Liên đoàn Địa chất Trung Trung Bộ trực thuộc Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam. Theo Quyết định số 756/QĐ-BNNMT ngày 11/4/2025, Liên đoàn là đơn vị sự nghiệp công lập có chức năng thực hiện điều tra cơ bản địa chất và khoáng sản tại sáu tỉnh, thành phố khu vực Trung Trung Bộ, gồm: Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Khánh Hòa, Đắk Lắk và Lâm Đồng.
Liên đoàn Địa chất Trung Trung Bộ triển khai thi công giai đoạn 1, Đề án Đánh giá khoáng sản chiến lược, năm 2025.
Tiền thân là Đoàn Địa chất vào nam do Tổng cục Địa chất phối hợp với Ủy ban Thống nhất Trung ương thành lập vào ngày 1/5/1962, đã có nhiều thành tích trong cuộc kháng chiến chống Mỹ và giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, Liên đoàn Địa chất 5 (Liên đoàn Địa chất Trung Trung Bộ ngày nay) được thành lập ngày 22/11/1975 theo quyết định số 207/CP của Hội đồng Chính phủ.
Trải qua nửa thế kỷ xây dựng và phát triển, Liên đoàn đã không ngừng phát huy tinh thần đoàn kết, khoa học, sáng tạo và tận tâm với nghề. Từ những ngày đầu gian khó, các thế hệ địa chất của Liên đoàn đã không quản hiểm nguy, bám địa bàn, kiên trì thực hiện nhiệm vụ điều tra địa chất, đánh giá tài nguyên khoáng sản, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh vùng Trung Trung Bộ và cả nước.
Năng lực nghiên cứu, thi công địa chất ngang tầm khu vực
Trong 50 năm qua, Liên đoàn đã triển khai hơn 250 đề án, đề tài điều tra và thăm dò khoáng sản, lập bản đồ địa chất quốc gia, nghiên cứu khoa học - công nghệ. Kết quả đã làm rõ tiềm năng nhiều loại khoáng sản: than, sắt, bauxit, titan-zircon, đồng, vàng, thiếc - wolfram, đất hiếm, kim loại hiếm liti, thạch anh - quarzit, cát trắng, kaolin, felspat, graphit, fluorit, diatomit, dolomit, magnhesit, nước khoáng - nước nóng, đá ốp lát, vật liệu xây dựng.
Trong đó, nhiều khoáng sản có quy mô trữ lượng lớn, giá trị kinh tế cao như bauxit, titan-zircon, đồng, vàng, đất hiếm, khoáng chất công nghiệp, đá ốp lát đã góp phần bảo đảm an ninh nguyên liệu cho phát triển công nghiệp, quốc phòng và bảo vệ môi trường.
Song song đó, Liên đoàn còn tích cực tham gia các dự án điều tra địa chất môi trường, địa chất công trình, quy hoạch khoáng sản cho các địa phương; các đề tài Khoa học công nghệ,… góp phần hỗ trợ công tác quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản.
Liên đoàn Địa chất Trung Trung Bộ đánh giá quarzit vùng Trung Trung Bộ, năm 2025.
Ông Dương Ngọc Tình, Liên đoàn trưởng Liên đoàn Địa chất Trung Trung Bộ cho biết: “Chúng tôi luôn đặt mục tiêu điều tra, đánh giá gắn với phục vụ phát triển bền vững, gắn điều tra địa chất với bảo vệ môi trường. Mỗi phát hiện mới không chỉ mang ý nghĩa khoa học mà còn tạo cơ sở để hoạch định quy hoạch, thu hút đầu tư, khai thác hợp lý nguồn tài nguyên thiên nhiên”.
Trong 20 năm trở lại đây, Liên đoàn đạt nhiều thành tựu đặc biệt xuất sắc, góp phần khẳng định năng lực nghiên cứu, thi công địa chất ngang tầm khu vực.
Nổi bật là Đề án điều tra, đánh giá tiềm năng sa khoáng titan-zircon trong tầng cát đỏ vùng Ninh Thuận - Bình Thuận - Bắc Bà Rịa - Vũng Tàu. Kết quả đã xác định được tổng tài nguyên hơn 557 triệu tấn titan-zircon, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có trữ lượng titan-zircon hàng đầu thế giới.
Cũng trong giai đoạn này, Liên đoàn tiến hành đánh giá kim loại hiếm Liti tại vùng La Vi - Ba Tơ (Quảng Ngãi), mỏ liti đầu tiên được điều tra và đánh giá bài bản ở nước ta, mở ra hướng nghiên cứu và khai thác mới trong lĩnh vực năng lượng sạch, công nghệ cao.
