Tỉnh Quảng Ninh là địa phương sớm xây dựng quy hoạch sử dụng đất nhằm ngăn chặn, giảm thiểu suy thoái tài nguyên thiên nhiên; quyết liệt triển khai lộ trình chấm dứt việc khai thác, đóng cửa các mỏ đá làm vật liệu xây dựng thông thường. Các sở, ngành được giao nhiệm vụ tham mưu cho UBND tỉnh kiên quyết không cấp phép thăm dò, khai thác mới, không gia hạn đối với các mỏ đá vôi nằm dọc các tuyến đường cao tốc, quốc lộ và tại các khu vực có giá trị cảnh quan ven Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long.
Ông Nguyễn Minh Sơn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường khẳng định: Ngành chức năng tỉnh Quảng Ninh và các địa phương luôn giám sát chặt chẽ hoạt động khai thác tại các mỏ đá, cát, đất sét, đất phục vụ san lấp mặt bằng đảm bảo đúng quy định; kiểm tra, giám sát, thanh tra kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các sai phạm, ngăn chặn hiệu quả các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động tài nguyên, khoáng sản. Sở bám sát, tham mưu cho UBND tỉnh kiểm soát chặt chẽ các dự án kinh tế - xã hội có liên quan đến than, khoáng sản, trong đó có các hoạt động khai thác, vận tải, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, khoáng sản đi kèm…
Thành phẩm cát, đá nghiền sàng từ nguồn đất đá thải mỏ do Tập đoàn Indevco nghiên cứu. Ảnh: Cường Vũ.
Riêng đối với Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), UBND tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp chặt chẽ trong lãnh đạo, chỉ đạo quản lý đất đai, tài nguyên than, khoáng sản và đóng cửa mỏ; hai bên cùng phát hiện những bất cập, những nguy cơ tiềm ẩn dự báo tác động tiêu cực để thống nhất cơ chế, biện pháp, quan điểm xử lý, giải quyết kịp thời, bảo đảm chặt chẽ theo đúng quy định.
Mỗi doanh nghiệp ngành than tổ chức kiểm tra ranh giới mỏ, khai trường theo từng ca sản xuất, áp dụng quy định báo cáo công việc hằng ngày bằng hình ảnh, video... Nhiều đơn vị đang trang bị hệ thống camera, thiết bị GPS hiện đại để giám sát hoạt động khai thác, vận chuyển, chế biến, tiêu thụ than. TKV đã hoàn thiện phương án xử lý bã sàng, đá xít và đất đá lẫn than theo hướng chế biến ngay tại mỏ, tạo ra các sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường. Trên các khai trường, các đơn vị củng cố các trạm kiểm soát, quản lý phương tiện ra vào ranh giới mỏ và vận chuyển than; xây dựng tường bao, chiếu sáng ban đêm và duy trì hoạt động của camera tại khu vực kho than.
Xe tải chở đất đá phục vụ san lấp dự án đường ven sông. Ảnh: Cường Vũ.
Trong giai đoạn hiện nay, ngành than đẩy mạnh lộ trình đóng cửa mỏ, giảm dần và tiến đến chấm dứt khai thác than lộ thiên, tăng dần sản lượng khai thác than hầm lò và hiện đại hóa công nghệ khai thác, tiến tới phát triển song hành giữa ngành than và ngành du lịch. Tính đến nay, TKV đã hạn chế xuất khẩu khoáng sản thô, riêng tỷ lệ xuất khẩu quặng kim loại, antimon đã giảm xuống còn 0%. Ngành cũng đang nâng cao hiệu lực, hiệu quả Đề án tổng thể bảo đảm nguồn vật liệu san lấp trên địa bàn tỉnh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, đẩy mạnh việc sử dụng đất đá thải mỏ làm vật liệu san lấp nhằm đảm bảo an ninh kinh tế trong lĩnh vực vật liệu xây dựng.
Từ những giải pháp trên, hiện tỉnh Quảng Ninh cơ bản không để hình thành các điểm nóng về khai thác, vận chuyển, chế biến kinh doanh than, khoáng sản trái phép. Các dự án phát triển kinh tế - xã hội có tài nguyên, khoáng sản được kiểm soát chặt chẽ; các bến cảng, luồng tuyến vận tải được quản lý chặt, cơ bản không còn hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép.
