Khi lịch sử được “sống dậy” bằng công nghệ
Kỷ niệm 995 năm danh xưng Nghệ An (1030-2025) và 95 năm Xô viết Nghệ Tĩnh (1930- 2025) là những cột mốc trọng đại, không chỉ nhắc chúng ta nhớ về bề dày lịch sử mà còn khơi dậy niềm tự hào, trách nhiệm của mỗi người dân đối với quê hương.
Trong chuỗi hoạt động kỷ niệm, show nghệ thuật đêm “Lửa Xô - viết” diễn ra tối 12/9/2025 tại Bảo tàng Nghệ An - Xô viết Nghệ Tĩnh đã thực sự tạo dấu ấn mạnh mẽ. Đây không đơn thuần là một chương trình biểu diễn, mà còn là một hành trình nghệ thuật - lịch sử, kết hợp công nghệ số hiện đại với những giá trị truyền thống để đưa công chúng trở về không khí sục sôi cách mạng những năm 1930.
Màn trình diễn 3D Mapping tái hiện hào khí Xô Viết Nghệ Tĩnh năm 1930 - 1931. Ảnh: Thành Cường.
Điểm đặc biệt của “Lửa Xô - viết” là ứng dụng công nghệ 3D mapping - một loại hình trình chiếu hiện đại, biến không gian tĩnh của bảo tàng thành bức phông nền sống động. Những hình ảnh lịch sử, những đoàn người xuống đường, những lá cờ đỏ tung bay trong tiếng hô vang khí thế được tái hiện ngay trước mắt khán giả. Công nghệ không làm loãng đi giá trị truyền thống, trái lại, đã giúp “lịch sử bước ra khỏi sách vở”, gần gũi, dễ cảm nhận và tạo hiệu ứng thị giác - cảm xúc mạnh mẽ.
Khi ánh sáng, âm thanh hòa quyện cùng ca kịch “Dấu chân người khai lửa”, người xem như được cuốn ngược dòng thời gian về những năm tháng đầy hy sinh, máu lửa. Từ phong trào Cần Vương, Đông Du đến cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh, từng trang sử được lật mở bằng nghệ thuật, khắc họa tinh thần quật khởi của công nông Nghệ - Tĩnh. Đây chính là điểm mới mẻ, cho thấy sự sáng tạo trong cách khai thác di sản, không chỉ kể lại quá khứ, mà để quá khứ “sống lại” bằng công nghệ và nghệ thuật đương đại.
Show trải nghiệm đêm "Lửa Xô - Viết" thực sự gây ấn tượng mạnh. Ảnh: Thành Cường.
Trước khi bước vào show chính, du khách đã được tham gia một chuỗi hoạt động trải nghiệm mang tính tri ân và giáo dục sâu sắc, thắp hoa đăng tại tượng đài, viết truyền đơn 1930, in ấn thủ công, giải ô chữ cách mạng… Những hoạt động ấy không chỉ gợi nhớ không khí đấu tranh sục sôi, mà còn khiến khán giả, đặc biệt là giới trẻ trực tiếp nhập vai, chạm tay vào lịch sử thay vì chỉ đứng ngoài quan sát.
Đặc biệt, hành trình dừng chân tại Đài tưởng niệm, nhà lao Vinh hay khu trưng bày hơn 16.000 hiện vật của Bảo tàng đã giúp người xem kết nối cảm xúc với ký ức bi hùng. Đây là cách làm tinh tế giữa hiện đại vẫn có những khoảnh khắc lắng đọng, để khán giả được tưởng niệm và biết ơn những hy sinh của cha ông.
Ngọn lửa từ quá khứ soi sáng hôm nay
“Lửa Xô - viết” không khép lại bằng nỗi bi tráng, mà mở ra bằng khát vọng. Chương nghệ thuật cuối cùng - “Viết tiếp câu chuyện hòa bình - Khát vọng Sông Lam - Việt Nam hùng cường” chính là điểm nhấn. Nếu những thước phim mapping khiến khán giả nghẹn ngào trước sự hy sinh, thì phần kết này khơi dậy niềm tin, niềm tự hào và trách nhiệm của thế hệ hôm nay.
