Chặn nguồn gây ô nhiễm
Không thể phủ nhận những lợi ích kinh tế mà các làng nghề, cụm công nghiệp đã và đang mang lại, góp phần quan trọng trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn, giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập, đời sống cho người dân. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, một số làng nghề đã bộc lộ những tồn tại, đặc biệt là hệ lụy về ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

TP Từ Sơn (Bắc Ninh) đang tập trung triển khai các biện pháp nhằm chặn nguồn gây ô nhiễm tại các làng nghề và cụm công nghiệp. Ảnh: Bảo Hà.
Bằng các biện pháp mạnh tay, TP Từ Sơn kiên quyết không cho các cơ sở sản xuất xả nước thải ra môi trường, yêu cầu thực hiện đầy đủ báo cáo đánh giá tác động môi trường, xử lý nghiêm minh, đình chỉ hoạt động đối với các hộ cố tình vi phạm.
Ông Trần Huy Cương – Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường TP Từ Sơn cho biết, thực hiện Kế hoạch số 171/KH-UBND của UBND tỉnh và Kế hoạch số 52 của TP về tăng cường quản lý, kiểm tra, giám sát, xử lý ô nhiễm môi trường, phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ tại các làng nghề, CCN và các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên địa bàn, UBND thành phố đã thành lập 2 đoàn kiểm tra liên ngành. Các đoàn kiểm tra chia thành 4 tổ để thực hiện kiểm tra các đối tượng theo kế hoạch.
Đến nay, các đoàn đã kiểm tra được 318 cơ sở, trong đó có 124 cơ sở thuộc các loại hình: đúc thép, cán thép, mạ thép, tái chế dầu thải, tái chế lốp cao su, tái chế nhựa… đã có đơn xin dừng hoạt động và đồng ý để Điện lực Từ Sơn cắt điện ba pha. Tuy nhiên, vẫn còn một số hộ chưa ký cam kết dừng hoạt động cụ thể. Có 10 hộ cán thép và 1 cơ sở mạ đã được Sở Tài nguyên và Môi trường xác nhận kế hoạch bảo vệ môi trường chi tiết, đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải và khí thải; 1 cơ sở sản xuất thủy tinh lỏng và 1 cơ sở giặt nhuộm cũng đã xây dựng hệ thống xử lý khí thải và nước thải.
Ông Cương cho biết thêm: các cơ sở còn lại trong diện kiểm tra chủ yếu là kho chứa hàng hóa, cửa hàng kinh doanh, cơ sở gia công cơ khí thuộc loại hình không gây ô nhiễm, không thuộc đối tượng phải cấp phép môi trường. Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bắc Ninh cũng đã thành lập đoàn kiểm tra để rà soát các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên địa bàn.

TP Từ Sơn xử lý nghiêm minh, đình chỉ hoạt động đối với các hộ cố tình vi phạm. Ảnh: Bảo Hà.
Ngày 04/4/2025, Sở đã chủ trì kiểm tra 2 cơ sở thuộc nhóm ngành sản xuất có nguy cơ gây ô nhiễm trong khu dân cư, gồm 1 cơ sở sản xuất bia tại Đình Bảng và 1 cơ sở tại phường Tương Giang.
Kiên quyết xử lý nghiêm
Phó Chủ tịch UBND TP Từ Sơn, ông Nguyễn Mạnh Cường cho biết: thời gian qua, thành phố đã tổ chức nhiều cuộc kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm trong khu dân cư, qua đó phát hiện và xử lý nghiêm nhiều trường hợp vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.
Mặc dù Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định các CNN phải có hạ tầng bảo vệ môi trường đồng bộ, gồm hệ thống thoát nước mưa và nước thải riêng biệt, cùng hệ thống xử lý nước thải tập trung, nhưng thực tế nhiều cụm được hình thành từ giai đoạn 2002–2003, do UBND phường làm chủ đầu tư, đến nay vẫn chưa đáp ứng các yêu cầu này. Các cơ sở sản xuất trong cụm đa phần có quy mô nhỏ lẻ, hoạt động lâu năm, thiếu kiến thức pháp luật về bảo vệ môi trường, gây khó khăn trong công tác quản lý và tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm kéo dài.
Tính đến thời điểm hiện tại, đoàn kiểm tra chưa thiết lập hồ sơ xử lý vi phạm về môi trường do các cơ sở đã tạm dừng hoạt động tại thời điểm kiểm tra, việc định lượng nồng độ nước thải, khí thải gặp khó khăn, dẫn đến vướng mắc trong xác định hành vi vi phạm.

Đối với các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm nghiêm trọng trong khu dân cư sẽ buộc phải di dời. Ảnh: Bảo Hà.
Đơn cử như CCN Châu Khê, hình thành từ năm 2003 do UBND phường làm chủ đầu tư, đến nay vẫn chưa có hệ thống thu gom nước thải tách riêng với nước mưa, cũng như công trình xử lý nước thải tập trung.
Để tạo chuyển biến rõ nét trong công tác bảo vệ môi trường tại các làng nghề và CCN, thành phố kiên quyết giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm theo phương châm "khó mấy cũng phải làm".
Các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm nghiêm trọng trong khu dân cư sẽ buộc phải di dời. Đối với, các cụm công nghiệp thành phố đang phối hợp với các sở, ngành để đẩy nhanh tiến độ thực hiện Đề án xử lý ô nhiễm môi trường. Các doanh nghiệp phải lắp đặt hệ thống xử lý khí thải, nước thải đạt chuẩn và sẽ bị giám sát nghiêm ngặt nhằm đảm bảo chất thải được xử lý đúng quy định trước khi xả ra môi trường.
Ông Nguyễn Mạnh Cường khẳng định: “Quan điểm của TP Từ Sơn là kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp gây ô nhiễm môi trường, không để xảy ra tình trạng xử phạt hành chính rồi để tiếp tục tồn tại”.