Hành trình đổi đời
Tại thôn Ha Nít, xã Tây Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa, câu chuyện về ông Mấu Hồng Thiên (sinh năm 1975) là một minh chứng sống động về nghị lực vươn lên của đồng bào Raglai. Từng là hộ nghèo phải đối mặt với vô vàn khó khăn, hai vợ chồng ông phải làm thuê khắp nơi để lo cho 6 người con ăn học. Mảnh đất hơn 1 ha cha ông để lại trước đây chỉ trồng những loại cây kém hiệu quả như lúa, bắp, mì.
Ông Mấu Hồng Thiên, người Raglai phấn khởi vì kinh tế gia đình ngày càng ổn định nhờ cây sầu riêng. Ảnh: Kim Sơ.
Bước ngoặt đến khi Nhà nước tạo điều kiện cho gia đình ông vay vốn để trồng cà phê, nhưng không mang lại hiệu quả kinh tế như mong muốn. Giai đoạn 2017-2018, nhờ chính sách hỗ trợ chuyển đổi cây trồng của Nhà nước, ông Thiên nhận được giống và vật tư để chuyển sang trồng hơn 200 cây sầu riêng.
Ban đầu, ông áp dụng phương châm "lấy ngắn nuôi dài" bằng cách trồng sầu riêng xen trong vườn cà phê. Nhờ sự cần cù và nỗ lực, đến năm 2020, khi những cây đầu tiên bắt đầu cho thu hoạch, gia đình ông đã chính thức thoát nghèo.
Dẫn chúng tôi tham vườn sầu riêng, ông Thiên cho biết, trước đây, ông là người hoàn toàn chưa có kinh nghiệm trồng sầu riêng. Nhưng nhờ nỗ lực tự học hỏi kỹ thuật canh tác nên giờ ông đã thành thạo trong việc nhận biết và phòng trừ các loại bệnh nguy hiểm trên cây sầu riêng như xì mủ và sâu rầy.
Theo kinh nghiệm của ông nhận thấy, đối với bệnh xì mủ thường xảy ra ở vườn sầu riêng trồng trên đất bằng, còn đất đồi thì không bị. Tuy nhiên nếu thăm vườn thường xuyên, khi phát hiện sớm bệnh xì mủ, hãy tiến hành cạo sạch phần vỏ và gỗ bị bệnh (đến tận mô khỏe). Sau đó, lập tức quét thuốc trị nấm như Metalaxyl hoặc Fosetyl−aluminium lên toàn bộ vết cạo và đồng thời tưới thuốc nấm quanh gốc để diệt trừ mầm bệnh triệt để.
Ông Mấu Hồng Thiên cho biết, đã nắm kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh, cũng như bệnh xì mủ. Ảnh: Kim Sơ.
Đặc biệt, ông Thiên áp dụng thành công nhiều kỹ thuật như tỉa cành, tạo mầm. Để nâng cao chất lượng sản phẩm và hướng đến nông nghiệp bền vững, ông chú trọng sử dụng thuốc sinh học, phân bón hữu cơ, vi sinh, hạn chế tối đa phân bón hóa học. Bên cạnh đó, vườn sầu riêng của gia đình ông còn được đầu tư hệ thống tưới tiết kiệm, góp phần quản lý tài nguyên nước hiệu quả.
Triệu phú Raglai và tấm gương lan tỏa giá trị
Nhờ áp dụng kỹ thuật hiệu quả và sự cần cù, sầu riêng đã mang lại quả ngọt. Gia đình ông đã tích cóp mua thêm 1,5 ha, mở rộng quy mô vườn lên 3 ha với khoảng 500 cây đều đã bước vào kinh doanh từ nhiều năm nay. Năng suất vườn tăng lên rõ rệt từ 17-20 tấn những năm trước, riêng năm 2025, vườn thu hoạch được 30 tấn sầu riêng. Lợi nhuận của gia đình đạt từ 700 triệu đến 1 tỷ đồng/năm.
Sầu riêng không chỉ giúp ông Mấu Hồng Thiên trả hết nợ vay ngân hàng gần 100 triệu đồng, mà còn mang lại cuộc sống ổn định, đầy đủ cho cả gia đình.
Ông Thiên hiện đã thoát nghèo và trở thành triệu phú nhờ sầu riêng. Ảnh: Kim Sơ.
Vợ ông, bà Cao Thị Kiên, xúc động chia sẻ: "Những ngày vất vả đã qua, nay nhờ cây sầu riêng mà cuộc sống gia đình giờ đầy đủ hơn, ổn định...đã thoát nghèo, sướng rồi". Con cái ông đều được học hành đầy đủ, trong đó có 3 người đang học đại học và cấp 2, còn 3 người khác có công ăn việc làm ổn định, thậm chí 2 người làm trong nhà nước. Hơn thế, ông còn tạo công ăn việc làm thường xuyên cho 2 lao động với mức lương từ 7-8 triệu đồng/người.
Ông Đỗ Nhi Huy, Trưởng phòng Kinh tế xã Tây Khánh Sơn nhận định: "Hộ ông Mấu Hồng Thiên là tâm gương điển hình để bà con địa phương, đặc biệt người dân đồng bào dân tộc thiểu số Raglai học tập, noi gương và làm theo".
Ông Thiên không chỉ làm giàu cho bản thân mà còn tích cực chia sẻ, hướng dẫn bà con đồng bào Raglai về kiến thức chăm sóc cây sầu riêng và áp dụng kỹ thuật. Nhờ sự giúp đỡ nhiệt tình này, nhiều anh em đã phát triển được vườn sầu riêng, có thu hoạch và không còn phải vay mượn.
