Phú Yên: Nuôi ong ký sinh diệt bọ cánh cứng hại dừa

Mô hình này được đánh giá thân thiện với môi trường, hiện tại dừa huyện Sông Cầu đã hồi phục 87%.

Nhân nuôi ong ký sinh tại Trạm BVTV huyện Sông Cầu

Từ tháng 10/2007, Trạm bảo vệ thực vật huyện Sông Cầu (Phú Yên) đưa mô hình nhân nuôi ong ký sinh tại hộ nông dân và áp dụng phương pháp nhiễm ong ký sinh để tiêu diệt bọ cánh cứng hại dừa. Mô hình này được đánh giá thân thiện với môi trường, hiện tại dừa huyện Sông Cầu đã hồi phục 87%.

Thống kê của Trạm bảo vệ thực vật huyện Sông Cầu, từ năm 2000 bọ cánh cứng hại dừa xuất hiện gây hại 860ha dừa, làm ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng, nhiều vườn dừa bị bọ cánh cứng tấn công nguy hại cấp 3, cấp 4 (trên 50% diện tích lá trên cây bị hại), thậm chí có nhiều diện tích dừa xơ xác tàu lá. Năm 2004, Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Phú Yên áp dụng biện pháp sinh học dùng ong ký sinh chuyên tính để diệt trừ bọ cánh cứng, tuy nhiên biện pháp này không đạt hiệu quả cao.

Ông Nguyễn Tấn Thi, Trưởng trạm Bảo vệ thực vật huyện Sông Cầu lý giải: “Chúng tôi theo dõi nghiên cứu trong một thời gian dài mới đưa đến kết luận, lúc đó nhân nuôi trong phòng lạnh rồi thả trong môi trường nhiệt độ cao nên ong ký sinh không thích ứng, khi phóng thích ra bên ngoài, một thời gian ngắn ong bị tiêu diệt, vì vậy bọ cánh cứng sẽ phát triển trở lại tấn công vườn dừa”.

Bắt đầu từ vụ đông xuân năm 2007-2008, Trạm Bảo vệ thực vật huyện Sông Cầu đưa mô hình nhân nuôi ong ký sinh tại chỗ. Bước đầu chọn ra 3 điểm nuôi gồm xã Xuân Bình, Xuân Thọ 2 và tại Trạm bảo vệ thực vật, đã phóng thích ra tự nhiên 10 ngàn mummies (mỗi mummies nở ra từ 90 -10 ngàn con ong ký sinh).

Vườn dừa huyện Sông Cầu xanh lá trở lại

Mới đây, qua khảo sát vườn dừa huyện Sông Cầu có 87% số cây dừa có 3 lá ngọn không bị bọ cánh cứng hại. Đây là mô hình đầu tiên nhân nuôi ong ký sinh tại hộ nông dân, được đánh giá rất hiệu quả vì thân thiện với môi trường (nuôi đâu thả đó, nên ong ký sinh thích hợp nhiệt độ). Ông Lê Ngọc Thạch, chủ vườn dừa 2ha ở xã Xuân Thọ 2, tâm sự: “Trước đây, vườn dừa nhà tôi bị bọ cánh cứng hại xơ xác, mỗi năm chỉ thu 3-4 triệu đồng, từ tháng 10/2007 nhân nuôi phóng thích ong ký sinh vườn dừa xanh lá, sai quả; nếu thu hoạch hết bán trên 10 triệu đồng”.

Tuy nhiên, một điều lo ngại hiện nay đối với người trồng dừa ở huyện Sông Cầu đó là mô hình đầu tư nuôi thí điểm 1 vụ. Chủ tịch Hội nông dân thị trấn Sông Cầu Nguyễn Hồng Thi đề nghị: “Mô hình này rất hiệu quả, Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh cũng như Trạm Bảo vệ thực vật huyện cần phải cử cán bộ kỹ thuật và đầu tư kinh phí nhân nuôi ong ký sinh liên tục nhiều năm, chứ nuôi một vụ thì nông dân khó áp dụng nhân rộng, vườn dừa sẽ bị bọ cánh cứng phá hoại”. Theo Trạm Bảo vệ thực vật huyện Sông Cầu, mỗi điểm nhân nuôi ong ký sinh chi phí từ 2-3 triệu đồng, Chi cục BVTV tỉnh cần tạo nguồn kinh phí để tiếp tục đầu tư vì đây là biện pháp đấu tranh sinh học cần phải nhân nuôi liên tục nhiều năm, nhiều vụ để trong quá trình chọn lọc ngoài tự nhiên tạo ra chủng ong thích ứng rộng hơn”.

MẠNH HOÀI NAM