 2 - 3 lần so với giống thường. Với diện tích 500m2, mỗi ngày ông thu khoảng 80 - 100kg dưa, giá bán tại vườn 20.000 đồng/kg, mang về nguồn thu gần 2 triệu đồng mỗi ngày.
Màng phủ PE giúp giữ ẩm đất và hạn chế cỏ dại. Ảnh: Thanh Ngà.
Một vụ dưa kéo dài khoảng 20 đến 25 ngày mang về cho ông Trung doanh thu từ 36 đến 40 triệu đồng. Kết thúc mỗi vụ, ông tiếp tục luân canh bằng cải bắp, su hào để giữ độ màu mỡ cho đất và hạn chế sâu bệnh. So với trồng lúa hay dưa theo cách truyền thống ngoài trời, hiệu quả kinh tế từ mô hình nông nghiệp hữu cơ trong nhà kính cao gần gấp đôi.
Chi phí đầu tư ban đầu không hề nhỏ, lên tới hơn 400 triệu đồng cho 1.300m2 nhà kính, hệ thống tưới và các vật tư đi kèm. Tuy nhiên đến nay phần lớn số vốn này đã được thu hồi. Ông Trung cho biết thời gian tới, ông dự kiến mở rộng thêm 5.000m2 nhà kính và 5.000m2 canh tác ngoài trời, tất cả đều theo mô hình hữu cơ, tuần hoàn.
Những loại rau không đạt hay cỏ dại cũng được gom lại ủ thành phân xanh, quay vòng nuôi lại đất. Ảnh: Thanh Ngà.
“Lúc đầu đúng là vất vả, nhưng làm lâu mới thấy rõ hiệu quả. Vụ nào cũng có lãi, đất ngày càng tơi xốp, cây trồng khỏe hơn, ít sâu bệnh”, ông chia sẻ.
Không chỉ mang lại thu nhập cao và ổn định, mô hình nông nghiệp hữu cơ tuần hoàn tại Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Trung Thành còn giúp bảo vệ môi trường. Đất trồng không còn chai cứng, nguồn nước không bị nhiễm do hóa chất, hệ vi sinh vật trong đất dần hồi phục. Cách làm này giúp cây trồng phát triển tự nhiên, khỏe mạnh, không cần đến thuốc bảo vệ thực vật.
Hệ thống tưới nhỏ giọt được lắp đặt cho toàn bộ vườn giúp tiết kiệm nước. Ảnh: Thanh Ngà.
Ông Trung cho biết thêm: “Vài hộ dân sống gần khu nhà kính đã bắt đầu học làm theo. Có người đến tham quan, hỏi kỹ thuật, xin giống cây, có người mua lại phân hữu cơ do Hợp tác xã tự ủ để về trồng rau”. Từ mô hình nhỏ ban đầu, cách làm nông nghiệp sạch đang dần lan tỏa, không chỉ giúp người dân nâng cao thu nhập mà còn thay đổi cách nghĩ về làm nông.
Với diện tích 500m2, mỗi ngày ông Trung thu khoảng 80 - 100kg dưa, giá bán tại vườn 20.000 đồng/kg, mang về nguồn thu gần 2 triệu đồng mỗi ngày. Ảnh: Thanh Ngà.
Rời xã Xuân Ái, chúng tôi vẫn ấn tượng với hình ảnh những giàn cà chua xanh mướt, nhưng dây dưa leo trĩu quả, những luống rau xanh rì trong không khí mát lành của nhà kính. Tất cả đều được chăm sóc bằng phương pháp tự nhiên, không hóa chất. Mô hình làm nông nghiệp sạch đang lan rộng, mở ra hướng đi bền vững cho nông dân dám nghĩ khác, làm khác.
