Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn. Ảnh: NVCC.
Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn là người Việt đầu tiên được bầu làm Viện sĩ Viện Hàn Lâm Y học Australia vào năm 2019. Ở Việt Nam, ông là giáo sư của Đại học Tôn Đức Thắng, giáo sư danh dự của Đại học Dược Hà Nội và giáo sư thỉnh giảng của Đại học Y Hà Nội, Đại học Đà Nẵng.
Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn có nhiều đóng góp quan trọng trong chuyên ngành nghiên cứu loãng xương. Năm 2016, ông được trao giải thưởng Vinh danh Cống hiến của Hội Loãng xương TPHCM vì có công “xây dựng và phát triển ngành loãng xương thông qua đào tạo, nghiên cứu khoa học và công bố quốc tế”. Năm 2022, ông được Nữ Hoàng Anh Elizabeth II trao Huân chương Australia vì những đóng góp quan trọng cho nghiên cứu y khoa, phòng chống loãng xương, và giáo dục đại học.
Trước khi ra mắt “Biển đời, biển học: Trải nghiệm và suy tư”, giáo sư Nguyễn Văn Tuấn đã xuất bản khoảng 20 cuốn sách, tiêu biểu như “Y học thực chứng”, “Suy nghĩ thống kê trong đời thường”, “Mô hình hồi quy và khám phá khoa học”, “Thư giãn với y học”…
“Biển đời, biển học: Trải nghiệm & suy tư” là một hồi ký giáo dục, ban đầu giáo sư Nguyễn Văn Tuấn chia sẻ về hành trình tiếp thu tri thức thông qua sự học miệt mài của mình, hành trình vượt khó của tác giả thời điểm đặt chân đến nước Úc năm 1982 với hai bàn tay trắng. Từ những ngày tháng gian nan, ông vừa mưu sinh vừa học tập, vượt qua rào cản ngôn ngữ để trở thành người gốc Việt đầu tiên được bổ nhiệm làm giáo sư y khoa tại một đại học hàng đầu thế giới, đồng thời đảm nhận vai trò lãnh đạo trong các hiệp hội chuyên môn.
Tác giả “Biển đời, biển học: Trải nghiệm & suy tư” cũng chia sẻ những bài học quý giá từ một sinh viên với vốn tiếng Anh hạn chế đến khi đạt được vị trí giáo sư, đồng thời phản ảnh về các vấn đề đương đại trong giáo dục đại học. Qua đó, độc giả được gợi mở về ý nghĩa thực sự của một trường đại học, độ tin cậy của bảng xếp hạng đại học, và bản chất của chức danh giáo sư. Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn cho rằng, hành trình học thuật không bao giờ có điểm kết thúc. Chúng ta vẫn luôn bước đi, vẫn học hỏi, không ngừng khám phá, vẫn tiếp tục mơ ước, không ngừng tiến bộ hơn từng ngày. Học và tự học là hành trình chúng ta cần tự bước đi và luôn luôn đặt mình vào tâm thế nỗ lực. Thành công trong học thuật chính là cách chúng ta sử dụng tri thức để tạo ra giá trị, đóng góp cho cộng đồng, và để truyền cảm hứng cho thế hệ sau.
Cuốn sách gửi gắm nhiều tâm huyết giáo dục của giáo sư Nguyễn Văn Tuấn. Ảnh: NXB.
Cuốn sách “Biển đời, biển học: Trải nghiệm & suy tư” dày 406 trang, được chia thành 3 phần. Phần một “Hành trình cá nhân”, khi bước vào giảng đường các trường Đại học ở Úc, tác giả ấn tượng bởi phong cách giảng dạy thoải mái nhưng vô cùng hiệu quả của những người thầy. Tác giả kể về chặng đường học tiến sĩ của mình, những thử thách khi viết bài báo khoa học đầu tiên, và sự bất định trong nghiên cứu khoa học.
Phần hai “Tu dưỡng học thuật”, tác giả suy nghiệm hành trình học thuật của mình và chia sẻ những bài học và kinh nghiệm với bạn đọc. Cùng bàn về các khía cạnh quan trọng của đời sống học thuật, như quy trình phản biện khoa học, kỹ năng viết bài nghiên cứu, tham gia hội nghị, và những vấn đề đạo đức mà các nhà nghiên cứu phải đối mặt. Ngoài ra, tác giả cũng phân tích những vấn đề sâu xa hơn, bao gồm tâm lý học thuật, tác động của chủ nghĩa cá nhân trong khoa học, và những cạm bẫy thường gặp trong nghiên cứu.
Phần ba “Nghĩ về đại học Việt Nam” mở rộng thảo luận về giáo dục đại học tại Việt Nam, nơi tác giả đã quay về với những đóng góp có ý nghĩa. Tác giả tự đặt ra những câu hỏi nền tảng: Sứ mệnh thực sự của một trường đại học là gì, tự do học thuật có ảnh hưởng như thế nào đến việc kiến tạo tri thức mới, xếp hạng đại học có ý nghĩa ra sao đối với Việt Nam. Cho đến những góc nhìn về cách mà hệ thống giáo dục đại học Việt Nam có thể phát triển để đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn thổ lộ: “Cuốn sách không phải là một hồi ức theo nghĩa truyền thống mà là những suy nghĩ và khám phá về thế giới học thuật. Ở đó, không chỉ là một hành trình của tôi, mà còn là những suy nghiệm về giáo dục đại học ở Việt Nam. Nhìn lại hành trình cá nhân trong môi trường đại học, tôi thấm thía rằng giáo dục đại học không chỉ là một đặc quyền cá nhân mà còn là một trách nhiệm xã hội. Một hệ thống đại học vững mạnh không chỉ đào tạo ra những chuyên gia lành nghề, mà còn, qua sáng tạo tri thức mới và tự do học thuật, góp phần thúc đẩy sự tiến bộ của cả một quốc gia.
Giáo dục không chỉ là nền tảng của tri thức mà còn là nền tảng của đạo đức và trách nhiệm xã hội. Bằng cách chia sẻ những trải nghiệm và phân tích của mình, tôi hy vọng có thể đóng góp vào cuộc đối thoại về vai trò của giáo dục đại học trong việc tạo ra tri thức, thúc đẩy tiến bộ xã hội và khai phá những chân trời mới trong khoa học tại Việt Nam”.
