Ngày 14/11, tại Hà Nội, Cục Biển và Hải đảo Việt Nam (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam khởi động dự án “Hỗ trợ thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia về chất thải nhựa đại dương trong bối cảnh phục hồi xanh hậu COVID-19 tại Việt Nam”.
Ông Nguyễn Đức Toàn cho biết, Dự án được kỳ vọng hỗ trợ thiết thực để triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động quốc gia, đồng thời góp phần thực hiện mục tiêu Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Ảnh: Trường Giang.
Dự án do Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF) tài trợ thông qua UNDP với tổng vốn ODA không hoàn lại 2 triệu USD; thời gian triển khai từ năm 2025 đến 2029; phạm vi thực hiện toàn quốc, thí điểm tại tỉnh Gia Lai. Dự án do Bộ Nông nghiệp và Môi trường là Cơ quan chủ quản và Cục Biển và Hải Đảo Việt Nam được giao làm Chủ dự án.
Dự án hướng tới mục tiêu tăng cường thực thi Kế hoạch hành động quốc gia về rác thải nhựa đại dương đến năm 2030, thông qua cách tiếp cận “từ chính sách đến thực tiễn”, kết hợp đồng thời giảm phát sinh rác thải nhựa ở đầu nguồn với tăng cường thu gom, tái chế ở cuối nguồn. Ba hợp phần chính của Dự án gồm: hoàn thiện khung chính sách, thể chế; thúc đẩy thay đổi hành vi và thí điểm mô hình kinh tế tuần hoàn tại Gia Lai; quản lý tri thức, giám sát và nhân rộng mô hình.
Bà Francesca Nardini cho biết, Dự án sẽ kế thừa và mở rộng các mô hình hiệu quả đã triển khai như Trạm trung chuyển phân loại vật liệu (MRF) tại Quy Nhơn và mô hình “ngư dân mang rác từ biển về bờ”. Ảnh: Trường Giang.
Dự án kỳ vọng giảm 500 tấn nhựa dùng một lần; thu gom 2.000 tấn rác thải nhựa có khả năng tái chế, trong đó xử lý tái chế 200 tấn nhựa chất lượng thấp; cải thiện 7,2 km² diện tích sinh cảnh biển. Khoảng 100 người sẽ được hưởng lợi trực tiếp thông qua đào tạo và cơ hội việc làm, cùng hơn 125 nghìn người hưởng lợi gián tiếp nhờ giảm ô nhiễm nhựa.
Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam Nguyễn Đức Toàn cho biết, kinh tế biển Việt Nam thời gian qua đạt nhiều thành tựu trên các lĩnh vực hàng hải, du lịch, thủy sản, năng lượng tái tạo ngoài khơi. Tuy nhiên, ô nhiễm môi trường biển, đặc biệt là rác thải nhựa đại dương, đang trở thành thách thức lớn đối với hệ sinh thái và sinh kế cộng đồng ven biển. Năm 2019, Chính phủ đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia nhằm quản lý chất thải nhựa đại dương đến năm 2030 nhằm định hướng các giải pháp giảm thiểu rác thải nhựa.
Cục trưởng cũng nhấn mạnh đại dịch COVID-19 để lại lượng lớn rác thải nhựa dùng một lần, đòi hỏi các giải pháp phục hồi xanh và phát triển bền vững. Do đó, dự án được kỳ vọng hỗ trợ thiết thực để triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động quốc gia, đồng thời góp phần thực hiện mục tiêu Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển theo tinh thần của Nghị quyết số 36-NQ/TW, ngày 22/10/2018 về chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Ông Nguyễn Đức Toàn mong muốn UNDP, UBND tỉnh Gia Lai và các bên liên quan tiếp tục đồng hành, hỗ trợ trong các hoạt động và nhiệm vụ quản lý nhà nước liên quan đến phát triển bền vững kinh tế biển nói chung và quản lý rác thải nhựa đại dương trong thời gian tới.
Dự án kỳ vọng giảm 500 tấn nhựa dùng một lần; thu gom 2.000 tấn rác thải nhựa có khả năng tái chế, trong đó xử lý tái chế 200 tấn nhựa chất lượng thấp; cải thiện 7,2 km² diện tích sinh cảnh biển. Ảnh: Trường Giang.
Bà Francesca Nardini, Phó Trưởng đại diện UNDP tại Việt Nam, đánh giá cao cam kết của Việt Nam trong giảm thiểu rác thải nhựa đại dương và cho biết, dự án sẽ kế thừa và mở rộng các mô hình hiệu quả đã triển khai như Trạm trung chuyển phân loại vật liệu (MRF) tại Quy Nhơn và mô hình “ngư dân mang rác từ biển về bờ”.
Đại diện UNDP lưu ý một số yếu tố quan trọng nhằm bảo đảm tiến độ và hiệu quả thực hiện, trong đó có yêu cầu đẩy nhanh triển khai trong năm đầu tiên của dự án, tăng cường điều phối liên ngành, thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa Cục Biển và Hải đảo Việt Nam cùng tỉnh Gia Lai, cũng như đáp ứng yêu cầu huy động tối thiểu 10 triệu USD đồng tài trợ từ nhiều nguồn.
Bà Francesca Nardini khẳng định, UNDP khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng như Cục Biển và Hải đảo Việt Nam trong suốt quá trình thực hiện dự án, bảo đảm tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn về giám sát, đánh giá và an toàn môi trường - xã hội của UNDP và GEF, góp phần tăng cường năng lực quản lý rác thải nhựa đại dương và thúc đẩy kinh tế biển bền vững, hướng tới một tương lai tuần hoàn, phát thải thấp và không còn rác thải nhựa cho đại dương và cộng đồng ven biển Việt Nam.
TS. Nguyễn Mỹ Hằng, Trưởng phòng Khoa học, Công nghệ & Hợp tác quốc tế (Cục Biển và Hải đảo Việt Nam) chia sẻ về một số kết quả của việc giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam trong thời gian qua. Ảnh: Trường Giang.
Tại hội thảo khởi động, đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai cam kết sẽ phối hợp với Cục Biển và Hải đảo Việt Nam và các bên để thực hiện dự án. Trong đó, sẽ tập trung vào một số mô hình: phân loại rác và thu gom tại nguồn tại một đô thị và một vùng nông thôn trên địa bàn; Mở rộng quy mô thu gom chất thải nhựa trong lĩnh vực đánh bắt hải sản tại Cảng Quy Nhơn; Thực hiện tránh nhựa một lần trong lĩnh vực thực phẩm và đánh bắt cá để giảm lượng chất thải nhựa được tạo ra và tổng lượng nước tiêu thụ và phát thải khí nhà kính…
