Nỗ lực ngay từ khâu giao kế hoạch
Trong bức tranh phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Nghệ An nửa đầu năm 2025, một trong những điểm sáng đáng chú ý là công tác giải ngân vốn đầu tư công. Với tỷ lệ giải ngân đạt hơn 43% so với kế hoạch vốn đã giao chi tiết và hơn 39% so với tổng kế hoạch, Nghệ An đang đứng cao hơn mức bình quân chung của cả nước (32,06%) và nhỉnh hơn so với cùng kỳ năm 2024 (38,52%).
Những con số này cho thấy quyết tâm, nỗ lực chỉ đạo điều hành quyết liệt của tỉnh này trong việc đưa dòng vốn Nhà nước thực sự đi vào cuộc sống, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội.
Nghệ An đang rất nỗ lực trong việc chỉ đạo giải ngân vốn đầu tư công. Ảnh: Đình Tiệp.
Tuy nhiên, bức tranh ấy vẫn còn những gam màu trầm. Một số nguồn vốn, một số ngành, lĩnh vực có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp; nhiều dự án vướng mắc trong khâu giải phóng mặt bằng, điều chỉnh thiết kế, thủ tục đấu thầu... Đây chính là những điểm nghẽn nếu không được tháo gỡ kịp thời sẽ làm giảm hiệu quả sử dụng vốn, thậm chí kéo chậm tốc độ phát triển chung của tỉnh.
Do đó, bước vào 6 tháng cuối năm 2025, yêu cầu đặt ra với Nghệ An là phải tiếp tục duy trì quyết tâm chính trị cao, hành động quyết liệt hơn, đồng bộ hơn để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, coi đây là một trong những nhiệm vụ then chốt.
Có thể khẳng định, một trong những nguyên nhân quan trọng giúp tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của Nghệ An 6 tháng đầu năm 2025 cao hơn mặt bằng chung cả nước chính là sự chủ động, kịp thời trong công tác giao kế hoạch.
Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định giao kế hoạch vốn và HĐND tỉnh thông qua nghị quyết, UBND tỉnh Nghệ An đã triển khai phân bổ chi tiết 9.068,41 tỷ đồng, đạt 90,65% tổng vốn được giao. Điều này tạo nền tảng cho các chủ đầu tư sớm triển khai dự án, tránh tình trạng vốn nằm chờ.
Cùng với đó, tỉnh đã thành lập Tổ công tác về đầu tư công để theo dõi sát từng dự án, từng lĩnh vực; tiến hành kiểm tra hiện trường 11 dự án nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn. UBND tỉnh còn ban hành Kế hoạch số 299/KH-UBND (ngày 28/4/2025) hướng dẫn chuyển tiếp quản lý chương trình, nhiệm vụ, dự án để đảm bảo việc triển khai không bị gián đoạn do quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền 2 cấp. Đây là cách làm thể hiện sự quyết liệt, linh hoạt trong điều hành, giúp hạn chế tối đa độ trễ về thủ tục.
Đường ven biển Nghi Sơn - Cửa Lò sẽ kịp khánh thành vào dịp lễ Quốc khánh 2/9. Ảnh: Đình Tiệp.
Dù đạt kết quả giải ngân vốn đầu tư công khả quan, nhưng thực tế vẫn tồn tại nhiều điểm nghẽn khiến một số nguồn vốn, ngành lĩnh vực có tỷ lệ giải ngân rất thấp. Đáng chú ý, vốn trong nước từ ngân sách Trung ương mới đạt 20,14%, vốn nước ngoài chỉ đạt 25,72%, Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững đạt 12,45%, vốn kéo dài từ năm trước đạt 22,92%. Thậm chí, có những lĩnh vực hầu như “giậm chân tại chỗ” như công nghệ thông tin (0%), khu công nghiệp - khu kinh tế (3,9%), quốc phòng (8,7%), văn hóa thông tin (13,5%).
Nguyên nhân, Sở Tài chính Nghệ An phân tích, chủ yếu nằm ở khâu giải phóng mặt bằng còn chậm, thủ tục điều chỉnh dự án mất thời gian, hồ sơ pháp lý phức tạp, năng lực một số chủ đầu tư còn hạn chế. Đặc biệt, việc giải ngân vốn cho các chương trình mục tiêu quốc gia gặp nhiều khó khăn do quy định chặt chẽ, nhiều điều kiện ràng buộc, dẫn đến vốn bố trí nhưng chưa thể giải ngân.