Thông điệp được gửi gắm rất rõ ràng, từ ngọn lửa cách mạng 1930, người dân xứ Nghệ hôm nay cần tiếp tục “thắp sáng” tinh thần đổi mới, sáng tạo, hội nhập, nhưng không bao giờ quên cội nguồn. Chính sự nối dài của quá khứ - hiện tại - tương lai làm cho chương trình mang giá trị không chỉ tri ân, mà còn định hướng.
"Lửa Xô - Viết" không khép lại bằng nỗi bi tráng mà mở ra bằng khát vọng. Ảnh: Đình Phượng.
Có thể nói, “Lửa Xô - viết” là một sản phẩm công nghiệp văn hóa tiêu biểu của Nghệ An. Đây là show nghệ thuật ứng dụng công nghệ số 4.0 đầu tiên tại Nghệ An và khu vực miền Trung, mang đến cho người dân, du khách một sản phẩm du lịch đêm độc đáo, giàu tính trải nghiệm.
Trong bối cảnh cả nước đang thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa, việc Nghệ An tiên phong khai thác di sản cách mạng bằng nghệ thuật và công nghệ là bước đi đúng đắn. Điều này vừa giúp bảo tồn, phát huy giá trị lịch sử, vừa tạo động lực phát triển du lịch, kinh tế đêm. Một chương trình như “Lửa Xô - viết” không chỉ thu hút người dân trong tỉnh, mà còn có sức hút với du khách khắp nơi, đặc biệt là giới trẻ, học sinh, sinh viên - những người sẽ tiếp tục viết tiếp câu chuyện tương lai của quê hương.
Thành công của “Lửa Xô - viết” để lại nhiều suy ngẫm. Đó là cách tiếp cận di sản bằng ngôn ngữ hiện đại. Thay vì khô cứng, khuôn mẫu, lịch sử được kể bằng âm nhạc, ánh sáng, nghệ thuật trình diễn. Hơn nữa, đây là một mô hình liên kết hiệu quả giữa ngành văn hóa, du lịch, công nghệ và nghệ thuật. Khi các ngành bắt tay, di sản không còn là “tài sản ngủ quên”, mà trở thành nguồn lực phát triển.
Show nghệ thuật đêm "Lửa Xô - Viết" thực sự gây ấn tượng mạnh với các đại biểu, người dân, du khách tham dự Lễ kỷ niệm 995 năm danh xưng Nghệ An, 95 năm Xô Viết Nghệ Tĩnh. Ảnh: Thành Cường.
Quan trọng hơn, chương trình đã chứng minh rằng, lịch sử không hề xa cách. Chỉ cần có cách tiếp cận phù hợp, quá khứ sẽ chạm tới trái tim người hôm nay, khơi dậy niềm tự hào và trách nhiệm công dân.
Trong lời dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: “Phong trào tuy thất bại, nhưng nó rèn luyện lực lượng cho Cách mạng Tháng Tám thắng lợi sau này”. Thời gian 95 năm đã qua, ngọn lửa Xô viết Nghệ Tĩnh vẫn cháy sáng, không chỉ trong ký ức, mà giờ đây còn được thắp lên bằng nghệ thuật và công nghệ qua show diễn đêm “Lửa Xô - viết”.
Đó là một sản phẩm văn hóa - lịch sử mang tính biểu tượng, không chỉ để nhìn lại quá khứ, mà còn để hướng tới tương lai. Từ mảnh đất giàu truyền thống, Nghệ An đang cho thấy khát vọng vươn mình bằng con đường văn hóa sáng tạo, để “ngọn lửa Xô - viết” mãi bùng cháy trong trái tim người dân và lan tỏa đến bạn bè bốn phương.Màn
