Đây là thông tin từ nghiên cứu của University College London và Viện Môi trường Stockholm công bố trên tạp chí Science Advance.
Trong đó, nghiên cứu đồng thời chỉ ra bụi mịn từ ô nhiễm dầu khí cũng là nguyên nhân gây ra hơn 10.000 ca sinh non hàng năm. Khí nitrogen dioxide (NO2) từ ngành dầu khí gây ra khoảng 216.000 ca hen suyễn khởi phát ở trẻ em. Ngoài ra, khoảng 1.610 ca ung thư mỗi năm liên quan đến các chất ô nhiễm độc hại từ dầu khí.
Ô nhiễm không khí từ toàn bộ chuỗi hoạt động dầu khí gây ra hơn 90.000 ca tử vong sớm và hàng trăm nghìn ca bệnh mỗi năm tại Mỹ. Ảnh: US Department of State.
Theo ước tính, các bang chịu ảnh hưởng nhiều nhất là California, Texas, New York, Pennsylvania và New Jersey, với tỷ lệ tính trên đầu người cao ở New Jersey, Washington DC, New York, California và Maryland.
Các nhà nghiên cứu cũng phân tích chi tiết gánh nặng sức khỏe không đồng đều giữa các cộng đồng. Trong đó, người bản địa và gốc Tây Ban Nha bị tác động nặng từ giai đoạn thăm dò và khai thác, trong khi người da đen và gốc Á hứng chịu nhiều từ khâu chế biến, tinh luyện và sử dụng. Dù các hoạt động sau này gây ít ô nhiễm hơn, chúng lại tạo ra sự bất công lớn hơn, tập trung tại các khu vực có đông người da đen như “Hẻm ung thư” ở Louisiana và miền Đông Texas.
Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh, sự bất bình đẳng này bắt nguồn từ các chính sách phân biệt chủng tộc trong lịch sử, điển hình là “redlining” – việc thẩm định thế chấp loại trừ cộng đồng da màu – cùng với việc cấp phép dày đặc cho các cơ sở chế biến dầu khí gần khu dân cư da đen. Kết quả cho thấy, cứ 5 ca sinh non và tử vong do bụi mịn thì có 1 ca bắt nguồn từ dầu khí; riêng hen suyễn ở trẻ em, tới 90% ca mới do NO2 liên quan đến ngành này.
Nghiên cứu dựa trên dữ liệu năm 2017, nhưng từ đó đến 2023, sản lượng dầu khí Mỹ đã tăng 40% và tiêu thụ tăng 8%, cho thấy các con số thực tế hiện nay có thể còn cao hơn nhiều. Trong bối cảnh chính quyền Trump thúc đẩy khai thác nhiên liệu hóa thạch và hạn chế năng lượng tái tạo, các chuyên gia cảnh báo nghiên cứu này là “đèn đỏ cảnh báo” cho sức khỏe cộng đồng.
Các tác giả nhấn mạnh rằng chuyển dịch khỏi dầu khí không chỉ đem lại lợi ích khí hậu lâu dài, mà còn mang lại lợi ích sức khỏe tức thì cho hàng triệu người dân Mỹ.