Những “nút thắt” này nếu không sớm được xử lý sẽ khiến Nghệ An bỏ lỡ cơ hội bứt phá trong nửa cuối năm, thời điểm có ý nghĩa quyết định để hoàn thành mục tiêu giải ngân cả năm.
Kỳ vọng bứt phá trong 6 tháng cuối năm
Đáng mừng là trước thực trạng đó, Thường trực HĐND tỉnh và UBND tỉnh Nghệ An đã bày tỏ quyết tâm mạnh mẽ trong việc tháo gỡ khó khăn. Một loạt giải pháp cụ thể đã được đưa ra, từ việc yêu cầu các chủ đầu tư cam kết tiến độ giải ngân hàng tháng, thông báo kết quả 10 ngày/lần, cho đến chỉ đạo thành lập Hội đồng giải phóng mặt bằng cấp xã nhằm đẩy nhanh công tác bồi thường, tái định cư.
Công văn số 8220/UBND-KT ngày 13/8/2025 của UBND tỉnh Nghệ An tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương rà soát, đôn đốc, tham mưu giải quyết khó khăn, tháo gỡ điểm nghẽn, gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả giải ngân. Đồng thời, tỉnh quán triệt tinh thần chỉ đạo của Chính phủ tại Công văn số 7244/VPCP-CN (ngày 04/8/2025) về nâng cao chất lượng công tác đấu thầu, lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, coi đây là một khâu quyết định để tránh tình trạng “dự án nằm trên giấy” vì thủ tục kéo dài.
Các công trình vốn đầu tư công ở Nghệ An được giám sát chặt chẽ. Ảnh: Đình Tiệp.
Đặc biệt, việc công khai, minh bạch thông tin trên Hệ thống e-GP (hệ thống mạng đấu thầu quốc gia), đẩy mạnh đấu thầu qua mạng, giám sát chặt chẽ hoạt động đấu thầu, xử lý nghiêm tiêu cực, lãng phí…cho thấy Nghệ An đang đi đúng hướng trong xây dựng môi trường đầu tư công khai, minh bạch, hiệu quả.
Một trong những yêu cầu quan trọng đặt ra hiện nay là phải rà soát kỹ lưỡng việc phân bổ vốn, ưu tiên cho các dự án trọng điểm, có tính lan tỏa, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội. Việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư công từ cấp xã lên cấp tỉnh cần thực hiện kịp thời, tránh để vốn bị “găm” ở những nơi không đủ điều kiện triển khai.
Bên cạnh đó, tỉnh cũng cần chú trọng nâng cao chất lượng chuẩn bị đầu tư từ khâu khảo sát, thiết kế, lập dự toán đến việc lựa chọn nhà thầu. Khi công tác chuẩn bị kỹ lưỡng, minh bạch, dự án sẽ hạn chế phải điều chỉnh, rút ngắn thời gian triển khai, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.
Thực tiễn cho thấy, đầu tư công luôn đóng vai trò “đòn bẩy” quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế, nhất là trong bối cảnh nhiều nguồn lực xã hội khác còn hạn chế. Đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công không chỉ có ý nghĩa thúc đẩy tiến độ công trình, dự án, mà còn tạo việc làm, kích thích tiêu dùng, khơi dậy niềm tin của người dân và cộng đồng doanh nghiệp.
Nghệ An đang kỳ vọng sẽ vượt mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Ảnh: Đình Tiệp.
Với kết quả đạt được trong 6 tháng đầu năm và những giải pháp quyết liệt đang được triển khai, có cơ sở để tin rằng Nghệ An sẽ hoàn thành, thậm chí vượt mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Điều quan trọng là quyết tâm ấy phải được cụ thể hóa bằng hành động thực chất, trách nhiệm rõ ràng, giám sát nghiêm minh.
Giải ngân vốn đầu tư công không chỉ là chuyện “đẩy tiền ra khỏi két”, mà là quá trình biến nguồn lực thành những công trình, hạ tầng, dịch vụ công phục vụ đời sống nhân dân, tạo nền tảng cho phát triển lâu dài. Để làm được điều đó, Nghệ An cần tiếp tục duy trì ngọn lửa quyết tâm, tháo gỡ từng điểm nghẽn, biến thách thức thành cơ hội, đưa dòng vốn công thực sự trở thành động lực mạnh mẽ cho sự phát triển.
