 |
| Ảnh chỉ mang tính minh họa |
Tự kỷ là do rối loạn của hệ thần kinh gây ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ. Tự kỷ có thể xảy ra ở bất kỳ cá nhân nào không phân biệt giới tính, chủng tộc, giàu nghèo và địa vị xã hội. Tự kỷ được biểu hiện ra ngoài bằng những khiếm khuyết về tương tác xã hội, khó khăn về giao tiếp ngôn ngữ và phi ngôn ngữ, hành vi, sở thích và hoạt động mang tính hạn hẹp, lặp đi lặp lại.
Trên thực tế, trẻ tự kỷ trở thành một thách thức dành cho các bà mẹ. Đứng ra chủ biên cuốn sách “Đánh thức ban mai” về đề tài này, với trải nghiệm trực tiếp của bản thân, Nguyễn Thị Việt Hà khẳng định “Tôi không kì vọng làm một siêu phẩm để có thể thay đổi quan điểm, sự đánh giá chưa đúng về tự kỷ đang tồn tại trong cộng đồng. Tôi đi từng bước nhỏ và cẩn trọng đối với mảng đề tài chưa được quan tâm khai thác và nhiều e ngại chỉ với hy vọng thay đổi sự kì thị, phân biệt đối xử của cộng đồng đối với người tự kỷ”.
Ngay từ khi tiếp xúc những con chữ đầu tiên trong “Đánh Thức Ban Mai”, độc giả dễ dàng cảm nhận tiếng rung của những giọt nước mắt trong từng câu chuyện. Đó có thể là giọt nước mắt của tột cùng đau khổ khi tiếp nhận con mình sẽ mang hội chứng tự kỷ suốt đời và nếu không can thiệp đúng hướng sẽ không có khả năng hòa nhập cuộc sống bình thường. Đó có thể là giọt nước mắt bật ra từ niềm hạnh phúc khi đứa con tưởng chừng như câm lặng suốt đời kia cất tiếng gọi mẹ ơi và ánh mắt của con đã chịu dừng lại nơi ánh mắt cha mẹ đang trông đợi.
Tác giả Nguyễn Thị Việt Hà chấp nhận từ bỏ nhiều cơ hội hấp dẫn, dấn thân, hơn một năm lần theo những câu chuyện của các gia đình có con tự kỷ ở cả cả ba miền đất nước để thuyết phục họ mở lòng kể câu chuyện của mình.
Tập hợp những câu chuyện ấy lại, “Đánh thức ban mai” cho độc giả hiểu được nỗi niềm của những ông bố, bà mẹ đã vượt qua thời gian khủng khoảng khi đón nhận tin con họ mắc chứng tự kỷ. Họ đã phải làm gì, bằng cách nào, ruồng bỏ hay can đảm đối mặt, gục ngã hay đứng lên cùng con tìm một con đường tươi sáng hơn?
Theo dõi tập sách nhỏ này, người đọc sẽ cảm nhận được sự tuyệt vọng, nuối tiếc, hối hận… rồi lại gắng gượng, hy vọng… của chính những người trong cuộc. Tất cả, đôi khi không tuân theo một quy luật diễn biến nào mà tựa như một dòng sông chảy qua mọi địa hình để đến cuối cùng vẫn tìm được ra biển cả.
Các triệu chứng của bệnh tự kỷ hầu như phát sinh trước khi trẻ lên 3 tuổi. Trẻ bị bệnh tự kỷ thường không được chẩn đoán hoặc bị chẩn đoán sai vì nhiều bác sĩ lâm sàng thường hay ngại bàn luận với cha mẹ về việc con của họ có thể mắc phải chứng bệnh này ngay khi trẻ có dấu hiệu của bệnh. Các bác sĩ này thường không muốn gây căng thẳng và lo âu cho gia đình về những ảnh hưởng gây ra bởi việc xác định bệnh của con cái họ, nhất là nếu họ chẩn đoán sai.
Cơ sở của bệnh tự kỷ là di truyền, tuy nhiên tính di truyền của tự kỷ thì phức tạp và cho đến nay người ta cũng chưa giải thích được nguyên nhân của nó là do mối tương tác gen hay do đột biến gen. Tính chất phức tạp càng lớn do những mối tương tác của nhiều gen, mối tương tác của gen với môi trường hay những yếu tố ngoại cảnh khác, những yếu tố này không làm biến đổi DNA nhưng có khả năng di truyền và có khả năng ảnh hưởng đến sự biểu thị gen.
Có nhiều cách giải thích khác nhau về sự tăng tỷ lệ trẻ mắc bệnh tự kỷ. Gần đây, một số nhà khoa học cho rằng các bà mẹ mang thai đã bị tiếp xúc với hóa chất ô nhiễm, đặc biệt là kim loại và thuốc trừ sâu, sự tiếp xúc này làm biến đổi sự phát triển cấu trúc não của trẻ và dẫn đến tự kỷ.
Những đứa con dường như được sinh ra từ trái tim của những người mẹ. Và, khi đã làm mẹ, những người phụ nữ không được phép ốm đau, mệt mỏi, kiệt sức. Họ có sức mạnh của một siêu nhân, lòng bao dung như biển cả và sức chịu đựng như ngọn núi ngàn năm để đưa con mình đến bến bình yên. “Đánh Thức Ban Mai” phác họa nhiều chân dung bà mẹ siêu nhân hơn thế, những bà mẹ dám cùng con vượt qua nghịch cảnh. Sách được ra đời đúng vào ngày 2/4/2017, Ngày Thế giới nhận thức về tự kỷ, như một lời nhắc, như một sự sẻ chia với những ông bố, bà mẹ không may có con mắc phải hội chứng này: Có thể, bất hạnh mang tên trẻ tự kỷ sẽ gõ cửa nhà bạn. Nếu buông xuôi, đó sẽ là nỗi buồn của cả cuộc đời. Nhưng, nếu chấp nhận cùng con chiến đấu, niềm vui sẽ ở đâu đó trong tầm tay.
