Xoài keo An Giang đạt chuẩn OCOP và được đóng gói xuất khẩu, đồng thời là một trong những sản phẩm tiêu biểu của địa phương. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Khơi dậy giá trị từ nông sản bản địa
Những năm gần đây, tỉnh An Giang đang từng bước khẳng định thế mạnh trong lĩnh vực nông nghiệp bằng việc phát triển sản phẩm đặc trưng gắn với chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP). Với chiến lược thúc đẩy sản xuất sạch, nông nghiệp hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao và xây dựng thương hiệu địa phương, nhiều nông sản An Giang đã được chứng nhận nhiều sản phẩm đạt OCOP nhiều sao, mở ra cơ hội phát triển bền vững và nâng cao giá trị gia tăng.
Để tạo nền tảng phát triển các sản phẩm OCOP, ngành nông nghiệp tỉnh An Giang đã xác định 8 nhóm ngành hàng chủ lực gồm: lúa gạo, thủy sản, chăn nuôi, rau màu, cây ăn trái, hoa kiểng, dược liệu và nấm. Trong đó, mỗi nhóm đều có những sản phẩm tiêu biểu đã và đang được xây dựng thương hiệu để đạt chứng nhận OCOP, mở rộng thị trường trong và ngoài nước.
Điển hình là sản phẩm gạo tím của Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Vọng Đông, xã Thoại Sơn. Đây là loại gạo đặc biệt, có màu tím tự nhiên từ giống lúa đặc hữu, được canh tác hoàn toàn bằng phương pháp hữu cơ, không sử dụng phân hóa học hay thuốc bảo vệ thực vật. Với sản lượng khoảng 50 tấn mỗi năm, gạo tím của HTX không chỉ được người tiêu dùng ưa chuộng mà còn là đại diện cho xu hướng nông nghiệp xanh, sạch tại địa phương.
Các loại giống lúa, nếp đặc sản của An Giang như lúa tím, nếp Phú Tân… được trưng bày, giới thiệu trong chương trình trưng bày OCOP. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Ông Nguyễn Phú Cường, Giám đốc HTX Nông nghiệp Vọng Đông, chia sẻ: “Chúng tôi tâm huyết với nông nghiệp hữu cơ và mong muốn đưa gạo tím của hợp tác xã ra thị trường cả nước. Để hiện thực hóa điều này, sản phẩm cần đạt chứng nhận OCOP. Đây là bước đệm quan trọng giúp chúng tôi xây dựng thương hiệu, quảng bá rộng rãi và tạo lòng tin với người tiêu dùng”.
Không chỉ dừng lại ở lúa gạo, nếp Phú Thạnh, tỉnh An Giang cũng đang trên lộ trình đạt OCOP. Theo ông Trần Văn Lô Ba, Giám đốc HTX Nông nghiệp Phú Thạnh, đơn vị đã chủ động sản xuất nếp theo tiêu chuẩn SRP (Sustainable Rice Platform), hướng tới thị trường ngách tiêu dùng gạo sạch và chất lượng. Đối với sản phẩm nếp sạch sẽ tạo niềm tin cho người tiêu dùng, tăng giá trị đầu ra. HTX Phú Thạnh cũng kỳ vọng sản phẩm được công nhận OCOP để tiếp tục mở rộng thị trường.
Ngoài lúa gạo, An Giang còn là địa phương có nhiều vùng trồng cây ăn trái tập trung, trong đó xoài keo của HTX Nông nghiệp Long Bình, xã Khánh Bình đang là một trong những sản phẩm tiềm năng nổi bật.
Với diện tích canh tác hơn 670 ha, 130 thành viên tham gia, năng suất xoài mỗi năm đạt từ 60–80 tấn. Điều đáng chú ý là HTX đã có hợp đồng bao tiêu sản phẩm cho các thành viên, giúp người trồng xoài yên tâm sản xuất, duy trì lợi nhuận ổn định.
Theo ông Huỳnh Thanh Minh, Giám đốc HTX, 1 công xoài keo có thể mang lại lợi nhuận tương đương 10 công lúa. Mục tiêu của chúng tôi là không chỉ đạt chứng nhận OCOP mà còn đạt chuẩn xuất khẩu để vươn xa trên thị trường xuất khẩu.
