Đầu tháng 8, một thẩm phán liên bang tại thành phố Missoula (bang Montana, Mỹ) phán quyết hủy bỏ kết luận trước đó của Cơ quan Cá và Động vật hoang dã Mỹ (FWS) rằng loài sói xám tại miền Tây nước này không cần được tăng cường bảo vệ theo Đạo luật Các loài nguy cấp (ESA). Phán quyết buộc FWS phải xem xét lại việc tái đưa loài này vào danh sách bảo tồn.
Trước đó, nhiều tổ chức bảo tồn, trong đó có các nhóm tại Montana, đã đệ đơn kiện nhằm buộc FWS khôi phục quy chế bảo vệ loài sói xám. Các nhóm môi trường hoan nghênh quyết định của tòa, coi đây là bước tiến quan trọng để bảo vệ loài biểu tượng của vùng núi đá.
Từ năm 2021, hơn 70 tổ chức đã gửi kiến nghị yêu cầu FWS tái liệt sói xám vào diện loài bị đe dọa tại khu vực Bắc Rockies. Ảnh: Công viên Colorado.
Luật sư Matthew Bishop thuộc Trung tâm Luật môi trường miền Tây cho rằng FWS đã không dựa vào các bằng chứng khoa học trước khi đưa ra kết luận. Ông nhấn mạnh: "Sói vẫn chưa phục hồi trên khu vực miền Tây, và việc cho phép một số bang triển khai các biện pháp diệt trừ mạnh tay là trái pháp luật".
Trong phán quyết lần này, Thẩm phán Donald Molloy cho rằng FWS đã bỏ qua các yếu tố như: tác động của săn bắt - bẫy bắt, thu hẹp phạm vi sinh sống và nguy cơ từ những chính sách chính trị ở các bang. Ông cảnh báo: "Quản lý loài sói xám không thể trở thành trò chơi chính trị".
Chính quyền bang Montana phản đối phán quyết, cho rằng đây là quyết định mang tính thiên kiến. Người phát ngôn của Thống đốc Greg Gianforte khẳng định bang vẫn duy trì được quần thể sói ổn định khoảng 1.100 con, đồng thời nhấn mạnh các biện pháp quản lý của địa phương là đủ bền vững.
Tuy nhiên, các nhà bảo tồn chỉ ra rằng nhiều luật mới của Montana đang nới lỏng quy định săn bắn và bẫy, cho phép tiêu diệt tới 500 con mỗi mùa, thậm chí dùng thiết bị hồng ngoại vào ban ngày. Theo họ, đây là mối đe dọa nghiêm trọng có thể khiến quần thể sụt giảm mạnh, làm đảo ngược thành quả bảo tồn trước đây.
Hiện FWS chưa đưa ra lịch trình cụ thể để xem xét lại đơn kiến nghị hay khả năng kháng cáo. Các tổ chức môi trường, trong đó có Sierra Club và Trung tâm Đa dạng sinh học, khẳng định họ sẽ tiếp tục đấu tranh nhằm đảm bảo sói xám được quản lý dựa trên khoa học thay vì áp lực chính trị, để loài này tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong cân bằng hệ sinh thái miền Tây nước Mỹ.
