Theo đó, các nhà nhập khẩu vào EU sẽ phải trả chi phí carbon tương ứng với lượng phát thải trong quá trình sản xuất các mặt hàng có cường độ phát thải cao như thép, xi măng, nhôm, phân bón, điện và hydro. Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon có thể làm tăng giá xuất khẩu vào EU, đồng thời ảnh hưởng trực tiếp đến sức cạnh tranh của nhiều quốc gia.
Nhiều cuộn nhôm nằm trong phân xưởng sản xuất của nhà máy. Ảnh: World Bank.
Để giúp các nước đang phát triển đánh giá tác động, Ngân hàng Thế giới (WB) đã xây dựng 4 chỉ số, trong đó quan trọng nhất là Chỉ số phơi nhiễm thương mại (Trade Exposure Index) và Chỉ số phơi nhiễm kinh tế (Economic Exposure Index). Hai chỉ số này đo lường sự chênh lệch chi phí carbon giữa các nhà sản xuất ngoài EU và trong EU, cũng như mức độ phụ thuộc vào thị trường EU của từng quốc gia.
Theo WB, tính theo tỷ trọng trong GDP, Mozambique là quốc gia chịu tác động lớn nhất từ CBAM với mức 0,6%, tiếp theo là Ukraine (0,5%) và Ai Cập (0,2%). Trong khi đó, phần lớn các nước đang phát triển khác có mức tác động dưới 0,1% GDP.
Để giảm thiểu ảnh hưởng từ CBAM, báo cáo của WB khuyến nghị các nước cần triển khai đồng bộ ba nhóm giải pháp: đo lường và xác minh lượng phát thải thực tế trong sản xuất; xem xét xây dựng cơ chế định giá carbon trong nước để tiệm cận chuẩn mực quốc tế; và tận dụng tối đa sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ WB cũng như các thể chế tài chính toàn cầu khác.
