Không để trẻ tự kỷ bị bỏ lại phía sau
Khuôn mặt chị Nguyễn Thị Núi (ở TP. Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa) tràn đầy hạnh phúc, chăm chú dõi theo đứa con tự kỷ đang đặt bàn tay nhỏ nhắn lướt nhẹ lên phím đàn Piano tại ngày hội “Vòng tay yêu thương”.
Hôm nay, Tường Minh (con chị) vừa đóng vai nhạc công, vừa kiêm nhiệm MC cho chương trình. Người phụ nữ đứng bên cánh gà rơm rớm nước mắt khi thấy Tường Minh vui vẻ, hòa nhập cùng cộng đồng.
Nhưng để đứa trẻ có được như ngày hôm nay, người phụ nữ ấy đã hy sinh, đánh đổi nhiều vì tương lai của con mình.
Sự kiện thu hút được nhiều phụ huynh, giáo viên tham gia. Ảnh: Quốc Toản.
Chị kể, năm lên 3 tuổi, Tường Minh vẫn chưa biết nói. Chị Núi suy sụp hoàn toàn khi phát hiện con mình có biểu hiện ít bộc lộ cảm xúc và giao tiếp với cha mẹ, bạn bè.
Biểu hiện chứng tự kỷ của Tường Minh ngày càng rõ nét khi đứa trẻ bắt đầu biết đọc, viết. Lúc này, chị biết rằng chuỗi ngày sắp tới là quãng thời gian vất vả của gia đình chị và cháu Tường Minh.
Chị Núi khi ấy bỏ bê cả công việc để lo chạy chữa cho con, mong Tường Minh trưởng thành bình thường như bao đứa trẻ khác.
“Lúc biết Tường Minh bị chứng tự kỷ, cả gia đình suy sụp lắm! Tự kỷ là khuyết tật và không thể chữa khỏi trong một sớm một chiều. Mọi người trong gia đình đều xác định phải luôn bên cạnh và đồng hành với cháu suốt đời. Làm cha, mẹ không cho phép mình bỏ bê, nản chí trong những lúc con cái cần mình nhất”, chị Núi chia sẻ.
Bé Tường Minh thuở nào, giờ đã trở thành một thanh niên ưu tú. Cậu có đam mê chơi đàn Piano. Ảnh: Quốc Toản.
Bé Tường Minh thuở nào, giờ đã trở thành một thanh niên ưu tú. Cậu học sinh đỗ vào trường THPT Hàm Rồng với số điểm cao và luôn là học sinh giỏi trong nhiều năm trước đó.
Tường Minh có sở thích học đàn Pinano và học rất giỏi môn Toán. Đặc biệt, mới đây, trong chương trình “Sao nhí tỏa sáng” năm 2022 do đài truyền hình Thanh Hóa tổ chức, Tường Minh xuất sắc đoạt giải quán quân.
Chị Núi cho biết, cách dạy trẻ tự kỷ không giống những đứa trẻ bình thường khác. Trẻ con bình thường đôi lúc bố mẹ có thể quát mắng nếu bé không nghe lời, nhưng với trẻ tự kỷ, dùng đòn roi là điều tối kỵ.
Bố mẹ phải là những người bạn, luôn bên cạnh con để giáo dục, rèn luyện kỹ năng cho các con thay vì dùng “mệnh lệnh” trong giao tiếp, ứng xử hằng ngày.
“Đối với trẻ tự kỷ, tất cả mọi thứ diễn ra trong xã hội đều là màu hồng. Nhưng để trẻ tự kỷ hòa nhập với xã hội bằng tình yêu thương thôi chưa đủ. Người mẹ phải kiêm nhiệm vai trò là thầy cô giáo, để bảo ban, chia sẻ, ứng xử phù hợp với con mỗi khi các cháu có biểu hiện rối loạn cảm xúc hoặc có những hành động bất thường”, chị Núi chia sẻ kinh nghiệm.
Chị Núi bảo, Tường Minh có ước mơ được học Đại học chuyên ngành Piano vì cháu có năng khiếu chơi đàn từ nhỏ. Chị cũng xác định tâm lý sẽ đồng hành suốt đời với chàng trai vừa bước vào tuổi trưởng thành nhưng chưa kịp rắn rỏi ngoài đời.
Thế giới của những người đồng cảnh ngộ
Tại ngày hội “Vòng tay yêu thương” do Câu lạc bộ Gia đình trẻ tự kỷ Thanh Hóa tổ chức sáng nay thu hút sự tham gia của hàng trăm phụ huynh có con em mình là trẻ tự kỷ.
Tại ngày hội này, có những đứa trẻ đã mạnh dạn hơn trong giao tiếp. Nhưng vẫn còn những em nhỏ tự thu mình lại như đang sống với thế giới riêng của chính mình.
Sống trong thế giới của những tâm hồn cô độc ấy, những người “lái đò” vẫn kiên trì, miệt mài làm những công việc hằng ngày thầm lặng mà cao cả, vĩ đại.
Chính trong môi trường của những đứa trẻ tự kỷ, họ tìm thấy nhiều điều đáng yêu từ học trò thân thương của mình.
Chị Vy Linh (thứ 2, từ trái sang phải) - Chủ nhiệm Câu lạc bộ Gia đình trẻ tự kỷ Thanh Hóa chụp ảnh lưu niệm cùng thành viên câu lạc bộ. Ảnh: Quốc Toản.
