Dỡ chà bắt cá, nét văn hóa độc đáo tại Cà Mau
Những năm gần đây, Cà Mau được nhiều du khách biết đến không chỉ với cảnh quan thiên nhiên nơi tận cùng Tổ quốc mà còn bởi những trải nghiệm độc đáo gắn với đời sống thường nhật của cư dân vùng sông nước. Một trong những hoạt động gây ấn tượng mạnh là trải nghiệm dỡ chà bắt cá giữa rừng ngập mặn.

Cảnh dỡ chà bắt cá thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia, tạo điểm nhấn du lịch cộng đồng Cà Mau. Ảnh: Văn Vũ.
Dỡ chà vốn là cách mưu sinh quen thuộc của người dân miền Tây. Từ những nhánh cây đước, cây mắm có sẵn trong vuông tôm, bà con gom lại thành từng đống nhỏ để tạo nơi trú ngụ cho tôm, cua, cá. Sau một thời gian, khi tôm cá kéo về, họ giăng lưới bao quanh rồi dỡ chà, khuấy bùn làm nước đục để dễ dàng bắt thủy sản. Công việc này chứa đựng nét độc đáo văn hóa canh tác ven biển.
Nắm bắt nhu cầu trải nghiệm, nhiều hộ dân ở xã Phan Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau đã mạnh dạn biến nghề mưu sinh thành sản phẩm du lịch. Du khách được cùng người dân giăng lưới, dỡ chà, mò cua, bắt ốc… giữa không gian rừng ngập mặn. Những loài thủy sản đặc trưng như cá nâu, cá ngát, tôm, cua biển không chỉ đem lại sự hứng thú khi bắt được mà còn góp phần tái hiện sinh kế truyền thống của cư dân vùng cửa biển.

Người dân xã Phan Ngọc Hiển (Cà Mau) và du khách lặn ngụp giữa rừng ngập mặn để dỡ chà bắt cá. Ảnh: Văn Vũ.
Ông Lê Minh Tỵ, xã Phan Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau, chia sẻ: “Ban đầu chỉ nghĩ làm cho vui, sau thấy khách thích, chúng tôi tổ chức thành mô hình để ai cũng có thể tham gia. Quan trọng là vừa có thêm thu nhập, vừa giới thiệu được cách làm ăn của người miền Tây”.
Khuyến khích nhân rộng mô hình
Anh Nguyễn Trung Nguyên (người dân cùng xã Phan Ngọc Hiển), là người trực tiếp hướng dẫn du khách, cho biết: “Trước khi dỡ chà, tôi luôn nhắc nhở du khách cẩn thận với những loài cá có ngạnh, gai độc như cá ngát. Đồng thời hướng dẫn nhận biết thủy sản đang mang trứng để thả lại, góp phần bảo tồn nguồn lợi. Đây là cách giúp trải nghiệm vừa vui chơi vừa mang ý nghĩa giáo dục”.
Với du khách, trải nghiệm này đem lại nhiều cảm xúc. Anh Nguyễn Phát Triển, du khách TP.HCM, chia sẻ: “Lâu lắm rồi tôi mới trở về quê hương Cà Mau. Được tham gia dỡ chà, bắt cá gợi nhớ ký ức tuổi thơ theo ông bà đi bắt cá, đặt lọp cua. Cảm giác rất lưu luyến".

Thành quả sau buổi dỡ chà: những rổ cá tươi được bắt trực tiếp từ vuông tôm giữa rừng. Ảnh: Văn Vũ.
Theo ngành du lịch Cà Mau, ngoài việc tham quan Mũi Cà Mau, hệ sinh thái rừng ngập mặn, các sản phẩm du lịch cộng đồng, trong đó có trải nghiệm dỡ chà bắt cá, đang trở thành điểm nhấn mới. Hoạt động này không đòi hỏi nhiều đầu tư do tận dụng được lợi thế sẵn có của tự nhiên, lại giúp người dân nâng cao thu nhập.
Từ chỗ chỉ là một hoạt động sinh kế, dỡ chà bắt cá đã được nâng tầm thành "sản phẩm du lịch canh nông", góp phần đa dạng hóa loại hình trải nghiệm ở vùng đất cực Nam. Sự sáng tạo này vừa giữ được nét văn hóa cộng đồng, vừa đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách về những chuyến đi gắn liền với thiên nhiên và đời sống bản địa.

Người dân và du khách phân loại cá sau khi dỡ chà. Ảnh: Văn Vũ.
Nhiều công ty du lịch tại Cà Mau đánh giá cao loại hình du lịch này. Theo anh Phan Xuân Phát, Phòng Kinh doanh, Công ty Vietravel (Chi nhánh Cà Mau), các địa điểm du lịch của tỉnh sở hữu giá trị lịch sử, văn hóa, tài nguyên thiên nhiên và ẩm thực phong phú. Nếu được đầu tư hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ và gắn kết cộng đồng, mô hình dỡ chà bắt cá hoàn toàn có thể trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, thu hút ngày càng nhiều khách trong nước lẫn quốc tế, đồng thời mang lại lợi ích kinh tế bền vững cho địa phương.

Đông đảo du khách hào hứng theo dõi và chụp hình trải nghiệm dỡ chà giữa rừng ngập mặn. Ảnh: Văn Vũ.
Trong định hướng phát triển, Cà Mau xác định du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng là hướng đi chủ đạo. Các mô hình khai thác nghề truyền thống như dỡ chà, gác kèo ong, nuôi sò huyết, trồng rừng kết hợp du lịch đang được khuyến khích nhân rộng. Đây không chỉ là cách làm du lịch độc đáo mà còn là giải pháp bền vững để bảo tồn hệ sinh thái rừng ngập mặn, nâng cao sinh kế cho người dân, gắn phát triển du lịch với bảo vệ môi trường.