Thời vụ gấp gáp, nông dân Hà Tĩnh cấp tập làm đất gieo lúa hè thu

Dùng giống ngắn ngày để giảm rủi ro

Vụ xuân năm 2025 thời vụ gieo cấy của nông dân Hà Tĩnh chậm, cộng với rét kéo dài dẫn đến lúa thu hoạch muộn từ 7 – 10 ngày so với kế hoạch. Trong khi đó, khung lịch gieo cấy vụ hè thu cần hoàn tất trước ngày 15/6 để né thiên tai cuối vụ. Đồng nghĩa bà con chỉ còn khoảng 10 ngày để thu hoạch lúa xuân, làm đất và xuống giống vụ hè thu.

Trước áp lực lớn về thời vụ và rủi ro do thiên tai, Hà Tĩnh chủ trương sử dụng giống lúa có thời gian sinh trưởng dưới 110 ngày. Cơ cấu bộ giống đa dạng, ưu tiên các giống có khả năng thích ứng, tính chống chịu tốt. Các giống đại trà gồm Nếp 98, BQ, Khang Dân đột biến, Khang Dân 18, Xuân Mai, Bắc Thịnh, Hà Phát 3, Thiên ưu 8, BT09, PC6, HN6… Những giống lúa lai như Nhị ưu 838, TH3-5, TH3-3, MHC2, Lai Thơm 6, Thái Xuyên 111… chủ động bố trí tại các vùng đủ nước, thâm canh cao.

Ông Lê Ngọc Hà, Phó Chủ tịch UBND huyện Cẩm Xuyên cho biết, vụ hè thu 2025, huyện phấn đấu sản xuất trên 9.000 ha lúa. Các giống ngắn ngày, dễ tiêu thụ, chất lượng gạo ổn định như Nếp 98, Nếp 87, Khang Dân 18, Xuân Mai tiếp tục được khuyến khích gieo cấy trên cánh đồng lớn.

Với những vùng đặc thù ngoài đê, vùng trũng ở huyện Đức Thọ, vùng hạ huyện Hương Sơn, Bắc Hồng Lĩnh, Nghi Xuân…, các địa phương bố trí giống có thời gian sinh trưởng dưới 95 ngày như PC6, BT09, Xuân Mai, Khang Dân 18, TH3-3, TBR97.

Ngoài các giống có “thâm niên”, những giống triển vọng đã thể hiện tính thích ứng trên địa bàn tiếp tục được mở rộng diện tích phù hợp để đánh giá, chọn lọc bổ sung vào bộ giống đại trà như HG12, TBR97, Hương Bình, Hương Thanh 8, TH3-7, TBR87, AYT77…

Chạy đua với thời gian

Theo lịch thời vụ, toàn bộ diện tích hơn 45.000 ha lúa của tỉnh Hà Tĩnh phải hoàn thành gieo cấy trước ngày 15/6 để thu hoạch trước ngày 10/9. Để đảm bảo thời vụ, hiện tất cả máy làm đất đều hoạt động hết công suất, cán bộ thủy nông các công ty phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương điều tiết nước đến các chân ruộng cao cưỡng, đảm bảo sản xuất đồng loạt.

Sáng sớm ngày 10/6, hàng chục nông dân đổ ra cánh đồng xã Cẩm Quan, huyện Cẩm Xuyên vừa làm đất, vừa bón phân, san gạt mặt bằng để xuống giống những diện tích cuối cùng.

Anh Nguyễn Hồng Anh chia sẻ, gia đình thu hoạch lúa xuân muộn hơn mọi năm vì mưa kéo dài. Không kịp nghỉ, anh thuê máy triển khai làm đất, gieo gần 7 sào lúa Khang Dân 18 trong vòng 3 ngày. “Cánh đồng này đã tích tụ, thửa lớn nên máy cày làm nhanh và giảm được chi phí. Trong sáng nay tôi gieo xong 1 sào này nữa là kết thúc mùa vụ”, anh Anh nói.

Đang ở giai đoạn nước rút gieo cấy vụ hè thu, không khí sản xuất rộn ràng khắp các cánh đồng của huyện Can Lộc. Tại xã Thiên Lộc, người dân tất bật bố trí máy cày, san ủi mặt ruộng, tháo nước và tiến hành phun phòng trừ sâu bệnh đầu vụ. Chị Nguyễn Thị Tâm chia sẻ, vụ hè thu luôn là thời điểm vất vả nhất của bà con nông dân. Hầu như năm nào chị cũng phải làm cuốn chiếu, gặt lúa xuân đến đâu làm đất gieo cấy vụ hè thu đến đó.

“Năm nay làm muộn nên với hơn 1 mẫu ruộng nhanh nhất cũng phải đến 13 – 14/6 tôi mới gieo xong”, chị Tâm nhận định.

Theo Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Can Lộc, toàn huyện đã làm đất gần 8.000/8.973 ha theo kế hoạch, diện tích đã gieo hơn 4.000 ha. Huyện chủ yếu sử dụng các nhóm giống dưới 100 ngày, có tính hàng hóa cao như Khang Dân 18, Khang Dân đột biến, Nếp 98, BQ, Thiên ưu 8...

Theo lịch chỉ còn 5 ngày để bà con hoàn thành gieo cấy, trong khi diện tích đang còn nhiều. Huyện sẽ tiếp tục đôn đốc bà con tranh thủ xuống giống ở các vùng chủ động nước trước. Các vùng cao cưỡng, cuối kênh sẽ điều tiết cuốn chiếu theo hướng tưới tiết kiệm nhằm đảm bảo đủ phục vụ cho tưới dưỡng vào các thời điểm sinh trưởng quan trọng của cây lúa.

Hiện nguồn nước tưới từ các hồ, đập trên địa bàn Hà Tĩnh cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu sản xuất vụ hè thu. Để né thiên tai cuối vụ, Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi Hà Tĩnh khuyến cáo các địa phương cần bám sát chỉ đạo của UBND tỉnh, tập trung chỉ đạo gieo cấy đồng loạt. Ưu tiên sử dụng các giống lúa ngắn ngày tại những vùng thấp trũng, vùng chạy lụt và các khu vực có nguy cơ ảnh hưởng mưa lũ.