Hà Nội: Phường Tây Hồ với 'phép thử’ chính quyền đô thị hai cấp

Tiên phong và linh hoạt

Phường Tây Hồ có vị thế là "trái tim xanh” của Hà Nội, nơi giao thoa giữa di sản văn hóa Thăng Long nghìn năm và nhịp sống đô thị hiện đại. Việc triển khai mô hình chính quyền đô thị hai cấp tại đây là bước thử quan trọng cho cơ chế phân quyền, phân cấp mới.

Hơn ba tháng triển khai mô hình trên địa bàn phường đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực, đồng thời cũng đặt ra những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu, đánh giá và hoàn thiện nhằm bảo đảm mô hình mới vận hành hiệu quả, đồng bộ và bền vững. Nghị định 151/2025/NĐ-CP, Nghị định 131/2025/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn đã phân định thẩm quyền rõ ràng, trao quyền nhiều hơn cho cấp phường, bộ máy hành chính cơ sở trở nên tinh gọn, tăng tính chủ động và giảm đáng kể các khâu trung gian trong giải quyết thủ tục hành chính

Theo UBND phường, trong lĩnh vực đất đai, địa phương đã tiếp nhận xử lý hàng trăm hồ sơ liên quan đến cấp, đính chính Giấy chứng nhận và chuyển mục đích sử dụng đất.

Đáng chú ý hơn là chiến dịch tổng vệ sinh môi trường và lập lại trật tự đô thị đầy quyết liệt. Chỉ trong 15 đợt ra quân liên tục, phường đã thu gom hơn 2.700 tấn rác thải; xử lý 51 “điểm đen” rác tồn đọng rác thải; tháo rỡ 20 biển quảng cáo cỡ lớn rách nát, 50 banner treo trái quy định tại các gốc cây, cột đèn và khoảng 5.500 tờ rơi, rao vặt dán ở các tủ điện, gốc cây, cột đèn, bờ tường trái phép tại các tuyến phố trên địa bàn phường; phá dỡ hàng trăm bục bệ, cầu dẫn trái phép trên các hè phố… Công tác kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính đạt con số ấn tượng với 1.580 trường hợp vi phạm trật tự đô thị, trật tự công cộng và vệ sinh môi trường với tổng số tiền phạt lên đến 1.196.000.000 đồng…

Chính quyền đô thị hai cấp đã phát huy tối đa tính chủ động của cấp cơ sở, nhất là trong việc kiểm tra, giám sát các hành vi vi phạm lĩnh vực đất đai, môi trường, xây dựng. Đây là một sự khác biệt lớn so với mô hình cũ, nơi mọi quyết định không còn phải thông qua nhiều tầng nấc, niềm tin của người dân vào chính quyền cơ sở được củng cố.

Còn đó những khó khăn, thách thức

Bên cạnh những thành quả ban đầu, phường Tây Hồ đang đối mặt với những khó khăn thách thức không nhỏ. Những tồn tại này không chỉ mang tính cục bộ mà còn chỉ rõ các điểm cần hoàn thiện mang tính hệ thống trong quá trình chuyển giao và vận hành mô hình chính quyền đô thị hai cấp.

Khó khăn, thách thức trước hết đến từ đặc thù của một phường có quy mô lớn, mật độ dân cư và tốc độ tăng dân số cơ học cao, tốc độ đô thị hóa rất nhanh, dẫn đến khối lượng công việc hành chính ngày càng nhiều. Việc sắp xếp tổ chức bộ máy và nhân sự sau sáp nhập cũng đặt ra yêu cầu điều chỉnh, thích ứng. Nhiều cán bộ, công chức được bố trí kiêm nhiệm ngoài chuyên môn được đào tạo, cần thêm thời gian để nắm bắt toàn diện lĩnh vực mới và địa bàn phụ trách.

Bên cạnh đó, trong công tác quản lý đất đai hệ thống hồ sơ địa chính chưa được đồng bộ, số hóa dữ liệu vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Điều này phần nào ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết hồ sơ, song cũng là khó khăn chung trong giai đoạn chuyển đổi từ phương thức quản lý truyền thống sang mô hình quản trị hiện đại, ứng dụng công nghệ số.

Mặc dù được phân quyền, phân cấp, trong quá trình thực thi chính quyền cơ sở vẫn gặp phải một số khó khăn khách quan liên quan đến cơ chế pháp lý và hạ tầng công nghệ. Trong đó, việc áp dụng phần mềm giải quyết thủ tục hành chính điện tử còn đang trong giai đoạn hoàn thiện, một số chức năng kỹ thuật chưa được tích hợp đầy đủ, như tạm dừng hồ sơ chờ cơ quan có thẩm quyền xác định nghĩa vụ tài chính hoặc cung cấp bổ sung hồ sơ. Điều này phần nào ảnh hưởng đến tiến độ xử lý hồ sơ, gây áp lực nhất định đối với cán bộ, công chức trực tiếp thực hiện nhiệm vụ.

Công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi triển khai các dự án đầu tư công cũng còn gặp khó khăn, đặc biệt trong việc xác định đơn giá bồi thường đối với đất nông nghiệp.

UBND phường cũng cho biết, hiện nay, phường đang gặp khó trong quản lý đất đai khi hệ thống hồ sơ địa chính của phường chưa đồng bộ; dữ liệu đất đai, bản đồ qua các thời kỳ vẫn thiếu và phân tán tại nhiều cơ quan chuyên môn khác nhau. Việc tra cứu, sao lục, xác minh hồ sơ vì vậy tốn nhiều thời gian, ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết thủ tục hành chính cho người dân.

Công tác thực hiện Kế hoạch số 252/KH-UBND ngày 16/9/2025 của UBND Thành phố làm giàu và làm sạch cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai đã được phường triển khai tích cực, song vẫn cần thêm nguồn lực, thời gian và sự phối hợp liên thông giữa các cấp, các ngành.

Sau ba tháng triển khai mô hình chính quyền đô thị hai cấp, có thể thấy rõ tinh thần chủ động, trách nhiệm và quyết tâm cải cách của phường Tây Hồ. Từ việc xử lý hàng trăm hồ sơ đất đai đến công tác chỉnh trang đô thị, vệ sinh môi trường, bộ máy cơ sở đã thể hiện sự năng động, linh hoạt trong thực hiện nhiệm vụ. Dẫu còn nhiều khó khăn, nhưng đây là giai đoạn chuyển đổi tất yếu, đòi hỏi sự kiên trì, phối hợp và hỗ trợ liên ngành để mô hình chính quyền đô thị hai cấp thực sự phát huy hiệu quả.

Để hướng tới mục tiêu trở thành phường kiểu mẫu, đi đầu trong tất cả các lĩnh vực của Thành phố, cả hệ thống chính trị của phường cần vào cuộc, tiếp tục đẩy mạnh công tác số hóa dữ liệu, hoàn thiện nền tảng công nghệ thông tin, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và kỷ luật hành chính. Khi đó, mô hình chính quyền đô thị hai cấp mới thực sự phát huy tối đa hiệu quả đưa phường Tây Hồ trở thành Trung tâm Văn hóa, Dịch vụ, Du lịch của Thủ đô.