Thay đổi toàn diện cách chăm sóc
Trước đây, nông dân Khánh Hòa thường canh tác bưởi theo lối truyền thống, lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV). Vườn bưởi khoảng 2 ha của bà Trần Kim Hoa ở thôn Hòn Lay, xã Trung Khánh Vĩnh cũng từng đối mặt với nhiều nấm bệnh như thán thư, sương mai và các loài sâu hại như rệp sáp. Việc dùng thuốc không đúng cách đã ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất, chất lượng sản phẩm.
Bưởi da xanh trồng ở khu vực Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa cho chất lượng rất ngon. Ảnh: Kim Sơ.
Bước ngoặt đến khi bà Hoa tham gia các lớp tập huấn về mô hình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) do Chi cục Trồng trọt – BVTV Khánh Hòa tổ chức. Qua các lớp tập huấn, bà đã thay đổi toàn diện cách chăm sóc vườn bưởi.
Bà Hoa cho biết, hiện vườn bưởi gia đình bà ưu tiên dùng phân chuồng ủ hoai để cải tạo đất, giúp tăng độ tơi xốp và dinh dưỡng. Đồng thời, bà chuyển sang sử dụng thuốc BVTV sinh học và tuân thủ chặt chẽ nguyên tắc “4 đúng”: đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng lúc và đúng cách. Khi thu hoạch, bà cũng đảm bảo thời gian cách ly để sản phẩm an toàn.
Nhờ những thay đổi này, vườn bưởi của bà Hoa không chỉ có quả to tròn, căng mọng mà còn đạt năng suất cao hơn. Sản phẩm được thị trường đón nhận, dễ tiêu thụ và bán được cao hơn 3 - 5 giá so với thị trường, có thời điểm lên tới 15.000 – 18.000 đồng/kg. Lợi nhuận nhờ đó cũng tăng lên đáng kể, mang lại niềm vui lớn cho gia đình.
Vườn bưởi bà Hoa phát triển khỏe, tăng năng suất và chất lượng quả nhờ áp dụng IPHM trong canh tác. Ảnh: Kim Sơ.
Tương tự, anh Cao Diễn ở thôn Cà Thiêu (xã Trung Khánh Vĩnh) cũng đã hồi sinh vườn bưởi 1,9 ha nhờ áp dụng IPHM. Vườn của anh từng bị sâu bệnh, đặc biệt là nấm khiến năng suất không cao. Sau khi được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn áp dụng mô hình IPHM, cây bưởi đã sinh trưởng và phát triển tốt hơn, ít sâu bệnh hơn trước.
Anh Diễn cho biết, IPHM giúp anh tối ưu hóa quy trình chăm sóc bằng cách kết hợp các biện pháp sinh học (dùng nấm đối kháng, bẫy dính), biện pháp vật lý (tỉa cành, tạo tán) và chỉ sử dụng thuốc hóa học khi thực sự cần thiết.
Nhờ áp dụng phương pháp này, anh Diễn đã tiết kiệm chi phí đáng kể. Cây khỏe hơn, ra hoa và đậu quả nhiều hơn. Trái bưởi cũng đẹp, to và có màu xanh bắt mắt. Năng suất tăng 20% so với trước đó.
Tiết kiệm 50% chi phí thuốc BVTV
Ông Trần Quốc Khánh (Phòng Trồng trọt - Chi cục Trồng trọt và BVTV Khánh Hòa) cho biết, bưởi là cây trồng chủ lực của tỉnh, riêng khu vực Khánh Vĩnh hiện có tổng diện tích khoảng 600 ha. Trong giai đoạn 2024 - 2025, Chi cục đã tổ chức các lớp tập huấn IPHM cho nông dân nhằm khắc phục tình trạng canh tác truyền thống, lạm dụng phân bón hóa học và thuốc BVTV.
Thời gian qua, Chi cục Trồng trọt - BVTV Khánh Hòa đã mở các lớp tập huấn cho bà con canh tác bưởi theo IPHM. Ảnh: Kim Sơ.
Sau khi áp dụng mô hình IPHM trên cây bưởi, hiệu quả mang lại cho nông dân rất rõ rệt. Năng suất bưởi đạt 11,5 tấn/ha, cao hơn 1,1 tấn so với cách canh tác truyền thống, giúp lợi nhuận của người dân tăng thêm 12 triệu đồng/ha. Chi phí sản xuất giảm đáng kể khi số lần phun thuốc BVTV giảm từ 14 lần/vụ xuống còn 6 lần/vụ, tiết kiệm khoảng 50% chi phí.
Áp dụng IPHM không chỉ giúp tăng năng suất và lợi nhuận mà còn mang lại lợi ích về môi trường. Người dân biết chọn các loại thuốc có độ độc thấp, ít tác động tiêu cực đến môi trường. Việc giảm thiểu hóa chất giúp cân bằng hệ sinh thái, bảo vệ các thiên địch và tạo ra sản phẩm sạch hơn, đáp ứng yêu cầu của thị trường khó tính, hướng tới xuất khẩu.
Trước những kết quả tích cực này, Chi cục Trồng trọt và BVTV Khánh Hòa sẽ tiếp tục triển khai các lớp tập huấn để phổ biến rộng rãi hiệu quả của chương trình. Điều này không chỉ giúp bà con nâng cao kỹ thuật canh tác mà còn hướng tới các tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ, góp phần xây dựng nền nông nghiệp bền vững và tăng thu nhập cho người dân địa phương.
