Phát huy dân chủ, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước ngành NN-MT

Ngày 31/10/2025, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ký ban hành Quyết định số 4545/QĐ-BNNMT về việc ban hành Quy chế thực hiện dân chủ trong hoạt động của Bộ. Đây là văn bản quan trọng nhằm cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về thực hiện dân chủ trong cơ quan hành chính nhà nước, góp phần phát huy trí tuệ, trách nhiệm tập thể, tăng cường kỷ cương, kỷ luật hành chính, hướng tới xây dựng nền công vụ minh bạch, hiện đại, vì nhân dân phục vụ.

Quy chế được xây dựng trên cơ sở tuân thủ Hiến pháp năm 2013, Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022, cùng các nghị định, thông tư hướng dẫn có liên quan, đảm bảo phù hợp với đặc thù hoạt động của Bộ Nông nghiệp và Môi trường - cơ quan đa lĩnh vực, có phạm vi quản lý rộng, liên quan trực tiếp đến phát triển bền vững nông nghiệp, nông thôn và bảo vệ môi trường quốc gia.

Bảo đảm dân chủ, giữ vững kỷ cương trong hoạt động của Bộ

Theo Quy chế, việc thực hiện dân chủ trong hoạt động của Bộ phải tuân thủ 6 nguyên tắc cơ bản, trong đó nhấn mạnh sự lãnh đạo của Đảng ủy Bộ, Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ và sự quản lý của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, vai trò nòng cốt của các tổ chức chính trị - xã hội trong việc thực hiện dân chủ ở cơ sở. Dân chủ được thực hiện trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật, bảo đảm trật tự, kỷ cương, không cản trở hoạt động bình thường của cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, đồng thời phải bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể và cá nhân.

Việc thực hiện dân chủ phải công khai, minh bạch, tăng cường trách nhiệm giải trình, tôn trọng ý kiến đóng góp và kịp thời giải quyết kiến nghị, phản ánh của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Mọi hoạt động của Bộ đều được quán triệt theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.

Cán bộ, công chức, viên chức và người lao động được bảo đảm quyền được thông tin, tham gia ý kiến, bàn và quyết định các nội dung có liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích của mình; kiểm tra, giám sát, kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo đối với hành vi vi phạm dân chủ ở cơ sở; được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong suốt quá trình thực hiện dân chủ, cũng như được thụ hưởng các kết quả đổi mới và phát triển kinh tế - xã hội.

Song song với các quyền, Quy chế cũng quy định rõ nghĩa vụ của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong việc chấp hành nghiêm pháp luật, tham gia ý kiến, phản ánh kịp thời sai phạm, tôn trọng trật tự, an toàn xã hội, lợi ích của Nhà nước và quyền hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác.

Để bảo đảm dân chủ được thực hiện thực chất, Bộ yêu cầu tăng cường tuyên truyền, bồi dưỡng năng lực, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người đứng đầu, lấy mức độ thực hiện dân chủ làm tiêu chí đánh giá kết quả công tác hằng năm. Cùng với đó, các biện pháp bảo đảm bao gồm: ứng dụng công nghệ số, tăng cường thông tin - truyền thông, phát huy vai trò nêu gương, kịp thời biểu dương điển hình tiên tiến và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Quy chế cũng nghiêm cấm các hành vi cản trở, gây khó khăn hoặc đe dọa người thực hiện quyền dân chủ; bao che, trù dập người tố cáo; lợi dụng dân chủ để xuyên tạc, gây chia rẽ, kích động, xâm phạm an ninh quốc gia hoặc quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, các tổ chức, cá nhân vi phạm sẽ bị xử lý hành chính, kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

Thực hiện dân chủ ở cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp

Quy chế nhấn mạnh việc thực hiện dân chủ phải được triển khai đồng bộ ở cả cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp và doanh nghiệp trực thuộc Bộ.

Tại cơ quan, đơn vị hành chính, sự nghiệp, việc thực hiện dân chủ được gắn liền với nhiệm vụ chuyên môn, công khai các nội dung liên quan đến kế hoạch công tác, công tác cán bộ, tài chính - ngân sách, đào tạo, khen thưởng, kỷ luật, nội quy, quy chế làm việc, chế độ chính sách của cán bộ, công chức, viên chức. Các hình thức thực hiện dân chủ bao gồm niêm yết công khai, thông báo nội bộ, hội nghị cán bộ, công chức, viên chức, hội nghị người lao động và đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Bộ.

Đối với doanh nghiệp thuộc Bộ, dân chủ trong sản xuất - kinh doanh phải được thực hiện trên cơ sở tuân thủ pháp luật, đảm bảo quyền tham gia ý kiến của người lao động đối với kế hoạch sản xuất, việc làm, tiền lương, phúc lợi và các chế độ khác. Doanh nghiệp có trách nhiệm định kỳ đối thoại với người lao động, xây dựng môi trường làm việc công khai, minh bạch, tạo sự đồng thuận trong tập thể, góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả hoạt động.

Cơ chế giám sát và tổ chức thực hiện

Quy chế quy định cụ thể cơ chế giám sát, theo dõi và tổng hợp kết quả thực hiện. Theo đó, Vụ Tổ chức cán bộ là đơn vị chủ trì, tham mưu hướng dẫn, theo dõi, tổng hợp kết quả việc thực hiện Quy chế dân chủ trong toàn Bộ, định kỳ báo cáo Bộ trưởng và cấp có thẩm quyền theo quy định.

Các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc phát huy và thực hiện tốt dân chủ sẽ được biểu dương, khen thưởng; ngược lại, tổ chức, cá nhân vi phạm quy định về thực hiện dân chủ sẽ bị xử lý kỷ luật tùy theo mức độ vi phạm.

Bên cạnh đó, Ban Chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở của Bộ có trách nhiệm kiểm tra việc triển khai thực hiện tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trực thuộc, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh các tồn tại, hạn chế và đề xuất giải pháp phù hợp.