Chị Đỗ Thị Nhung, công tác tại Trung tâm giáo dục hòa nhập Hoa Sen (TP. Thanh Hóa) chia sẻ, niềm vui lớn nhất của giáo viên là thấy học trò của mình tiến bộ lên từng ngày.
“Nghề dạy trẻ tự kỷ nếu không kiên trì, nỗ lực thì rất khó thành công. Có bạn trẻ tự kỷ rất thông minh, nhưng có bạn rất ít giao tiếp với thầy cô. Khi giáo viên tiếp xúc với các học sinh tự kỷ phải thật sự đồng cảm, đặt vị trí mình như người mẹ của các em mới thấu hiểu được điểm yếu, điểm mạnh, để giúp các em phát huy tố chất riêng của mình. Quan trọng nhất là giúp các em không cảm thấy mình bị thiệt thòi so với các bạn cùng trang lứa", chị Nhung chia sẻ.
Câu lạc bộ gia đình trẻ tự kỷ Thanh Hóa, trực thuộc mạng lưới người tự kỷ Việt Nam. Đây là nơi hội tụ của hàng trăm gia đình, có con mắc chứng tự kỷ. Họ quần tụ với nhau ở thế giới của những người cùng cảnh ngộ để chia sẻ kinh nghiệm nuôi dạy trẻ tự kỷ.
Dần dà, những người cùng chung ý tưởng, chí hướng đã thành lập nên câu lạc bộ để biến nơi đây thành nơi nuôi dưỡng tâm hồn cho trẻ tự kỷ. Điều đặc biệt là, Chủ nhiệm câu lạc bộ Gia đình trẻ tự kỷ Thanh Hóa và Chủ tịch mạng lưới người tự kỷ Việt Nam đều có con mắc chứng tự kỷ.
Chị Lê Vy Linh – Chủ nhiệm câu lạc bộ chia sẻ: “Các gia đình khi có con mắc chứng tự kỷ thường rất suy sụp về tinh thần. Ban đầu, nhiều gia đình không muốn tham gia sinh hoạt câu lạc bộ vì mặc cảm và không muốn con mình bị xã hội kỳ thị.
Tuy nhiên, sau khi hiểu được mục đích, ý nghĩa của câu lạc bộ, nhiều bậc phụ huynh đã nhiệt tình hưởng ứng và cho con cái mình hòa nhập tốt với xã hội thông qua các hoạt động văn nghệ, thể thao do câu lạc bộ tổ chức”.
Các giáo viên tại Trung tâm giáo dục trẻ tự kỷ chụp ảnh lưu niệm. Ảnh: Quốc Toản.
Chị Phạm Thị Kim Tâm, Chủ tịch mạng lưới người tự kỷ Việt Nam cho biết: "Tất cả chúng tôi đến với nhau từ sự đồng cảm, hỗ trợ, chia sẻ. Hiện này mạng lưới người tự kỷ Việt Nam có khoảng 30.000 thành viên. Mục đích hoạt động của mạng lưới là nâng cao năng lực hiểu biết của cha mẹ đối với chứng tự kỷ; nâng cao năng lực giáo dục trẻ em tự kỷ cho các giáo viên; kết nối giữa các gia đình có con em bị tử kỷ với các trung tâm giáo dục người tự kỷ; nâng cao nhận thức của cộng đồng về người tự kỷ…”.
Chị Tâm cũng cho biết, để giúp các gia đình, cơ sở giáo dục người tự kỷ thực hiện tốt hơn vai trò của mình, rất cần sự quan tâm, chia sẻ của cộng đồng cũng như các chính sách hỗ trợ của nhà nước, giúp người tự kỷ hòa nhập cộng đồng một cách tốt hơn.
Có chứng kiến những gia đình có con bị tự kỷ mới thấu được sự hy sinh vất vả lớn lao biết nhường nào của bậc làm cha, làm mẹ. Nếu như anh Ba gác bỏ lại nhiều thứ trong sự nghiệp để cùng vợ đỡ đần, chăm sóc con trai bị tự kỷ thì chị Linh thực sự đúng nghĩa “lúc ở nhà mẹ là cô giáo, lúc đến trường cô giáo như mẹ hiền”.
Chị Linh công tác trong giáo dục, lãnh đạo nhà trường rất cảm thông, chia sẻ đã bố trí chị đưng lớp giáo viên chủ nhiệm suốt 5 năm đầu cấp 1 để luôn được cạnh con. Đây là cách tốt nhất để mẹ con chị luôn cạnh nhau suốt hành trình từ nhà đến trường. Chị muốn cùng con vượt qua để hoà mình với các bạn trong lớp.
Khi con học cấp 2, người bố gần như cáng đáng hết trọng trách ấy mà gác bỏ nhiều thứ lại trong sự nghiệp.
Trước đó, ngày đầu biết con có chứng bệnh, bố mẹ cháu ngược xuôi khắp nơi để chữa trị cho con. Rồi dần hiểu sâu về chứng bệnh và các giải pháp nên áp lực giảm dần nhưng sự sâu sát với con là điều không lúc nào ngơi nghỉ.
Đằng đẳng suốt thời gian dài như vậy, anh chị không một tiếng kêu than mệt mỏi. Chứng kiến con tham gia tích cực các hoạt động trong lớp, học đàn, rửa bát, lau dọn nhà cửa … là nụ cười và nước mắt trên khuôn mặt anh chị xen lẫn trong “bảng thành tích” của con khoe với bố mẹ sau một ngày công việc ở cơ quan về.
