Hạn hán kéo dài và tình trạng thiếu nước khiến cuộc sống trở nên vất vả, nhất là với những nông hộ quy mô nhỏ.
Chị Hà Thị Thu Hương, một nông dân ở tỉnh Bình Thuận, hiểu rất rõ những khó khăn đó. Chị nuôi sống gia đình bằng việc trồng thanh long trên bốn sào đất - khoảng 0,2 hecta.
Vườn Thanh Long tại xã Tân Thuận - Bình Thuận xanh tốt hơn nhờ dự án SACCR
“Trước đây, chúng tôi không được hướng dẫn hay hỗ trợ cụ thể,” chị chia sẻ. Chị Hương cũng cho biết thêm, ở giai đoạn trước, mỗi cây chỉ cho năng suất khoảng 10 đến 12 kg trái.
Thế nhưng mọi thứ đã thay đổi kể từ khi chị Hương tham gia dự án SACCR - Dự án “Tăng cường khả năng chống chịu của nông nghiệp quy mô nhỏ trước tình trạng bất an về nước do biến đổi khí hậu tại khu vực Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ Việt Nam”.
“Từ khi tham gia dự án SACCR, chúng tôi học được nhiều kỹ thuật mới, từ quản lý phân bón và thuốc trừ sâu đến chăm sóc đất,” chị Hương cho biết. “Giờ đây, sản lượng đã tăng gấp đôi lên 20 kg mỗi cây, và thu nhập của chúng tôi cũng tăng theo”.
Câu chuyện của chị chỉ là một trong số rất nhiều câu chuyện tương tự. Kể từ năm 2021, dự án SACCR - do Quỹ Khí hậu Xanh tài trợ và Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) hỗ trợ - đã giúp nông dân thích nghi với biến đổi khí hậu và hồi sinh đất đai của họ.
Chuyển rủi ro khí hậu thành khả năng chống chịu
Dự án được triển khai tại năm tỉnh thường xuyên bị hạn hán: Đắk Lắk, Đắk Nông, Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận. Mục tiêu của dự án tập trung vào đảm bảo an ninh nguồn nước, nông nghiệp thông minh với khí hậu và tăng cường khả năng chống chịu, đặc biệt cho phụ nữ và nông dân dân tộc thiểu số.
Đoàn công tác CPO-UNDP cùng dự án tại tỉnh Đắc Nông.
“Lượng mưa trong mùa khô ngày càng khan hiếm. Có những năm đất đai không thể canh tác. Biến đổi khí hậu đang tác động trực tiếp và nghiêm trọng đến người nông dân của chúng ta”, ông Nguyễn Mạnh Ngọc, Giám đốc dự án SACCR tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết.
Trên cơ sở đó, dự án đã tổ chức các cuộc tham vấn, khảo sát thực địa và đào tạo kỹ thuật trên toàn khu vực, cung cấp hỗ trợ thực tiễn như hệ thống tưới tiết kiệm nước, phân bón NPK và phân hữu cơ, cùng với các vật tư nông nghiệp khác để giúp nông dân thích nghi với biến đổi khí hậu.
Đồng thời dự án cũng khuyến khích trồng các loại cây chịu hạn như cà phê, hồ tiêu và cây ăn quả. Nhờ đó, nông dân ghi nhận mức tăng năng suất từ 20 đến 30%. Thu nhập hộ gia đình ở một số khu vực đã tăng từ 15 đến 25%, mang lại sự ổn định và hy vọng.
Tiếp cận dựa trên con người
Cốt lõi của dự án SACCR không chỉ là một sáng kiến nông nghiệp. Đây còn là nền tảng kết nối giữa nông dân với chính quyền địa phương, các chuyên gia kỹ thuật với nhau. Mạng lưới này giúp đảm bảo tri thức và sự hỗ trợ đến đúng nơi cần thiết nhất.
“Cùng với Chính phủ Việt Nam, UNDP luôn chú trọng cải thiện khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu cho các cộng đồng dễ bị tổn thương nhất. Sự hợp tác này không chỉ nhằm đạt kết quả trước mắt mà còn hướng tới sự bền vững và trao quyền lâu dài,” bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện UNDP tại Việt Nam, phát biểu.
Dự án cũng hỗ trợ cải thiện khả năng tiếp cận tín dụng và thị trường của nông dân. Điều này giúp các hộ sản xuất nhỏ không chỉ tồn tại trong ngắn hạn mà còn hướng tới phát triển bền vững dài lâu. Trong tương lai, dự án này dự kiến sẽ nhân rộng các mô hình thực tiễn hiệu quả và thu hút thêm sự tham gia của khu vực tư nhân nhằm củng cố hệ thống canh tác chống chịu khí hậu trên toàn vùng.
Trước thách thức của biến đổi khí hậu, nông dân khu vực Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ đang tìm cách thích nghi. Họ học cách trồng trọt hiệu quả hơn với lượng nước ít hơn. Họ cải tạo đất đai, tăng thu nhập và xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.
Với những cộng đồng như của chị Hà Thị Thu Hương, dự án SACCR không chỉ mang lại sản lượng cao hơn. Nó còn mang đến sinh kế ổn định, tương lai cho con cái họ, và sự tự tin để đối mặt với bất cứ thử thách nào phía trước.
