1 * Xin cho biết thế nào là tập Kiều, lẩy Kiều. Có phải là không thuộc Truyện Kiều thì không thể viết được các bài lục bát theo kiểu tập Kiều, lẩy Kiều?
Bạn Vũ Bình Minh (huyện Yên Khánh, Ninh Bình)
Theo tôi thì tập Kiều hay lẩy Kiều đồng nghĩa với nhau. Đó là lựa chọn những câu thích hợp trong số 3.254 câu trong Truyện Kiều của Nguyễn Du rồi nối lại sao cho có vần và có nghĩa theo dụng ý của riêng mình, để tạo nên một bài viết về một chuyện nào đó. Tất nhiên cũng có thể thêm bớt để sao cho hợp với ý định riêng theo nội dung chuyện mình kể. Rõ ràng là không thuộc Truyện Kiều thì làm sao có thể lựa chọn được các câu hợp cảnh, hợp người?
Về thăm quê hương của cựu chiến binh Đoàn Văn Đạt, sau này ông trở thành chủ hiệu bánh đậu xanh Nguyên Hương, tôi cảm phục nghị lực của ông, nhất là đức tính ham làm từ thiện với nhiều người, tôi đã viết bài lẩy Kiều “Bánh ngọt tình vàng”. Xin giới thiệu để các bạn trẻ muốn tập làm tập Kiều hay lẩy Kiều có thể tham khảo:
BÁNH NGỌT TÌNH VÀNG
Trải bao thỏ lặn ác tà/ Rộn đường gần với nỗi xa bời bời/ Bâng khuâng nhớ cảnh, nhớ người/ Nhớ thời kháng chiến tơi bời đạn bom/ Đường Chín ghi một dấu son/ Cỏ pha màu áo nhuộm non da trời /Nỗi riêng lớp lớp sóng dồi/Trở về quê cũ tìm người tri âm/ Đã nguyền hai chữ đồng tâm/ Đã tin điều trước ắt nhằm điều sau/ Trải qua một cuộc bể dâu/ Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Hải Dương tình lại gặp tình/ Một vùng như thể cây quỳnh, cành dao/ Đậu xanh hương bánh ngọt ngào/ Nghề gia truyền đã rơi vào tay ai?/ Đã không kẻ đoái, người hoài/ Tiếc nghề mà lại ngậm ngùi cho thân!/ Lại càng mê mẩn tinh thần/ Tìm người ghé lại ân cần hỏi han/ Giờ đây bèo hợp, mây tan/ Xin bày cho những cách làm ngày xưa/ Quản bao tháng đợi năm chờ/ Cũng may dây cát được nhờ bóng cây/ Nghề xưa càng lắc càng đầy /Phúc nào đổi được giá này cho ngang.
Nguyên Hương bánh phải thật sang/ Bao bì thật đẹp, khách hàng đều mê/Bao người cách trở sơn khê/ Cũng tìm đủ cách trở về hỏi mua/ Khối người tìm cách ganh đua/ Nguyên thì đủ loại, Hương thừa tính danh/ Gần xa nô nức yến oanh/ Hải Dương bánh đậu nổi danh khắp miền.
Này này sự đã quả nhiên/ Nghề xưa nay đã nêu tên bảng vàng/ Có người khách ở viễn phương/ Nửa vòng trái đất tìm đường đến thăm/ Ăn xong nức nở khen thầm/ “Hãy còn thoang thoảng hương trầm chưa phai”/ Được rày nhờ chút thơm rơi/ Kể sao cho xiết tình người bấy nay!/ Đồng tiền đã có trong tay/ Vừng đông trông đã đứng ngay nóc nhà.
Nghĩ gần rồi lại nghĩ xa/ Còn bao nhiêu trẻ xa nhà bơ vơ/ Còn bao cụ tóc bạc phơ/ Cháu con không có biết nhờ cậy ai?/ Bâng khuâng nhớ cảnh, nhớ đời/ Nhớ thời thơ ấu, nhớ người tri âm/ Lòng đâu sẵn mối thương tâm/ Xây nhà dưỡng thiện đỡ đần trẻ thơ/ Chung tay chăm sóc cụ già/ Gió trăng mát mặt, muối dưa chay lòng/ Hương càng đượm, lửa càng nồng/ Càng xôi vẻ ngọc, càng lồng màu sen.
Tình cờ chẳng hẹn mà nên/ Chữ Tình càng mặn, chữ Duyên càng nồng/ Việc nhà đã tạm thong dong/ Trăm năm để một tấm lòng từ đây/ Tình sâu mong trả nghĩa đầy/ Cắt người coi sóc, rước thầy thuốc thang/ Nhớ lời thần mộng rõ ràng/ Nay thôi hết kiếp đoạn trường từ đây/ Gìn vàng, giữ ngọc cho hay/ Càng nhìn bánh ngọt càng say tình vàng.
