Trong những năm gần đây, chất lượng môi trường nước mặt và nước ngầm trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long có dấu hiệu suy giảm do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, quá trình đô thị hóa, phát triển sản xuất nông nghiệp và làng nghề. Trước thực trạng này, tỉnh đang triển khai nhiều giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý, bảo vệ và cải thiện chất lượng tài nguyên nước, đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững.
Nhiều chỉ số ô nhiễm vượt ngưỡng
Theo ông Võ Quốc Bảo – Chi cục trưởng Chi cục Môi trường - Kiểm lâm (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long), kết quả quan trắc cho thấy chất lượng nước mặt tại các tuyến sông như Long Hồ, Thầy Cai, Bưng Trường, Cổ Chiên và sông Tiền đang có dấu hiệu suy giảm. Một số thông số quan trọng như E.Coli, sắt (Fe), amoni và chloride có thời điểm vượt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt.
Tỉnh Vĩnh Long đang triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ, cải thiện chất lượng môi trường nước trên tuyến sông Cổ Chiên. Ảnh: Lê Hùng.
Đặc biệt, tại các tuyến kênh rạch khu vực đô thị, nước mặt đang bị ô nhiễm nặng do nước thải sinh hoạt. Các chỉ tiêu như DO thấp, trong khi COD, BOD5, Coliform, NH4+ và Fe thường xuyên vượt ngưỡng cho phép. Bên cạnh đó, tình trạng xâm nhập mặn trên sông Cổ Chiên cũng đang gây khó khăn cho việc lấy nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất của người dân.
Đáng chú ý, nước thải từ các làng nghề như bánh tét Trà Cuôn và sơ chế thủy sản Xóm Đáy cũng đang góp phần làm ô nhiễm nguồn nước mặt. Hàm lượng các chất ô nhiễm như TSS, BOD5, amoni và phosphat vượt chuẩn, ảnh hưởng đến chất lượng nước sông, kênh, rạch lân cận.
Về chất lượng nước ngầm, ông Dương Văn Hiệp – Chi cục trưởng Chi cục Tài nguyên khoáng sản tỉnh Vĩnh Long cho biết, một số mẫu quan trắc phát hiện nồng độ amoni, coliform, độ cứng và chloride đều vượt giới hạn cho phép. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách trong kiểm soát, bảo vệ nguồn nước dưới đất.
Đồng bộ nhiều giải pháp ứng phó
Trước thực trạng nêu trên, tỉnh Vĩnh Long đang đồng loạt triển khai các giải pháp trọng tâm. Về thể chế, Chi cục Tài nguyên khoáng sản đã rà soát hệ thống văn bản pháp lý liên quan đến quản lý chất lượng nước mặt, nước ngầm của các tỉnh cũ (Vĩnh Long, Trà Vinh, Bến Tre), từ đó đề xuất ban hành quy định thống nhất toàn tỉnh sau sáp nhập.
Tỉnh cũng lồng ghép nội dung quy hoạch tài nguyên nước vào quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050; đồng thời ban hành kế hoạch quản lý chất lượng môi trường nước mặt theo Luật Bảo vệ môi trường.
Ngoài ra, tỉnh tập trung tăng cường công tác quan trắc, giám sát chất lượng nước mặt và nước ngầm; từng bước hoàn thiện cơ sở dữ liệu tài nguyên nước; kiểm soát chặt chẽ việc xả thải vào môi trường, yêu cầu các cơ sở sản xuất phải có hệ thống xử lý đạt chuẩn trước khi xả thải; lắp đặt hệ thống quan trắc tự động; hạn chế khai thác nước ngầm tự phát, trám lấp các giếng không sử dụng để phục hồi nguồn nước.
Tỉnh Vĩnh Long ưu tiên thực hiện giám sát chặt chẽ hoạt động nuôi cá lồng bè dọc theo các tuyến sông chính trên địa bàn tỉnh. Ảnh: Lê Hùng.
Tỉnh Vĩnh Long cũng đẩy mạnh giám sát hoạt động nuôi cá lồng bè trên các tuyến sông chính; đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải đô thị; triển khai lắp đặt 23 trạm quan trắc nước mặt và nước biển ven bờ tự động, liên tục. Các cơ sở chăn nuôi, nuôi thủy sản có hành vi gây ô nhiễm đều bị xử lý nghiêm.
Bên cạnh đó, tỉnh kiên quyết không cấp phép cho các dự án sử dụng công nghệ lạc hậu, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường; đồng thời khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ sạch, phát triển mô hình nông nghiệp sinh thái, tuần hoàn.
Vĩnh Long cũng tích cực phối hợp với các địa phương trong khu vực chia sẻ dữ liệu quan trắc, khai thác, xả thải nguồn nước tại các lưu vực sông liên tỉnh như Cổ Chiên, sông Hậu; tham gia các dự án quốc tế về biến đổi khí hậu và bảo vệ tài nguyên nước ở ĐBSCL.