Liên đoàn đánh giá tổng thể tiềm năng khoáng sản đá khối làm ốp lát vùng Trung Trung Bộ, năm 2025.
Một dấu mốc khác là Đề án điều tra, đánh giá tổng thể tiềm năng quặng bauxit và sắt laterit miền Nam Việt Nam. Kết quả xác định 71 khu vực quặng bauxit với tổng tài nguyên 9,2 tỷ tấn quặng nguyên khai, là cơ sở để phát triển ngành công nghiệp bauxit - alumin - nhôm quy mô lớn.
Hiện nay, Liên đoàn đang thực hiện đề án Đánh giá tổng thể tiềm năng khoáng sản vùng Trung Trung Bộ, tập trung vào nhóm khoáng sản kim loại, quặng urani, khoáng chất công nghiệp và đá ốp lát. Triển khai nhiệm vụ Điều tra khoáng sản đất hiếm dạng hấp phụ ion trên địa bàn các tỉnh Gia Lai, tỉnh Bình Định và tỉnh Phú Yên. Các kết quả đã được tích hợp vào Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản quốc gia đến năm 2050.
“Những kết quả đó là minh chứng sinh động cho trí tuệ, bản lĩnh và tinh thần cống hiến của các thế hệ cán bộ, viên chức, người lao động Liên đoàn. Chúng tôi luôn tâm niệm rằng mỗi đề án hoàn thành phải thực sự đóng góp được cho đất nước và cho nhân dân”, ông Dương Ngọc Tình khẳng định.
Linh hoạt, sáng tạo và hội nhập mạnh mẽ
Không chỉ dừng lại ở các đề án nhà nước, Liên đoàn Địa chất Trung Trung Bộ còn năng động trong hoạt động dịch vụ địa chất và khoáng sản. Từ năm 2005 đến nay, doanh thu dịch vụ trung bình hàng năm đạt từ 20 đến 50 tỷ đồng, bảo đảm việc làm, thu nhập ổn định cho người lao động và tăng cường năng lực tài chính để tái đầu tư thiết bị, công nghệ. Với phương châm Hợp tác - Tin cậy - Phát triển, các hợp đồng thăm dò khoáng sản luôn được đối tác trong và ngoài nước đánh giá cao về tính khoa học, chất lượng và hiệu quả.
“Liên đoàn luôn chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ kỹ thuật quản lý theo hướng chuyên môn sâu, chuyên nghiệp hóa, năng động, sáng tạo, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong khảo sát, xử lý tài liệu và minh giải kết quả địa chất”, Liên đoàn trưởng chia sẻ.
Trong bối cảnh đất nước bước vào thời kỳ phát triển mới với yêu cầu cao về khoa học công nghệ, chuyển đổi số và bảo vệ môi trường, Liên đoàn đặt mục tiêu tiếp tục đổi mới toàn diện, mở rộng hợp tác, nâng cao năng lực điều tra địa chất khoáng sản, nhất là các khoáng sản chiến lược, khoáng sản ẩn sâu và các điều kiện địa chất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, phòng tránh thiên tai và bảo vệ môi trường.
Liên đoàn thi công khoan quặng đồng khu Kon Nhân thuộc Đề án "Đánh giá tổng thể tiềm năng khoáng sản kim loại vùng Trung Trung Bộ", năm 2025.
“Phát huy truyền thống 50 năm đoàn kết - kỷ cương - sáng tạo - phát triển, tập thể cán bộ, viên chức và người lao động Liên đoàn Địa chất Trung Trung Bộ hôm nay với niềm tự hào và trách nhiệm, chúng tôi quyết tâm giữ vững bản lĩnh, phát huy trí tuệ và sức sáng tạo, góp phần xây dựng ngành Địa chất Việt Nam hiện đại, hội nhập, vì sự phát triển thịnh vượng của đất nước”, Liên đoàn trưởng Dương Ngọc Tình nhấn mạnh.
Với những thành tích to lớn, Liên đoàn Địa chất Trung Trung Bộ đã được Nhà nước, Bộ, ngành và địa phương ghi nhận bằng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Lao động hạng Ba (1985), hạng Nhì (1998), hạng Nhất (2009), Huân chương Độc lập hạng Ba (2014), cùng danh hiệu Anh hùng Lao động năm 2010 - phần thưởng xứng đáng cho tập thể lao động sáng tạo, đoàn kết, dám nghĩ, dám làm và luôn hướng tới hiệu quả thực tiễn.