Không dừng lại ở các sản phẩm truyền thống, nông dân An Giang còn mạnh dạn đầu tư vào mô hình trồng dưa lưới, dưa lê, cà chua bi trong nhà màng theo xu hướng nông nghiệp hiện đại. Ông Nguyễn Thái Nhà, xã Vĩnh Lộc, tỉnh An Giang hiện đang sở hữu 3 nhà màng với tổng diện tích 2.750 m2, cho biết: Mỗi vụ ông trồng hơn 6.000 dây dưa lưới, bình quân thu lãi khoảng 50 triệu đồng/1.000 m2 sau khi trừ chi phí. Mỗi năm ông trồng từ 4–5 vụ, hiệu quả cao hơn nhiều lần so với sản xuất rau màu ngoài trời.
Việc sản xuất dưa lưới trong nhà màng không chỉ giúp giảm sâu bệnh, tiết kiệm nước mà còn dễ kiểm soát chất lượng sản phẩm, tạo lợi thế cạnh tranh khi xây dựng thương hiệu OCOP và tiến tới tiêu chuẩn GAP, GlobalGAP.
Nông dân An Giang chăm sóc dưa lưới trong nhà màng, mô hình sản xuất công nghệ cao mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Sản phẩm khô cá lên tầm cao mới
Trong lĩnh vực chế biến thủy sản, các sản phẩm khô cá cũng là thế mạnh của An Giang, đặc biệt tại các vùng ven sông Hậu, sông Tiền như xã Vĩnh Xương, Vĩnh Hội, Chợ Mới, Thoại Sơn và phường Châu Đốc... Với nguồn nguyên liệu dồi dào từ nghề nuôi cá, người dân đã chế biến thành các sản phẩm như khô cá lóc, khô cá sặc bổi, khô cá chạch… tạo ra nguồn thu nhập đáng kể.
Một trong những địa chỉ làm khô cá nổi bật tại xã biên giới Vĩnh Xương là cơ sở khô cá Đức Phát, do ông Trần Văn Đức làm chủ. Với gần 16 năm hoạt động trong nghề sản xuất các mặt hàng cá khô, cơ sở này đã xây dựng được thương hiệu vững chắc, cung cấp sản phẩm khô cá đồng chất lượng cao cho thị trường ĐBSCL, TP. HCM và một số nước trong khu vực.
Ông Trần Văn Đức, chủ cơ sở sản xuất cá khô Đức Phát, cho biết: Các sản phẩm chủ lực của cơ sở gồm khô cá lóc, khô cá sặc rằn, cá chạch, cá lòng tong, cá lìm kìm, cá kết và cá trèn… được chế biến từ nguồn cá dồi dào trong mùa nước lũ từ tháng 7 đến tháng 12 hằng năm. Đây là thời điểm các loại cá đồng phong phú nhất, thuận lợi cho việc thu mua và chế biến. Để đảm bảo nguồn nguyên liệu quanh năm, cơ sở còn liên kết với các hộ nuôi cá trong và ngoài tỉnh, đặc biệt là cá lóc và cá sặc rằn, giúp tạo nên chuỗi sản xuất bền vững quanh năm.
Anh Trần Văn Đức giới thiệu sản phẩm khô cá đạt chứng nhận OCOP 3 sao. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Hiện nay cơ sở khô Đức Phát đạt sản phẩm tiêu chuẩn OCOP 3 sao. Đây là bước tiến quan trọng để nâng cao giá trị thương hiệu, mở rộng thị trường xuất khẩu và tạo niềm tin cho người tiêu dùng.
Theo ông Trần Thanh Hiệp, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường An Giang, hiện toàn tỉnh có gần 120 sản phẩm nông nghiệp tiềm năng đang được hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ OCOP. Trong năm 2025, tỉnh đặt mục tiêu có ít nhất 50–60 sản phẩm được đánh giá, phân hạng OCOP 3 sao; ít nhất 5 sản phẩm đạt 4 sao cấp tỉnh.
Đồng thời, An Giang sẽ tiếp tục hỗ trợ các chủ thể có sản phẩm OCOP đã được công nhận để nâng hạng sao theo quy định. Công tác truyền thông về chương trình OCOP cũng sẽ được đẩy mạnh nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, kích thích tinh thần khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo trong sản xuất nông nghiệp.
Hiện nay ngành nông nghiệp tỉnh tăng cường phối hợp với UBND các xã, phường và các cơ quan chuyên môn để hỗ trợ hồ sơ, hướng dẫn quy trình, chuẩn hóa bao bì, mẫu mã, truy xuất nguồn gốc… giúp các sản phẩm tiềm năng sớm đạt OCOP.
Ngoài ra, An Giang còn lồng ghép chương trình OCOP với chương trình xây dựng nông thôn mới, tái cơ cấu ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, tạo động lực thúc đẩy phát triển toàn diện tại các địa phương.
