Thị xã Chũ (Bắc Giang) hiện có khoảng 500 lò sấy vải thủ công và bán công nghiệp sẵn sàng vận hành trong vụ thu hoạch vải năm 2025. Hệ thống này giúp người dân chủ động tiêu thụ khi thị trường tiêu thụ quả vải tươi gặp khó, đồng thời tạo thêm đầu ra cho sản phẩm đặc sản địa phương.
Toàn bộ hệ thống lò sấy trên địa bàn có công suất xử lý khoảng 10.000 tấn quả tươi, trong đó tập trung nhiều nhất tại các xã Quý Sơn, Phượng Sơn, Kiên Lao, Nam Dương. Đây đều là những vùng trồng vải trọng điểm có sản lượng lớn và mật độ cơ sở chế biến cao.
Sấy vải là một hướng phát triển nhằm nâng cao giá trị cho quả vải. Ảnh: Phạm Minh.
Hiện các lò sấy chủ yếu do hộ dân đầu tư, cải tiến từ mô hình lò gạch, lò nướng củi sang sử dụng quạt đối lưu, buồng nhiệt kín và than sạch để giữ ổn định nhiệt độ và hạn chế khói. Một số tổ hợp tác, hợp tác xã còn trang bị hệ thống máy sấy điện bán công nghiệp, cho sản phẩm khô đều, màu đẹp, ít hao hụt và giữ được độ ngọt tự nhiên của vải.
Trong các đợt kiểm tra đầu tháng 5, chính quyền các xã, phường đã yêu cầu chủ lò kiểm tra, bảo dưỡng buồng sấy, mái che, ống khói, hệ thống cách nhiệt và điều chỉnh vị trí chất củi để đảm bảo an toàn khi đưa vào vận hành. Đồng thời, lực lượng công an và đội quản lý thị trường địa phương cũng đã tổ chức tuyên truyền, nhắc nhở các hộ tuân thủ các quy định về phòng cháy chữa cháy và sử dụng nhiên liệu đúng quy chuẩn.
Ngoài phục vụ tiêu thụ nội địa, vải sấy khô của thị xã Chũ những năm gần đây còn được xuất khẩu sang một số thị trường như Trung Quốc, Hàn Quốc, Úc và Nhật Bản thông qua các công ty xuất khẩu nông sản. Đây là dòng sản phẩm có thời hạn bảo quản dài, ít rủi ro về vận chuyển và ngày càng được ưa chuộng tại thị trường cao cấp.
Nhiều cơ sở sản xuất vải khô cũng đã đầu tư tem nhãn, bao bì in mã QR truy xuất nguồn gốc, mã sản phẩm OCOP, giúp đưa hàng vào hệ thống siêu thị, đại lý, kênh bán hàng trực tuyến trong và ngoài nước. Sản phẩm vải khô của Chũ hiện có giá bán dao động từ 150.000 – 180.000 đồng/kg tùy loại, cao gấp 5–6 lần vải tươi.
Phòng Kinh tế thị xã Chũ cho biết, sấy vải không phải để xử lý hàng tồn mà là một hướng phát triển song song với tiêu thụ vải tươi, giúp nâng cao giá trị. Thị xã khuyến khích mô hình hộ dân liên kết với HTX để tạo vùng chế biến tập trung, đầu tư máy móc đồng bộ hơn.
Với hệ thống lò sấy vận hành ổn định, sản phẩm được tiêu chuẩn hóa, thị xã Chũ kỳ vọng năm nay không chỉ tiêu thụ tốt vải tươi mà còn đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm vải khô, nâng cao hiệu quả kinh tế cho người trồng.
