Đã xác định nguyên nhân khiến cá biển chết ở thị xã Sông Cầu

Trước đó, ngày 24/6, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III (gọi tắt Viện III) đã tiến hành khảo sát, quan trắc đột xuất vùng nuôi tôm hùm, cá biển tại xã Xuân Cảnh.

Tại hiện trường, các nhà khoa học của Viện III tiến hành đo các thông số môi trường nước cơ bản như nhiệt độ, pH, độ mặn và oxy hòa tan. Đồng thời thu 2 mẫu nước (1 mẫu nước tầng mặt và 1 mẫu nước tầng đáy) để phân tích.

Kết quả, có 4/14 thông số môi trường nước tầng mặt và 6/14 thông số nước tầng đáy nằm ngoài giới hạn cho phép. Cụ thể, oxy hòa tan (DO) tầng mặt là 3,98mg/l, tầng đáy là 3,06mg/l, thấp hơn giới hạn cho phép (≥5 mg/l). Hàm lượng NH4+-N vượt giới hạn cho phép ở cả 2 mẫu phân tích, trong đó hàm lượng NH4+-N ở mẫu thu tầng mặt là 0,33mg/l, tầng đáy 0,37mg/l, cao hơn so với giới hạn cho phép (≤ 0,1 mg/l). Nhu cầu oxy hóa học (COD) cả 2 mẫu đều vượt giới hạn cho phép, trong đó hàm lượng COD ở mẫu thu tầng mặt là 8,3mg/l, tầng đáy 4,7mg/l, cao hơn so với giới hạn cho phép (<4 mg/l). Mật độ Vibrio tổng số cả 2 mẫu thu ở tầng mặt và tầng đáy cũng như mật độ coliform tổng số đối với mẫu thu ở tầng đáy vượt giới hạn cho phép…

Ngoài ra, nhiệt độ ở thời điểm khảo sát cao (đo lúc 18h 15 phút), cụ thể tầng mặt 31,7°C, tầng đáy 30,6°C, tiệm cận với giới hạn trên cho phép (32°C) đối với nuôi cá biển, tôm hùm.

Kết quả đánh giá chất lượng môi trường nước theo chỉ số AWQI (chỉ số chất lượng nước trong nuôi trồng thuỷ sản) cũng cho thấy, tại vùng khảo sát, chất lượng nước tầng mặt ở mức kém (AWQI = 40) và tầng đáy ở mức rất kém (AWQI= 20). Chất lượng nước chưa phù hợp cho nuôi trồng thủy sản lồng bè tại khu vực khảo sát.

Từ các kết quả khảo sát, đo đạc hiện trường và phân tích mẫu, các nhà khoa học Viện III cho thấy: Hàm lượng oxy hòa tan (DO) thấp tại điểm khảo sát, chưa phù hợp cho nuôi hùm và cá biển nuôi lồng. Nước ở khu vực khảo sát ô nhiễm các chất dinh dưỡng và chất hữu cơ (COD).

Bên cạnh đó, lồng nuôi được đặt gần bờ, có độ sâu mực nước thấp (2,5 - 3,5m lúc nước ròng) so với quy định. Hơn nữa mật độ lồng thả nuôi dày, khu vực nuôi nằm ở vị trí nút thắt cổ chai, dễ khiến việc đối lưu và trao đổi nước kém. Đây rất có thể là những nguyên nhân làm cá biển, tôm hùm nuôi bị chết.

Trước tình hình này, Viện III khuyến cáo người nuôi chuyển lồng bè nuôi đến nơi có độ sâu mực nước tối thiểu khi triều thấp lớn hơn 4m (nếu có thể). Đồng thời sử dụng viên oxy, máy sục khẩn cấp để tăng oxy hòa tan. Tổ chức thu gom cá chết đưa vào bờ tiêu hủy theo quy định, tuyệt đối không để cá chết trên đầm, ven bờ làm gia tăng ô nhiễm nước và nguy cơ dịch bệnh.

Người nuôi nhanh chóng thu hoạch cá đã đạt kích cỡ thương phẩm nhằm giảm thiệt hại, cũng như đưa các lồng, lưới lồng không còn cá, tôm hùm lên mặt nước nhằm tạo sự thông thoáng ở khu vực nuôi.

Song song đó, che mát bằng lưới lan ở những lồng bè còn cá, tôm nuôi và các lồng nuôi ở khu vực kế cận khi thời tiết tiếp tục có nắng nóng gay gắt. Bổ sung vitamin và men vi sinh vào thức ăn để tăng sức đề kháng và giúp cá, tôm hùm tiêu hoá tốt.

Ngoài ra, người nuôi cần thường xuyên cập nhật diễn biến màu nước, thời tiết và lặn theo dõi cá, tôm nuôi để có hướng xử lý kịp thời, đặc biệt là lúc nước ròng (triều thấp).

Viện III cũng lưu ý địa phương cần thực hiện việc sắp xếp, bố trí lại vùng nuôi lồng bè hiệu quả hơn, cũng như lựa chọn đối tượng nuôi, mật độ nuôi, vị trí đặt lồng, khoảng cách giữa các lồng bè phù hợp.

Trước đó, vào đêm 21 và rạng sáng ngày 22/6, tại khu vực thôn Hòa Phú, xã Xuân Cảnh thuộc đầm Cù Mông, cá biển nuôi lồng bè của người dân bị chết đột ngột với số lượng lớn.

Theo UBND thị xã Sông Cầu, thống kê đến chiều 24/6, có 88 hộ dân với 40 lồng nuôi cá biển, tôm hùm bị chết. Trong đó, số cá biển bị chết gần 48 tấn, còn tôm hùm thương phẩm là 1,7 tấn. Ước tính thiệt hại hơn 7,3 tỉ đồng.

Nhận được thông tin trên, Sở NN-PTNT Phú Yên đã chỉ đạo Chi cục Thủy sản, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh tiến hành kiểm tra tình hình thực tế tại địa phương và nhận thấy nước tại khu vực có cá chết có mùi hôi, màu nước trắng đục.

Ngoài ra, các loại cá tự nhiên cũng bị chết. Khi phát hiện cá chết, người nuôi tự xử lý, thu hoạch để bán nhằm giảm thiệt hại. Chi cục Chăn nuôi và Thú y Phú Yên đã lấy 2 mẫu cá mú bị chết gửi Chi cục Thú y Vùng IV (Cục Thú y) để tìm tác nhân gây bệnh trên cá mú, kết quả xét nghiệm không phát hiện tác nhân gây bệnh hoại tử thần kinh (VNN).